محمدباقر قالیباف در نطق پیش از دستور خود با اشاره به نامه ایران، چین و روسیه به شورای امنیت در مورد لغو قطعنامه ۲۲۳۱، گفت این نامه «نمادی از همبستگی استراتژیک این سه قدرت بزرگ است که با صراحت اعلام کردند تلاشهای سه کشور اروپایی برای فعالسازی مکانیسم موسوم به اسنپبک، از اساس فاقد اعتبار حقوقی است.» سه قدرت اروپایی عضو برجام، بریتانیا، فرانسه و آلمان با حمایت آمریکا یک ماه پیش زمینه بازگشت تحریمهای پیشین شورای امنیت درباره ایران را فراهم کردند. روسیه و چین میگویند احیای قطعنامهها و اعمال مجدد تحریمها را به رسمیت نمیشناسند و از دید آنها مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ درباره ایران هم دیگر نباید اجرا شود.
قالیباف با اشاره به موضع چین و روسیه در حمایت از ایران مبنی بر لغو قطعنامه ۲۲۳۱ و تحریمهای سازمان ملل، گفت: در این «برهه حساس همه سلیقههای سیاسی» باید از این دستاورد حفاظت کنند. ایران، روسیه و چین میگویند که مطابق بند اجرایی هشت قطعنامه ۲۲۳۱، تمامی مفاد آن قطعنامه پس از تاریخ ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ (۲۶ مهر ۱۴۰۴) منقضی میشود. سازمانملل یک روز پس از بازگشت قطعنامههای پیشین در بیانیهای به دولتهایعضو اطلاع داده بود که پس از ۱۰ سال، محدودیتهای مندرج در این قطعنامهها از سر گرفته شده است و از کشورهایعضو خواست آن را به اجرا بگذارند. روشن نیست اشاره قالیباف به کدام سخنان حسن روحانی است چون او اخیرا به طور خاص در مورد روسیه اظهارنظری نداشته، اما حسن روحانی اخیرا در پاسخ به انتقادها از سیاست خارجی دولتش گفته بود بیشترین توافق را با کشورهای شرقی، بهویژه چین، دولت او داشته است و تاکید کرده بود که روسیه و چین در تمام تحریمهای بینالمللی علیه ایران مشارکت کردهاند. روحانی گفته بود: «آن شش قطعنامهای که سالهای ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰ علیه ایران بود، هم روسیه رای مثبت داد هم چین.» ظریف هم در مورد اسنپبک و مکانیسم ماشه گفته بود این بند توافق هستهای در واقع جایگزینی بود برای پیشنهاد «بسیار بدی» که روسها و فرانسویها مطرح کرده بودند. ظریف مهر ماه امسال در واکنش به سخنان سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه گفت: «در جریان مذاکرات اتمی لاوروف و فرانسویها پیشنهادی در مورد وضعیت قطعنامههای گذشته شورای امنیت علیه ایران دادند که خیلی بد بود و ما تلاش زیادی کردیم تا آن پیشنهاد را کنار بگذاریم.» وزیر خارجه روسیه گفته بود: «صادقانه بگویم، ما شگفتزده شدیم. اما اگر شریک ما این فرمول را که صراحتا یک دام حقوقی بود پذیرفته، ما دلیلی برای مخالفت نداشتیم. میتوانم درک کنم چرا ظریف از چنین فرمول غیرمتعارفی حمایت کرد، ایران قصد نقض برجام را نداشت و مطمئن بود کسی نمیتواند به نقض آن متهمش کند؛ اما آنچه رخ داد این بود که ایران توافق را نقض نکرد بلکه آمریکا از آن خارج شد و اروپاییها نیز به تعهدهای خود عمل نکردند. پس از آن، دوباره شروع به درخواست امتیازات جدید از ایران کردند. از آنجا که شما به ظریف اشاره کردید، این [مکانیسم] تا حد زیادی مخلوق خود او بود.» مکانسیم ماشه یا اسنپبک که در توافق برجام و در قطعنامه ۲۲۳۱ آمده است، به هر یک از طرفهای این توافق اجازه میداد در صورتی که از اجرای تعهدات اتمی ایران ناراضی باشند، زمینه بازگشت فوری قطعنامههای تعلیق شده شورای امنیت علیه ایران را فراهم کنند. ظریف از روسیه بابت افشای سفر قاسم سلیمانی، فرمانده پیشین نیروی قدس سپاه پاسداران به مسکو و همچنین خرید پهپاد از ایران هم انتقاد کرده بود. او گفته بود «خط قرمز روسیه، روابط عادی ایران با جهان است» و در جریان مذاکرات «کارشکنی و ممانعت ایجاد میکرد تا توافق را از بین ببرد.»
* گفتنی اینکه، دیروز پس از اینکه قالیباف در صحن علنی مجلس مدعی شد که مواضع حسن روحانی و جواد ظریف به همکاریهای ایران و روسیه لطمه زده، چند نماینده ۴ درصدی طیف افراطی گروه پایداری شعار مرگ بر روحانی و ظریف دادند!