روند ریزشی بازار سهام علیرغم وعده ةای رنگارنگ و تلاش برخی از مقامات، به شدت منفی شده است تا جایی که تنها در دو روزی که از آغاز روزهای کاری هفته گذشت، شاخص کل بورس حدود ۱۰۰ هزار واحد افت کرده است و نه تنها دامنه حمایتی یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحدی را ازدست داده و به کانال و یک میلیون و ۴۰۰ هزار واحد رسیده است، بلکه انتظارات منفی سهامداران، احتمال روزهای منفیتر را هم بیشتر کزده است.
عدم حمایت دولت و پیشرو بودن انتخابات آمریکا چشم بازار سهام را ترسانده است. به عبارتی نوعی تمایل منفی در بازار ایجاد شده و این تمایلات منفی قوت گرفته است.
در جریان معاملات روز یکشنبه، گروههای فلزات اساسی، خوردوییها، پالایشیها و پتروشیمیها افت زیادی داشتند و حجم عرضه در این نمادهای به شدت زیاد بود، در مقاطعی حقوقیهای بازار سهام اقدام به جمعاوری صفهای فروش در نمادهای شاخصساز کردند اما حجم عرضه به شدت زیاد بود و به نوعی زور حقوقیها به جمع کردن صفهای فروش بازار سهام نرسید.
هر چند اقتصاد نحیف کشور، مدتهاست که درگیر مشکلات و معضلات فراوان از جمله افزایش نرخ ارز، افزایش نقدینگی، تحریمهای شدید بینالمللی و در نتیجه کاهش تولید و افزایش بیکاری شده است، اما در چند هفته اخیر تمام معادلات داخلی اقتصاد به انتخابات ایالات متحده گره خورده است و به نوعی همه در ایران در انتظار به قدرت رسیدن جو بایدن، رقیب دموکرات دونالد ترامپ رئیسجمهور فعلی هستند تا بلکه از شدت و قدرت تحریمها بکاهد و پس از آن با افزایش فروش نفت، دلار به سبد ارزی دولت بازگردد و وضعیت اندکی بهبود یابد.در واقع مهمترین عامل، انتظار کاهش قیمت دلار پس از انتخابات آمریکاست که اگر بایدن این رقابت را برنده شود، این احتمال افزایش مییابد،هر چند که کارشناسان گزینههای مختلفی را برای آینده بازار سهام کشور متصور هستند.
به عقیده برخی از کارشناسان، اگر با انتخاب بایدن، قیمت ارز کاهش یابد، روند بورس مثبت میشود. چون تمایلات مثبت تزریق شده قوت میگیرد.در برههای از زمان بازار سهام با صعود دلار رشد میکرد اما الان افزایش قیمت ارز به تنهایی نمیتواند محرک بازار سهام برای رشد باشد و به نظر میرسد ترس اصلی بازار سهام انتخابات آمریکا است، در سال ۹۲ که آقای روحانی رئیس جمهور شد و در برههای قیمت ارز ریزش کرد شاخص کل بازار سهام برعکس ریزش قیمت ارز روندی صعودی داشت. چون در بازار انتظارات مثبت شکل گرفته بود. اکنون هم بازار چنین شده و انتظاراتی دارد که قیمت دلار به تنهایی روی آن اثر نمیگذارد.
شرایط واقعبینانهتر آن است که اگر بایدن در انتخابات ریاست جمهوری امریکا رأی بیاورد، به جای کاهش نرخ ارز، شاید پس از یک برههای بتوان قیمت ارز را بر مبنای نرخهای فعلی تثبیت کرد.بورس ایران تا زمان انتخابات ریاست جمهوری امریکا با یک روند نوسانی ادامه پیدا خواهد کرد و پس از مشخص شدن نتایج انتخابات میتوان انتظار واکنشهای هیجانی بازار را برای یک برهه زمانی دو هفتهای تا یک ماهه داشت. پس از عبور از این هیجانات، دوباره اقتصاد ایران با واقعیتهای خود روبهرو خواهد شد.به این ترتیب در صورت انتخاب مجدد ترامپ، با شدت گرفتن احتمال افزایش فشارها، نرخ دلار و افق تورمی کشور افزایش پیدا میکند که باید آن را به وضعیت فعلی اقتصاد کشور اضافه کرد.اگر بایدن پیروز انتخابات شود، در خوشبینانهترین حالت باز هم ما تا ماهها به درآمدهای نفتی و ارزی دسترسی نخواهیم داشت و شرایط فعلی اقتصاد، مسیر خود را بعد از یک برهه هیجانی کوتاه مدت ادامه خواهد داد.
برای کسی که فعال بازار سرمایه باشد، وضعیت الان بازار سهام یک فرصت خرید محسوب میشود اما الان چشم سهامداران ترسیده است و از طرفی همه میدانند دولت تمام برگهای خود را بازی کرده و الان خود دولت هم منتظر انتخابات آمریکاست.آنچه مشخص است اینکه تبعات رشد ریالی بازار سرمایه به دلار متفاوت خواهد بود.به طور کلی، تصور میشود باتوجه به متغیرهای کلان اقتصاد کشور، با انتخاب بایدن یا ترامپ، با یک فاصله زمانی از هیجان اولیه، روال بازار مجدداً صعودی خواهد بود. البته این شرایط برای هر یک از صنایع، مختلف خواهد بود.اما به جز این تاثیرات خارجی، باید به موضوع دیگری هم توجه کرد؛ اینکه مشکل بازار سهام دیگر با حرف و حمایت بیهوده و گفتگو حل نمیشود بلکه باید به جایی برسد که عرضه و تقاضا در بازار به تعادل برسد و این مستلزم نوعی بلوغ در بازار سهام است. اما در یک کلام این بازار سهام حاصل اقدامات غلط دولت است.هر چند کارشناسان بازار سرمایه بر این باورند که این ریزشها و افتها مقطعی و موقتی است و بازار سرمایه سرانجام به جایگاه واقعی خود بازمیگردد اما اینکه چه زمانی این اتفاق مبارک خواهد افتاد،باید دید شرایط چگونه پیش میرود و آینده چه اتفاقاتی را رقم خواهد زد.