ایران اقدام آمریکا را محکوم کرد. وزیر خارجه آمریکا، با انتشار بیانیه‌ای بازگشت تمام تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه ایران را اعلام کرد. این به معنای فعال شدن مکانیسم ماشه و اعمال تحریم‌هایی است که به دنبال توافق هسته‌ای برجام تعلیق شده بودند. مایک پمپئو گفت: مهلت ۳۰ روزهای که برای به کار افتادن مکانیسم ماشه در چارچوب قطعنامه ۲۲۳۱ وضع شده بود، اکنون به پایان رسیده و از این پس تمامی تحریم‌های تعلیق شده سازمان ملل علیه ایران به حالت قبلی برمی‌گردد.وزیر امور خارجه آمریکا به طور رسمی از تمامی اعضای سازمان ملل متحد خواسته است که با پیروی از تصمیم آمریکا به طور کامل به اجرای تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی پایبند باشند. او هشدار داده است کشورهای عضو سازمان ملل متحد که به تعهدات خود در جهت اجرای تحریم‌ها عمل نکنند، مسئول هستند و باید منتظر پیامدهای آن از سوی ایالات متحده باشند.بیانیه می‌گوید هدف آمریکا کسب اطمینان از عدم دسترسی ایران به منافع امکاناتی است که مطابق قطعنامه‌های سازمان ملل برای این کشور ممنوع شده است. وزیرخارجه آمریکا در پایان بیانیه گفته است که در روزهای آینده "رشته‌ای از اقدامات تکمیلی برای اطمینان از کارآیی تحریم‌های سازمان ملل متحد اعلام می‌شود تا ناقضان تحریم‌ها به پاسخگویی و قبول مسئولیت وا دار شوند؛ و تصریح می‌کند: «سیاست فشار حداکثری آمریکا بر حکومت ایران تا زمانی که این رژیم به یک توافق جامع با ما نرسد و از تهدید و ایجاد بحران، خشونت و خون‌ریزی دست نکشد، ادامه خواهد یافت. مجید تخت‌روانچی، نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل، تصمیم آمریکا مبنی بر بازگشت تحریم‌های گذشته شورای امنیت علیه ایران را محکوم کرد و گفت: «این ادعا هیچگونه مبنای حقوقی ندارد، باطل و بی‌اثر و کاملاً غیرقابل قبول است». نماینده ایران در نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل و رئیس شورای امنیت گفت: «در واکنش به اقدام آمریکا، نه تنها هیچ یک از اعضای این شورا صلاحیت آن کشور برای فعال کردن روند بازگشت تحریم‌های گذشته را نپذیرفتند، بلکه از طریق نامه‌های انفرادی یا مشترک به رئیس شورای امنیت، ۱۳ عضو این نهاد، اعتبار حقوقی و مقبولیت نامه آمریکا را قاطعانه رد کردند». زمانی که آمریکا پیش از این طرح بازگشت تحریم‌ها را به شورای امنیت ارائه کرد، ۱۳ عضو از ۱۵ عضو دائمی و غیردائمی شورای امنیت سازمان ملل، در نامه‌هایی مخالفت خود را با تصمیم ایالات متحده اعلام کردند.تخت‌روانچی در نامه خود، یادآور شده است که اعضای شورای امنیت با استناد به قطعنامه ۲۲۳۱ که طبق آن، فقط اعضای برجام حق آغاز روند بازگرداندن تحریم‌های گذشته شورای امنیت را دارند، اعلام کرده‌اند چون آمریکا دیگر عضو برجام نیست، بنابراین هیچ حقی برای توسل به روند مزبور ندارد و نامه‌اش نیز فاقد هر گونه اثر حقوقی در حال یا آینده است.
واکنش دبیرکل سازمان ملل
به گزارش خبرگزاری رویترز دبیرکل سازمان ملل متحد با ارسال نامه‌ای به رئیس شورای امنیت گفته است که وی نمی‌تواند هیچ اقدامی برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان علیه ایران انجام دهد. در این نامه آنتونیو گوترش، گفته است که بر سر روند فعال کردن مکانیسم ماشه و بازگرداندن تحریم‌های این سازمان «تردید» وجود دارد و وی «به عنوان دبیرکل» نمی‌تواند «این تردیدها را نادیده» بگیرد.
مخالفت اروپا با بازگشت تحریم‌ها
کشورهای عضو توافق هسته‌ای، اعتقاد دارند که آمریکا با خروج یکجانبه از توافق هسته‌ای، حق استفاده از مکانیسم ماشه را از دست داده است، اما ایالات متحده می‌گوید از آنجا که این کشور در امضای قطعنامه ۲۲۳۱ مشارکت داشته، همچنان می‌تواند به فعال‌سازی این سازوکار بپردازد.روسیه و چین مخالفت خود را آشکارا با بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران اعلام کرده‌اند. دولت‌های بریتانیا، آلمان و فرانسه در نامه‌به شورای امنیت که جمعه ۱۸ سپتامبر، منتشر شد اعلام کردند تعلیق تحریم‌های ایران در چارچوب برجام، بعد از تاریخ ۲۰ سپتامبر ادامه خواهد یافت. سه کشور آلمان، بریتانیا و فرانسه که از امضاءکنندگان توافق هسته‌ای با جمهوری اسلامی (برجام) هستند، علیرغم مقاومت‌ها و مخالفت‌های ابرازشده از آمریکا خواهان آن شده‌اند، تحریم‌هایی که علیه ایران در چارچوب برجام به تعلیق درآمده‌اند، از تاریخ ۲۰ سپتامبر به بعد نیز همچنان معلق بمانند.این سه کشور اروپایی در نامه‌ای به شورای امنیت سازمان ملل تصریح کرده‌اند، هر گونه گام و تصمیم به منظور بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی فاقد وجاهت قانونی است. آلمان، فرانسه و بریتانیا در نامه خود به شورای امنیت تأکید کرده‌اند که در حفظ توافق هسته‌ای نهایت تلاش خود را انجام می‌دهند و همچنان به این توافق پایبند هستند. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، در نامه‌ای به اعضای شورای امنیت، در قبال اعلام مکانیسم ماشه از سوی آمریکا در این موضوع از ناروشنی و بلاتکلیفی سازمان ملل خبر داده است.به نظر دبیرکل سازمان ملل هنوز قطعی نیست که مجازات‌های تحریمی علیه ایران باید برداشته شود یا این که، مانند دوران قبل از توافق هسته‌ای (برجام) برقرار گردند. دبیرکل سازمان ملل در نامه‌ای به اعضای شورای امنیت می‌گوید که در حال حاضر او نمی‌تواند از اقدام تازه آمریکا، مبنی بر لزوم بازگشت تمامی تحریم‌ها، پشتیبانی کند. دمیتری پالیانسکی، دستیار نماینده روسیه در سازمان ملل، در پیامی توییتری گفته است: «در ماه اوت به بیانی آشکار گفته شد که آمریکا حق بازگرداندن تحریم‌ها را ندارد. آیا واشنگتن کر است؟» وزارت خارجه روسیه در بیانیه‌ای از این که ایالات متحده می‌کوشد، سیاست خود یعنی فشار حداکثری بر ایران را به شورای امنیت تحمیل کند، انتقاد کرده است.
وزارت خارجه روسیه در بیانیه خود گفته است: «اقدام نامشروع آمریکا نمی‌تواند عواقب حقوقی بین‌المللی برای سایر کشورها داشته باشد». در پایان بیانیه تأکید شده است: «قطعنامه‌های تحریمی علیه ایران به دنبال تصویب توافق نامه اتمی (برجام) برداشته شده بود و این حکم همچنان معتبر است.»
بیانیه وزارت امور خارجه درباره «مکانیسم ماشه»
وزارت امور خارجه کشورمان تاکید کرد: آمریکا امروز در حالی به دروغ مدعی بازگشت قطعنامه‌های تحریمی شورای امنیت ملل متحد علیه جمهوری اسلامی ایران است که درخواست آمریکا به عنوان یک کشور غیرعضو در برجام برای آغاز روند احیای تحریم‌ها از اساس از سوی شورای امنیت رد شده و این روند هیچ‌گاه آغاز نشده است که امروز به سرانجام رسیده باشد. وزارت امور خارجه کشورمان در بیانیه خود آورده است: وزیر امور خارجه آمریکا خود نیز می داند که ادعایش در مورد بازگشت تحریم‌های شورای امنیت بی اساس، باطل و فاقد هرگونه اثرگذاری قانونی است و لذا به روش مالوف خود اقدام به تهدید و ارعاب کشورها به وضع تحریم‌های ملی فرامرزی علیه آنان کرده است که خود بهترین گواه اعتراف آمریکا به شکست در حرکتش در شورای امنیت است.همانگونه که جمهوری اسلامی ایران بار ها تاکید کرده است، رژیم ایالات متحده بزرگترین تهدید برای صلح و امنیت جهانی است؛ این واقعیت هیچ‌گاه مانند امروز که آمریکا علنا به ارعاب و تهدید جهان می‌پردازد و قطعنامه‌های شورای امنیت را به هیچ می‌انگارد، نمایان و علنی نشده بود.در سال ۲۰۱۸ زمانی که ایالات متحده به صورت یکجانبه و بر خلاف قوانین مصرح بین‌المللی از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) خارج شد و هرگونه حق استفاده از ساز و کارهای مندرج در این توافق و قطعنامه ۲۲۳۱ را صراحتا از خود سلب کرد، امیدوار بود با راهبرد به اصطلاح فشار حداکثری، ایران را بر سر دو راهی تسلیم یا فروپاشی قرار دهد.امروز اما با گذشت دو سال از آن تاریخ، ایالات متحده که در پیشبرد پروژه امنیتی‌سازی جمهوری اسلامی ایران، تنهاتر از هر زمان دیگری است، سرخورده از ناتوانی در ایجاد اجماع علیه ایران، به قلدری و باج‌خواهی از جامعه بین‌المللی روی آورده و در حالی که تقریبا تمام اعضای شورای امنیت به صراحت رویکرد مضحک ایالات متحده در قبال قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را رد کرده‌اند، رژیم آمریکا در چارچوب سیاست یکجانبه‌گرایانه و زورمحور خود کشورهای جهان را به دلیل پایبندی به قوانین بین‌المللی به تحریم تهدید می‌کند.جمهوری اسلامی ایران بیانیه‌های خشم‌آلود وزیر خارجه ایالات متحده را اقداماتی با مصرف سیاسی داخلی و از سر ضعف و استیصال و حاصل «نه» شنیدن‌های مکرر از جامعه بین‌المللی در ماه‌های اخیر و شکست‌های پی در پی در برابر دیپلماسی فعال جمهوری ایران می‌داند و به رئیس‌جمهور آمریکا توصیه می‌کند بیش از این با پیروی از مشورت افراد جاهل و ناآشنا به شرایط جهانی، خود و کشورش را در سطح بین‌المللی منزوی ننماید.رویکرد رژیم کنونی آمریکا خطری بزرگ برای صلح و امنیت بین‌المللی و تهدیدی بی سابقه برای سازمان ملل متحد و شورای امنیت است. این بار وزیر خارجه رژیم آمریکا نه تنها تمامی اصول حقوق بین‌الملل و منشور ملل متحد را به سخره می‌گیرد بلکه رسما و علنا جامعه بین‌المللی را به چالش کشیده و قلدری و یاغیگری دولتش را از اقدامات پشت صحنه به حرکت وقیحانه علنی تبدیل می‌کند. جمهوری اسلامی ایران تأکید می‌نماید که چنانچه آمریکا رأسا - یا با همکاری معدود دست‌نشانده‌های خود اقدامی در راستای این تهدیدات انجام دهد با واکنش جدی مواجه خواهد شد و مسئول تمامی عواقب خطرناک آن خواهد بود.
روحانی: آمریکا شکست حتمی خورد
رئیس‌جمهور اعلام کرد: آمریکا نه توانست ائتلافی علیه ما ایجاد کند و نه توانست تلاشی که برای لغو محدودیت‌های تسلیحاتی ایران داشت را به ثمر برساند.
حجت‌الاسلام حسن روحانی طی سخنانی در جلسه هیئت دولت با بیان اینکه همانطور که در روزهای قبل پیش‌بینی می‌کردیم امروز به عنوان یک روز به یادماندنی در تاریخ دیپلماسی کشور خواهد بود، اظهار کرد: آمریکا به عنوان یک کشور زورگو در سطح جهان از دو سال پیش تلاش سرسختانه برای تحمیل مجدد تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران را آغاز کرد که امروز به نقطه شکست خود رسید.وی افزود: آمریکا در همه این مدت و از روزی که از توافق هسته‌ای خارج شدند فکر می‌کردند که می‌توانند اتحادیه اروپا را به سمت خود بکشانند یا با تحریکاتی که انجام می‌دهند جمهوری اسلامی را به جایی برسانند که بتوانند بهانه‌ای برای بازگرداندن تحریم‌های شورای امنیت داشته باشند اما آمریکا نه توانست ائتلافی علیه ما ایجاد کند و نه توانست تلاشی که برای لغو محدودیت‌های تسلیحاتی ایران داشت را به ثمر برساند. امروز باید گفت که فشار حداکثری آمریکا از لحاظ سیاسی و حقوقی بر ایران منجر به شکست و انزوای خود این کشور شده است. آمریکا در طول دو ماه گذشته سه بار برابر ایران شکست خورد. آنهم در جایی که فکر می‌کرد در آنجا لااقل شکست نمی‌خورد اما شاهد این بودیم که ۱۳ عضو از ۱۵ عضو شورای امنیت دربرابر آمریکا ایستادند و از برجام دفاع کردند.روحانی با یادآوری اینکه استفاده آمریکا از مکانیسم ماشه هیچ مبنای حقوقی ندارد، اظهار کرد: کاملاً روشن بود که آمریکا در این زمینه دچار شکست حتمی می‌شود اما در عین حال شیوه‌ای که شورای امنیت در این زمینه اتخاذ کرد، ارزشمند بود و آنهم شیوه بی‌توجهی به نامه و درخواست آمریکا بود و حتی برای بررسی آن جلسه تشکیل نداد. وی افزود: ما بارها گفته‌ایم که در برابر ملت ایران یک راه بیشتر وجود ندارد و آنهم با زبان تکریم سخن گفتن است و هرکس که بخواهد با قلدری سخن گوید پاسخی دریافت نمی‌کند. من به عنوان رئیس‌جمهوری ایران اعلام می‌کنم که اگر آمریکا بخواهد از قلدری خودش استفاده کند و حرف نادرستی که می‌گوید من توانسته‌ام قطعنامه‌ها را برگردانم و البته هیچکس این حرف را قبول ندارد، در مقام عمل اقدامی برای آن انجام دهد، حتماً با پاسخ قاطع ایران روبه‌رو خواهد شد. ایران هیچوقت زیر بار قلدری آمریکا نرفته و زین پس هم نمی‌رود. وقتی آمریکا درخواستی را مطرح کرده و شورای امنیت با آن مخالفت کرده، بنابراین دیگر از این پس هرگونه سخن‌گفتنی در این زمینه از سوی آمریکا و تلاش‌هایش برای بازگرداندن این تحریم‌ها، با پاسخ ایران همراه می‌شود و مسئولیت عواقب آن به عهده آمریکا خواهد بود.وی با قدردانی از رئیس شورای امنیت و روسیه، چین و ۱۳ کشوری که از ایران دربرابر آمریکا ایستادگی کردند، گفت: یکبار دیگر به ۴+۱ اعلام می‌کنم که اگر همه این کشورها به طور کامل به تعهدات برجامی عمل کنند ما هم به تمامی این تعهدات خود بازمی‌گردد.