عناوین این صفحه
بهارنیوز
کد خبر: ۱۳۲۸۵۱
پنج سکانس از درآمد نفتی ایران در ۱۶ سال گذشته؛

کاهش محسوس سهم هر ایرانی از درآمدهای نفتی

سهم هر ایرانی از درآمد نفتی در سال ۱۴۰۱ تقریبا نصف سهمی است که ایرانیان از درآمد نفتی در سال ۸۶ داشته‌اند، همچنین سرانه درآمد نفتی ایرانیان در سال گذشته حدودا ۳۴درصد پایین‌تر از سال‌های بعد از برجام برآورد شده است.

به گزارش اکو ایران، درآمد نفتی همواره در سالیان گذشته نوسان زیادی را تجربه کرده است، از همین رو نیز سهم هر ایرانی از پول نفت در ۱۶ سال گذشته تغییرات چشمگیری داشته است.قله درآمد سرانه نفتی ایرانیان در سال ۸۶ رقم خورده و بررسی‌ها نشان می‌دهد حتی در سال‌های بعد از  توافق برجام  که بخش نفت و گاز رونق چشمگیری داشت، باز هم سهم هر ایرانی از پول نفت با فاصله قابل توجهی به سهم هر ایرانی از درآمد نفتی در سال ۸۶ نرسید. این امر نشان از درآمدهای سرشار نفتی در نیمه دوم سال‌های دهه ۱۳۸۰ دارد.بررسی‌ها نشان می‌دهد که در سال ۹۷ و ۹۸ پس از  خروج آمریکا از برجام  درآمدهای نفتی کشور کاهش قابل توجهی را تجربه کرد، با وجود اینکه اوضاع درآمد نفتی در سال گذشته نسبت به سال ۹۸ کمی بهبود پیدا کرده، اما همچنان سهم هر ایرانی از پول نفت در سال ۱۴۰۱ حدود ۳۴ درصد پایین‌تر از سال ۹۶ است، همچنین سهم حقیقی هر ایرانی از پول نفت در سال ۱۴۰۱ تقریبا ۴۷درصد پایین‌تر از سال ۸۶ - که قله درآمد نفتی ایران است - قرار دارد.تحریم‌ها و قیمت جهانی اصلی‌ترین عواملی است که بر درآمد نفتی کشور و رشد بخش نفت و گاز اثر دارد. در این گزارش به بررسی نوسانات بخش نفت و همچنین سهم هر ایرانی از درآمد نفتی در ۱۶ سال گذشته پرداخته شده است. ارقام در این گزارش حقیقی است و اثر تورم از آن‌ها گرفته شده است (به سال پایه ۱۳۹۰).بر اساس آخرین آمار منتشر شده رسمی از وضعیت تولید ناخالص داخلی،  رشد اقتصادی  در پاییز سال گذشته ۲.۸ درصد به ثبت رسیده، به بیان دیگر حجم حقیقی اقتصاد ایران در پاییز ۱۴۰۱ نسبت به فصل مشابه سال گذشته‌اش حدود ۲.۸ درصد بزرگ‌تر شده است. همچنین  رشد اقتصادی  بدون احتساب نفت و گاز در پاییز ۱.۶ درصد بوده است. اینکه  رشد اقتصادی  کل بالاتر از  رشد اقتصادی بدون نفت برآورد شده نشان از رونق بیشتر بخش نفت و گاز نسبت به سایر بخش‌ها دارد.بررسی‌ها نشان می‌دهد رشد اقتصادی بخش کشاورزی در سال گذشته منفی بوده و میانگین رشد این بخش در سه فصل ابتدایی سال گذشته حدوداً منفی ۴درصد برآورد شده است. این در حالی است که رشد بخش صنعت در ۱۴۰۱ در حدود مثبت ۵ درصد به ثبت رسیده است. رشد بخش خدمات نیز در سال گذشته در محدوده ۲.۵ درصد بوده؛ البته نرخ رشد این بخش به شکل قابل توجهی در تابستان و پاییز نسبت به بهار کاهش یافته است؛ اما بالاترین رشد اقتصادی به ثبت رسیده در پاییز ۱۴۰۱ به بخش نفت و گاز تعلق دارد. رشد این بخش در پاییز گذشته بالغ بر ۱۰ درصد برآورد شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد رشد بخش نفت در فصول گذشته کاملا روندی صعودی داشته به گونه‌ای که از یک درصد در بهار به ۱۰.۷ درصد در پاییز رسیده است. بر همین اساس از عمده‌ترین دلایل رشد اقتصادی مثبت در سال گذشته، این طلای سیاه بوده است.با توجه به اینکه  درآمدهای نفتی  متأثر از عوامل برون‌زا مانند تحریم و  قیمت جهانی نفت تعیین می‌شود، رشد اقتصادی و حجم بخش نفت و گاز همواره در سال‌های گذشته نوسان داشته است. با نوسان درآمد نفتی سهم هر ایرانی از پول نفت نیز تغییرات عمده‌ای را تجربه کرده است. از همین رو درآمد نفتی و سرانه درآمد نفتی ایرانیان در ۱۶ سال گذشته را می‌توان به پنج برهه زمانی تقسیم کرد.در نیمه دوم دهه ۸۰ شمسی  قیمت جهانی نفت  بسیار افزایش پیدا کرد، از همین رو نیز درآمدهای نفتی کشور بسیار افزایش پیدا کرد. درآمد نفتی کشور در سال ۸۶ بالغ بر ۱۸۱ هزار میلیارد تومان برآورد شده، این بالاترین حجم حقیقی بخش نفت و گاز در چند دهه گذشته کشور به حساب می‌آید. به طبع سرانه درآمد نفتی ایرانیان نیز در این سال در قله قرار دارد، بر اساس محاسبات صورت گرفته در سال ۸۶ سهم هر ایرانی از پول نفت و گاز بالغ بر ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بوده، بررسی‌ها نشان می‌دهد دیگر هیچگاه سهم حقیقی ایرانی‌ها از درآمد نفتی در سال‌های بعدی به این رقم نرسید.پس از سال ۸۶ کمی درآمد نفتی در کشور کاهش یافت اما تقریبا در همان محدوده قرار داشت و در سال ۹۰ حجم حقیقی بخش نفت و گاز به ۱۷۰ هزار میلیارد تومان رسید.
با آغاز تحریم‌ها در ابتدای دهه ۹۰ حجم حقیقی بخش نفت و گاز از ۱۷۰ هزار میلیارد تومان در سال ۹۰ به ۱۲۳ هزار میلیارد تومان رسید. به بیان دیگر درآمد نفتی کشور در عرض یکسال نزدیک به ۵۰ هزار میلیارد تومان کاهش یافت.طبیعتا با کاهش حجم اقتصادی بخش نفت، از سهم هر ایرانی از درآمد نفتی نیز کاسته شد. بررسی‌ها نشان می‌دهد در سال ۹۱ سرانه درآمد نفتی ایرانیان بالغ بر ۲۸ درصد کاهش یافت. این روند نزولی درآمد نفتی تا سال ۹۴ نیز ادامه یافت. علاوه بر آغاز تحریم‌ها کاهش  قیمت جهانی نفت  نیز در کاهش درآمد نفتی در این بازه زمانی بی‌تأثیر نبوده است.با  توافق برجام  در سال ۹۴، اثرات این توافق در سال ۹۵ در اقتصاد کشور نمایان شد تا جایی که رشد اقتصادی کل در سال ۹۵ بالغ بر ۱۴ درصد به ثبت رسید. همانگونه که انتظار می‌رفت، بخش نفت یکی از اصلی‌ترین دلایل رشد اقتصادی بود، به گونه‌ای که رشد حجم بخش نفت و گاز در سال ۹۵ حدود ۳۶ درصد بوده است. بر همین اساس درآمد سرانه نفتی ایرانیان نیز در سال ۹۵ حدود ۳۵ درصد افزایش یافت. با وجود این افزایش حتی با وجود  برجام  هم همچنان سهم هر ایرانی از درآمد نفتی در سال ۹۵، حدود ۲۵ درصد پایین‌تر از سهم ایرانیان از پول نفت در سال ۸۶ قرار داشت. روند صعودی این بخش در سال ۹۶ هم ادامه پیدا کرد.

 

ارسال دیدگاه شما

  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیر سیستم منتشر خواهند شد
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهند شد
  • پیام هایی که به غیر از زبان پارسی باشد منتشر نخواهند شد
۱۴۰۲/۲/۲۷ -  شماره 5367
جستجو
جستجو
2
بالای صفحه