نزدیک یک دهه است که مذاکرات فشرده با افغان‌ها برای تامین حقابه هامون از محل هیرمند و پایان گروکشی آبی که نتیجه آن تا کنون برپا شدن گردوغبار در آسمان شرق ایران و مهاجرت ناخواسته ساکنان سیستان و بلوچستان به شهرهای شمالی ایران به دلیل دستکاری اقلیم شده، در جریان است، اما افغان‌ها چه دولت پیشین و چه طالبان حاکم هیچ کدام زیربار اجرای معاهدات بین‌المللی و توافقات دوجانبه برای پایان خشکیدگی پایین‌دست هیرمند نرفتند. در دولت حسن روحانی مذاکرات بی‌نتیجه پایان یافت و حتی حاکمان وقت افغانستان، برای تهییج افکارعمومی‌با بهره‌گیری از ادبیات سیاسی به طور رسمی‌اعلام کردند که «افغانستان یک قطره آب را هدر نخواهد داد.» این نتیجه گفت‌وگوهایی بود که مقامات وزارت خارجه کشورمان در دولت قبل به آن رسیدند و‌هامون همچنان خشک و تف دیده ساکنان جنوب شرق ایران را به نقاط سرسبز شمالی و دیگر شهرهای خوش آب و هوای کشور رانده است. در این میان افغانستان در دوران دولت مستقر اشرف غنی سد مرزی یا آب‌بند کمالخان را بر هیرمند بست و با انبار کردن آب جاری این رودخانه از رسیدن آب به ایران جلوگیری کرد. حالا تصاویر ماهواره‌ای بیانگر آن هستند که افغان‌ها همان جریان آب انبار‌شده را که گاه و بیگاه به دلیل بارش و خطر سیلاب رها می‌شود به سمت زمین‌های کشاورزی خود منحرف کرده‌اند و بدین ترتیب حقابه ایران از محل رودخانه هیرمند را سرقت می‌کنند تا بستر‌هامون همچنان تف‌دیده بماند. بی‌تردید این یک نمونه کوچک از گروکشی آبی است که روابط ایران و افغانستان را متاثر از سیاست‌های یکجانبه سیاستمداران آن کشور و حالا طالبان حاکم بر آن کشور کرده است.
علی سلاجقه، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ایران و معاون رئیس‌جمهوری کشور قرار است به زودی به افغانستان سفر کند تا شاید بتواند آنجا با استدلال‌های محیط زیستی حاکمان طالبان را به باز کردن آب به سمت ایران ترغیب کند؛ تلاشی که ممکن است با اصرار حاکمان فعلی افغانستان بر بسته ماندن آب روی ایران به نتیجه نرسد. ایران بارها افغانستان را تهدید کرده است که اگر حقابه شرعی و قانونی هامون از هیرمند را تامین نکند و به خشکیدگی سرزمینی در ایران دامن بزند، چاره‌ای جز شکایت به مراجع جهانی و سازمان ملل ندارد، اما هنوز اقدامی‌برای شکایت از افغانستان به مراجع بین‌المللی نشده است. با همه اینها هیرمند یا هلمند نام رودخانه‌‌ای است که از ولایت هلمند افغانستان جاری شده و به دریاچه و تالاب بین‌المللی‌هامون در مرز ایران و افغانستان می‌رسد. این دریاچه، سومین دریاچه بزرگ ایران پس از دریاچه خزر و دریاچه ارومیه و هفتمین تالاب بین‌المللی جهان و دوازدهمین ذخیرهگاه زیست کره در ایران است که سال ۹۵ در شبکه جهانی ذخیره‌گاه‌های زیست کره در یونسکو ثبت شد. بخش اصلی این ذخیرهگاه پناهگاه حیات وحش‌هامون با تالاب‌های مهم آن است. وسعت کل ذخیرهگاه نیز ۹۷۷هزارو۱۵۸هکتار است. این ذخیرهگاه بخشی از حوزه فرامرزی هیرمند است که ۱۷درصد آن در ایران واقع شده است. تالاب هامون از ۳بخش‌هامون «صابوری» در شمال سیستان،هامون «پوزک» که ۱۰درصد آن در ایران است و‌هامون «هیرمند» تشکیل شده است که در زمان‌های فراوانی آب این ۳بخش به یکدیگر می‌پیوندند و دریاچه مرزی را تشکیل می‌دهند. در همین رابطه علی سلاجقه، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست و معاون رئیس‌جمهوری می‌گوید: در زمینه مقابله با ریزگردهای منطقه سیستان شامل ۵ شهرستان زابل، زهک،هامون، هیرمند و نیمروز واقع در شمال استان سیستان و بلوچستان با ۲منشأ داخلی و خارجی روبه‌رو هستیم. در حوزه منشأ خارجی یعنی قسمتی از خاک کشور افغانستان که به محل برداشت ذرات گردوغبار یا به عبارتی ریزگرد تبدیل شده باید با حکومت مستقر در افغانستان گفت‌وگو کنیم تا بتوان از طریق توافق دو جانبه به مهار منشأ و کانون‌های برداشت در کشور همسایه کمک کنیم. منشأ داخلی نیز در بستر خشکیده تالاب بین‌المللی‌هامون قرار دارد که چرای زودرس و تعداد بالای دام موجود در منطقه به این موضوع دامن زده است.