وحید شقاقی‌شهری، درباره احتمال ادامه کسری بودجه در برنامه مالی سال ۱۴۰۱ اظهار داشت: کسری بودجه امسال را چیزی بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار میلیارد تومان اعلام می‌کنند. مساله مهم این است که دولت سیزدهم، تصمیم گرفته است که کسری بودجه سال ۱۴۰۰ را با انتشار اوراق مالی اسلامی یا همان اوراق بدهی پوشش بدهد که این خود یک خطای راهبردی است.
وی ادامه داد: انتظار می‌رفت، دولت سیزدهم بتواند متمم بودجه را ارایه دهد و بودجه سال ۱۴۰۰ را اصلاح کند اما دست به این اقدام نزد و این تصمم سخت را نگرفت. در نهایت به دنبال این است که با انتشار اوراق بدهی کسری بودجه را پوشش دهد. در بودجه حدود ۱۰۰ هزار میلیارد تومان برای انتشار اوراق دیده شده بود اما باید بیش از ۲۰۰ هزار میلیارد تومان اوراق منتشر و به فروش برسد تا کسری بودجه را جبران کند.این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه ماه گذشته (شهریور) ۲۹ هزار میلیارد تومان اوراق منتشر شد و کسری بودجه برای آن ماه پوشش داده شد، افزود: دولت در ماه‌های آینده هم باید هر ماه چیزی حدود ۲۶ هزار میلیارد تومان اوراق منتشر کند. ایراد کار این است که در هیچ کجای دنیا از محل انتشار اوراق برای تامین هزینه‌های جاری استفاده نمی‌کنند.
شقاقی‌شهری با تاکید بر اینکه فروش اوراق برای تامین هزینه‌های جاری اشتباه است، گفت: اوراق ابزار خوبی برای تامین منابع مالی است و ابزار مناسبی است، اما مساله این است که برای تامین هزینه‌های جاری از اوراق استفاده نمی‌کنند. در همه جای دنیا اوراق برای پروژههای عمرانی و زیربنایی و بودجه این حوزه منتشر می‌شود. اما این مساله در کشورمان باب شده که برای تامین هزینه‌های جاری اوراق منتشر شود. دولت سیزدهم هم برای اصلاح بودجه، تصمیم سخت را نگرفت و پذیرفت که همچنان با انتشار اوراق کسری بودجه را پوشش دهد و ایراد بعدی این است که اوراق منتشر شده خریداری نخواهد داشت و در نهایت مجبور خواهد شد که نرخ را بالا ببرد تا بانک‌ها بتوانند این اوراق را از دولت بخرند.
این کارشناس اقتصادی در پاسخ به این سؤال که برای فروش این اوراق دولت نرخ سود را تا چقدر می‌تواند بالا ببرد، اظهار داشت: دولت حتما مجبور خواهد بود که سود این اوراق را بالای ۲۲ درصد در نظر بگیرد تا حداقل بانک‌ها مشتری این اوراق باشند و اوراق را خریداری کنند اما موضوع این است که سال بعد از فروش، دولت باید اصل و فرع آن را تسویه کند.
وی درباره وضعیت بودجه‌ریزی سال آینده گفت: آقای میرکاظمی برای بودجه ریزی سال آینده موضوعاتی را مطرح کرده‌است اما باید برای اصلاح بودجه یک تصمیم سخت گرفت. آذرماه دولت باید لایحه بودجه ۱۴۰۱ را به مجلس تحویل دهد، برای اینکه بتوان از کسری بودجه سال آینده جلوگیری کرد نیاز به بودجه‌ریزی صفر یا عملیاتی داریم و بودجه ریزی بر مبنای صفر را پیاده سازی کنیم که بودجه مبتنی بر عملکرد و برنامه باشد.شقاقی‌شهری با بیان اینکه همواره روش بودجه ریزی کشورمان براساس چانه‌زنی و افزایشی بوده است، ادامه داد: یعنی از ترکیب دو روش چانه‌زنی و افزایشی نظام بودجه ریزی کشور پیش رفته است. به این ترتیب که تمام مدیران و معاونان دستگاه‌های اجرایی کشور از یک ماه آینده چانه‌زنی با سازمان برنامه و بودجه برای افزایش بودجه دستگاه خود را شروع می‌کنند. متاسفانه هر کدام از معاناون دستگاه‌های اجرایی هم بودجه بیشتری را از سازمان برنامه دریافت کند، به عنوان مدیر موفق آن سازمان شناخته می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه هر سال سقف بودجه بالاتر می‌رود، افزود: امسال اگر بودجه عمومی کشور هزار و ۴۰۰ هزار میلیارد تومان بوده و بودجه سال آینده با احتساب تورم بالای ۴۰ درصدی، به چیزی حدود هزار و ۷۰۰ هزار میلیارد تومان می‌رسد. اما با توجه به شرایط دولت باید این تصمیم سخت را بگیرد که بودجه ریزی بر مبنای صفر و عملکرد دستگاه‌ها را پیاده سازی کند.
این کارشناس اقتصادی گفت: روش پیشنهادی دیگر این است که حداقلی را برای دستگاه‌ها در نظر بگیرد و مازادی آن را مبتنی بر برنامه بودجه ریزی کند. برای مثال معیار و مبنای بودجه یک دستگاهی را سال ۹۷ درنظر بگیرد و مازاد آن را براساس طرح‌ها و پروژههای آن دستگاه باشد.
وی با اشاره به خوشبینی‌ها از افزایش قیمت نفت برای بودجه سال آینده تاکید کرد: قیمت نفت در طول یک سال اخیر از ۳۵ دلار به حدود ۸۰ دلار رسیده و برآورد می‌شود که در فصل سرمای سال احتمالا قیمت نفت به ۱۰۰ دلار هم برسد. البته عامل اصلی افزایش قیمت نفت بحث اتمام کرونای کرونا در جهان بوده و عملا اقتصاد جهانی در دو سال شیوع کرونا منقبض شده بود و پس از واکسیناسیون جهانی و کاهش واهمه از کرونا، تقاضای جهانی برای کالای مصرفی افزایش یافته است و همین موضوع باعث ایجاد رونق اقتصادی در جهان می‌شود اما این رونق اقتصادی نیازمند به انرژی است.این کارشناس اقتصادی ادامه داد: این تقاضا احتمالا تا ۶ ماهه آینده هم ادامه داشته باشد و ۲۰ دلار هم به قیمت نفت اضافه کند اما مساله بسیار مهم این است که ایران تحریم است و این فرصت طلایی برای استفاده از بازار جهانی نفت از دست دادیم و ممکن است به سرانجام رسیدن مذاکرات ماه‌ها زمان ببرد و در این مدت فرصت استفاده از افزایش تقاضای جهانی برای نفت را از دست می‌دهیم.وی با بیان اینکه احتمالا از سال آینده با گرم شدن هوا و هم با تعادل عرضه و تقاضی جهانی و افزایش تولید نفت، قیمت نفت به حدود ۶۰ دلار برگردد، گفت: بنابراین نمی‌توانیم افزایش درآمدهای نفتی را در بودجه سال آینده ببینیم. از سوی دیگر مذاکرات هم آینده روشن و شفافی ندارد.
شقاقی‌شهری با اشاره به دلیل افزایش فروش نفت در ماه‌های گذشته آن هم در شرایط تحریم، اظهار داشت: صادرات نفت از ۲۰۰ هزار بشکه تا یک میلیون بشکه مطرح شد اما مساله این است که فروش نفت پایدار نبود و در ضمن باید توجه داشته باشیم که تا پایان امسال تقاضای جهانی برای انرژی ماندگار خواهد بود. مساله این است که تا زمانی که مذاکرات به نتیجه نرسد با یک روش متداول نمی‌توانیم نفت بفروشیم. به همین دلیل طبق آخرین گزارش‌ها چین هم خرید نفت از ایران را کاهش داد.
این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: حتی ممکن است که در دوره مذاکرات برخی از کشورها فشار بر روی ایران را افزایش دهند تا از طرف ایران امتیاز بگیرد.
وی با بیان اینکه دولت ناچار خواهد شد که روش بودجه‌ریزی ۱۴۰۱ را تغییر دهد چراکه منابع مالی بسیار محدود است، گفت: آقای میرکاظمی بحث‌هایی دررابطه با اصلاح بودجه‌ریزی برای سال ۱۴۰۱ را مطرح کرده اما نباید فراموس کنیم که وی وعده اجرای متمم بودجه ۱۴۰۰ را هم داده بود اما به اجرا نرساند.
شاخص بورس باز هم ریزش كرد
روند حرکت بازار سرمایه دیروز هم مانند روزهای گذشته کاهشی بود و شاخص کل بورس بیش از ۳۸ هزار واحد کاهش یافت.
شاخص کل بورس دیروز با ۳۸ هزار و ۷۷۲ واحد کاهش در رقم یک میلیون و ۴۱۸ واحد ایستاد. شاخص کل با معیار هم وزن هم ۱۲هزار و ۱۸۴ واحد کاهش یافت و رقم ۴۰۱ هزار و ۵۷۴ واحد را ثبت کرد.معامله گران این بازار ۵۶۱ هزار معامله به ارزش ۴۸ هزار و ۸۷۹ میلیارد ریال انجام دادند.صنایع پتروشیمی خلیج فارس، سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی، فولاد مبارکه اصفهان، ملی صنایع مس ایران، معدنی و صنعتی گلگهر و پالایش نفت اصفهان نسبت به سایر نمادها بیشترین تاثیر منفی را روی بورس گذاشتند.در آن سوی بازار سرمایه شاخص کل فرابورس هم با ۳۵۰ واحد کاهش در رقم ۲۰ هزار و ۴۸۴ واحد ایستاد.معامله گران این بازار ۳۹۲ هزار معامله به ارزش ۶۸ هزار و ۸۴۹ میلیارد ریال انجام دادند.پلیمر آریاساسول، سرمایه‌گذاری صبا تامین، پتروشیمی تندگویان و سهامی ذوب‌آهن اصفهان نسبت به سایر نمادها بیشترین تاثیر منفی و در مقابل پتروشیمی زاگرس نسبت به سایر نمادها بیشترین تاثیر مثبت را روی فرابورس گذاشتند.