۲۷ دولت اتحادیه اروپا در بیانیهای اقدام ایران برای غنیسازی اورانیوم با خلوص ۲۰ درصد در تاسیسات زیرزمینی فردو را قدمی بسیار جدی در توسعه برنامه هستهای دانستند و از این موضوع "عمیقا" ابراز نگرانی کردند.در بیانیه اتحادیه اروپا آمده "در این مقطع حساس، اقدام ایران به تضعیف تلاشها برای ایجاد یک روند دیپلماتیک منتهی خواهد شد. ما از ایران میخواهیم که از تنشهای بیشتر خودداری کند و بلادرنگ در روند پیش گرفته تجدیدنظر کند". این بیانیه پس از آن صادر میشود که رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی اعلام کرد ایران بسیار سریع در حال حرکت به سوی غنیسازی ۲۰ درصد است و برای نجات برجام فقط چند هفته وقت باقی مانده است و نه چند ماه.مقامات ایران پانزدهم دی (چهارم ژانویه) اعلام کردند فرآیند غنیسازی اورانیوم با خلوص ۲۰ درصد با فرآیند تزریق گاز در تاسیسات اتمی فردو در نزدیکی قم آغاز شده است.غنیسازی ۲۰ درصدی از پاییز سال ۱۳۹۲ همزمان با توافق موقت اتمی میان ایران و شش قدرت جهانی با هدف توقف تحریمهای بینالمللی متوقف شده بود. تولید مجدد اورانیوم با غنای ۲۰درصد مصوبه مجلس شورای اسلامی است. پس از آنکه دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا توافق برجام را ترک و تحریمها علیه ایران را دوباره اعمال کرد، تهران با ارجاع به مفادی در برجام، تعهدات خود در این توافق را گام به گام کاهش داد.کاهش تعهدات ایران در ماههای گذشته اگرچه خبرساز بود اما گام اخیر ایران در تولید اورانیوم غنی شده با خلوص ۲۰ درصد میتواند ضربهای جدی به یکی از کلیدیترین بخشهای برجام باشد. اورانیوم غنی شده با خلوص ۲۰ درصدی در مصارف صلحآمیز و سلاحهای اتمی میتواند کاربرد داشته باشد و به همین دلیل انجام آن در ایران مورد نگرانی قدرتهای جهانی بود. جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم گفت: غنیسازی اورانیوم با غلظت ۲۰ درصد در تاسیسات فردو میتواند از نظر تکثیر جنگ افزارهای هستهای به طور بالقوه پیامدهای شدیدی به دنبال داشته باشد. او همچنین افزود که غنیسازی در این سطح برخلاف مفاد برجام محسوب میشود.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هشدار داد که اقدام ایران در «شرایط حساس کنونی» میتواند تلاشهای صورت گرفته برای پیشبرد روند دیپلماتیک را زیر سئوال ببرد. وی از ایران خواست تا «بدون تاخیر» و ضمن پرهیز از برداشتن گامهای دیگر در اقدام خود تجدیدنظر کند. جوزپ بورل در این بیانیه ضمن تاکید بر تعهد «قاطعانه» اتحادیه اروپا به برجام به عنوان یکی از عناصر جلوگیری از تکثیر سلاحهای هسته ای در جهان، لزوم همکاری «کامل و به موقع» ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی را خاطرنشان کرده است.در بیانیه مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از «سخنان مثبت» جو بایدن، رئیس جمهوری منتخب آمریکا استقبال شده است.
گفتوگو با ایران باید ظرف چند هفته از سر گرفته شود
رئیس آژانس بینالمللی انرژی هستهای هم گفت: ایران در غنیسازی ۲۰ درصدی مصمم است و گفتوگو با ایران این کشور بر سر احیای برجام و ادامه کار بازرسان بینالمللی باید هر چه سریعتر آغاز شود. رافائل گروسی، گفت: برای از سرگیری گفتوگو با ایران، نه چند ماه بلکه تنها چند هفته وقت باقی است.گروسی ، بر اهمیت مذاکره هرچه سریعتر با جمهوری اسلامی تأکید کرد. او گفت که ایران برنامه غنیسازی ۲۰ درصدی اورانیوم را با جدیت پیش میبرد و به زودی میتواند ماهانه حدود ۱۰ کیلوگرم اورانیوم غنیشده تولید کند. ایران، در راستای کاهش از تعهدات برجامی خود، به غنیسازی ۲۰ درصدی اورانیوم در سایت زیرزمینی فردو دست زده و اعلام کرده است که قصد دارد ماه آینده بازرسان آژانس انرژی هستهای را از ایران اخراج کند.گروسی گفت که به اعتقاد او ایران، "مصمم است" که تهدید خود را عملی کند. او بر لزوم دستیابی به "درکی روشن از چگونگی پایبندی دوباره به مفاد و شروط اولیه توافق برجام" تاکید کرد.
ایران : ممكن است سطح بازرسیها کاهش یابد
سخنگوی دولت ایران گفت: اگر بنا باشد مصوبه مجلس را در شرایط خاصی اجرا کنیم، سطوحی از بازرسیها کاهش مییابد، اما اصل بازرسیهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی سر جای خود باقی است. علی ربیعی، در نشست خبری خود درباره سخنان نمایندگان مجلس این کشور مبنی بر اخراج بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی و خروج از NPT اظهار داشت: اگر بنا باشد مصوبه مجلس را در شرایط خاصی اجرا کنیم، بر این اساس سطوحی از بازرسیها کاهش پیدا خواهد کرد. اما اصل بازرسیهای آژانس سر جای خود باقی است چون اگر نباشد به معنای خروج ما ازNPT است.وی درباره نحوه تعهدات ایران در خصوص بازرسیهای آژانس افزود: تعهدات ما در خصوص بازرسیها به سه قسمت تقسیم میشود. بخشی از بازرسیها براساس توافقنامه پادمان است که ربطی به پروتکل الحاقی و برجام ندارد که ما آن را قبول کردیم و بازرسی خواهیم داشت. دومین بخش از بازرسیها براساس پروتکل الحاقی است که داوطلبانه آن را اجرا میکنیم. بخش دیگر سوم بازرسی ها براساس برجام است و تا زمانی که برجام پابرجاست، تعهدات ما هم پابرجاست.ربیعی با اشاره به توضیحات سازمان انرژی اتمی گفت: ما مقید به اجرای قانون هستیم اما اصل بازرسی به قوت خود باقی میماند. اجرای پروتکل الحاقی امکان گستردهای به بازرسان آژانس میدهد تا بر برنامه اتمی ایران به طور دقیق نظارت کنند. ایران اجرای این تعهد را در قالب توافق هسته ای برجام پذیرفته است.بر اساس مصوبه مجلس ایران که اکنون یک قانون الزام آور است، دولت ایران موظف شده است اگر تحریمهای آمریکا در سال جاری برداشته نشود، به اجرای پروتکل الحاقی خاتمه دهد. چند روز پیش از این احمد امیری فراهانی از نمایندگان مجلس گفته بود دولت جو بایدن، رئیس جمهور منتخب آمریکا، یک ماه پس از شروع کار فرصت دارد تحریمهای بانکی و نفتی را رفع کند در غیر این صورت ایران سوم اسفند اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف میکند و بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی از ایران اخراج خواهند شد. فریدون عباسی دوانی یک نماینده دیگر مجلس هم گفته منظور از توقف اجرای پروتکل الحاقی اخراج بازرسان نیست بلکه ایران دیگر به آنها ویزای ورود نخواهد داد.
اگر بخواهیم راکتور اراک را احیا میکنیم
سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران گفت: با افزایش سانتریفیوژها تا یک یا یک و نیم سال آینده به ظرفیت تولید قبل، از نظر هستهای میرسیم. بهروز کمالوندی تصریح کرد: نظر شخصی من این است که برجام باید انجام میشد، چرا که مجبور بودیم راهی برای برونرفت از قطعنامههای تحریمی سازمان ملل پیدا کنیم، این قطعنامهها بدترین چیزی بودند که برای هر کشور میتوانستند رخ بدهند.وی در پاسخ به این پرسش که قرار بود بر اساس برجام ۹۰۰ کیلو کیک زرد بگیریم، ما فراتر از تعهدات برجامی خودمان را انجام دادیم ولی بعدا انگلستان و دیگر کشورها کارشکنی کردند؛ گویا برجام درهای قبلی را هم به روی ما بست؟ گفت: بر اساس برجام و بعد از ۸ تا ۱۰ سال، محدودیتهایی برداشته میشوند مثل دسترسی ایران به بازار مواد هستهای.کمالوندی درباره اینکه برخی محدودیتهای برجامی مادام العمر هستند، اظهار کرد: هیچ تعهد حقوقی مادام العمری نداریم، بحث ۲۵ سال نظارت بینالمللی ذکر شده در برجام هم روی معادن اورانیوم ایران است. اگر برجام نبود، روسیه هم برای تامین افزونتر سوخت و ساخت نیروگاههای هستهای بیشتر برای ایران وارد نمیشد. باید یکی یکی گرههای موجود در مسیر هستهای را برداریم، برجام یکی از راهها بود.سخنگوی سازمان انرژی اتمی در پاسخ به اینکه در برجام برخی محدودیتها دائمی است، مثل داشتن رآکتور آب سنگین گفت: فضای سیاسی بینالمللی، فضای داد و ستد است، نمیتوانیم فقط بگوییم ما چه میخواهیم. با برجام قطعنامههای تحریمی سازمان ملل علیه ایران رفع شد و کشورمان از ذیل بند ۷ منشور سازمان ملل بیرون آمد. سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران در پاسخ به اینکه آقای صالحی قسم خوردند که صنعت هستهای ایران با کندی یا توقف همراه نمیشود، تاکید کرد: به نظرم قسم دکتر صالحی درباره برجام درست بود. امروز آب سنگین تولید و صادر میکنیم. مدتی متوقف ماندیم و سپس با جهش مواجه شدیم.
مطهری: براساس عقل و مصالح مردم باید تصمیمگیری کرد
شعار میدهند چون مسئول نان مردم نیستند
در دستور قرار گرفتن مجدد لوایح FATF در مجمع تشخیص، آن هم با درخواست رئیسجمهور و موافقت رهبر انقلاب، گزاره امیدبخشی بود که از سوی لعیا جنیدی، معاون حقوقی رئیسجمهور در آذرماه سال جاری مطرح شد، در حالی که پیش از این، لوایح FATF پس از یک سال مسکوت ماندن در مجمع، از دستور کار خارج شده بود.
بازگشت این لوایح به مجمع تشخیص مصلحت بازتاب مثبتی در فضای سیاسی و اقتصادی کشور به دنبال داشت و امیدها برای تصویب آن را افزایش داد اما اخیرا یکی از اعضای مجمع از فضای منفی مجمع نسبت به لوایح FATF پرده برداشت. در واقع در حالی که طی این یک سال تصویب نشدن این لوایح، کشور با زیانهایی مواجه شد که فشار بسیاری روی معیشت مردم وارد کرد، بلاتکلیفی مجدد مجمع در این باره به باور بسیاری مشکلاتی را متوجه روابط بانکی و مبادلات اقتصادی ایران خواهد کرد که اولین نتیجه آن در معیشت مردم محسوس خواهد بود.«علی مطهری»، نماینده پیشین مجلس و از موافقان تصویب لوایح FATF بر این باور است که بلاتکلیفی درباره FATF به ضرر کشور است. به گفته نماینده پیشین مردم تهران در مجلس «شاید منافع عدهای در نپیوستن به این گروه و عدم شفافیت مالی در کشور داشته باشد.»او تاکید دارد اگر دولت بعدی دست اصولگرایان باشد این مساله حل و فصل خواهد شد. مطهری گفت:امروز که در آستانه ریاستجمهوری بایدن هستیم، او گفته است که به برجام بازمیگردد و به احتمال قوی تحریمها کاهش پیدا میکند، نیاز کشور به حل مشکل اف ای تی اف بیشتر از گذشته است، چون اگر مبادلات مالی و بانکی ما به حالت عادی برنگردد و بانکهای دنیا ایران را در لیست سیاه اف ای تی اف یا همان گروه ویژه اقدام مالی بدانند رفع تحریمها هم نمیتواند اثر کامل خود را بر اقتصاد ایران بگذارد. بنابراین بلاتکلیفی این موضوع به ضرر کشور است.علت تعلل مجمع، یکی این است که فکر میکنند اطلاعات مالی ما در اختیار این گروه قرار میگیرد، در حالی که این گونه نیست و ارسال اطلاعات مسیر خاصی دارد که به این آسانی نیست و با رضایت خودمان است.کشورهای عضو این گروه هم این طور نیست که اطلاعات مالیشان را به راحتی اعلام کنند.علت دیگر تعلل مجمع این است که فکر میکنند تا زمانی که در تحریم هستیم عضویت در این گروه باعث میشود که دور زدن تحریمها مشکل پیدا کند. این دلیل هم به گواه کارشناسان وارد نیست و ما با پیوستن به این گروه بهتر میتوانیم تحریمها را دور بزنیم، خصوصا الان که با رفتن ترامپ تحریمها سست میشود. شاید عدهای هم منافعی در نپیوستن به این گروه و عدم شفافیت مالی در کشور داشته باشند که امیدوارم چنین چیزی نباشد. وی در پاسخ به این پرسش كه آیا میتوان گفت که مجمع به دنبال این است که اگر بحث تصویب FATF مطرح باشد آن را به دولت آینده که تصور میکنند اصولگرا است بسپارد و به نوعی کار و موفقیت به نام اصولگرایان تمام شود؟،گفت:اینها احتمالات است و روی احتمال نمیتوان قضاوت و اظهارنظر کرد. البته اگر دولت دست خودشان باشد حتما این مسئله را حل میکنند چون مسئول معیشت و نان مردم خواهند بود. اکنون کنار نشستهاند و شعار میدهند.این فعال سیاسی در خصوص اینكه چرا مجلس یازدهم و نمایندگان این مجلس برای اقناع کردن مجمع به تصویب این لوایح ورود نمیکنند؟،گفت:چون فکر میکنند این موضوع از مرحله مجلس عبور کرده است. همان طور که میدانید لایحه پالرمو توسط شورای نگهبان تأیید شده بود ولی هیئت نظارت مجمع ایراد سیاست کلی به آن گرفته بود و شورای نگهبان هم بدون بررسی پذیرفته بود و مورد قبول مجلس واقع نشد.