ایرانیها در ژانویه، ماه اول سال میلادی یعنی از ۱۱ دی تا ۱۱ بهمن، پس از روسها در رتبه دوم سفر به ترکیه جای گرفتهاند. بنابر آمار رسمیوزارت گردشگری و فرهنگ ترکیه، در این ماه بیش از ۲ میلیون خارجی به این کشور سفر کرده اند که روسها با ۲۳۱ هزار نفر و ایرانیها با ۲۱۱ هزار نفر، رتبههای اول و دوم سفر به ترکیه را از آن خود کردهاند. در این آمار آمده است که ایرانیها در این ماه، نسبت به ژانویه سال قبل، ۸۷ درصد بیشتر به ترکیه سفر کرده اند. بیشتر مسافران ترکیه، راهی استانبول میشوند که در ماه ژانویه یک میلیون و۲۰۰ هزار مسافر داشته است. کشور ترکیه که سالانه سود سرشاری را از ناحیه گردشگری نصیب خود میکند، در سال ۲۰۲۳ پذیرای ۴۹.۲ میلیون گردشگر خارجی بوده که ۱۰.۴ درصد نسبت به سال ۲۰۲۲ افزایش داشته و با احتساب شهروندان ترک مقیم خارج از کشور، حدود ۵۷ میلیون نفر در سال ۲۰۲۳ از این کشور دیدن کردند. موسسه آمار ترکیه نیز اعلام کرد که درآمد گردشگری ترکیه در سال ۲۰۲۳ به ۵۴.۳ میلیارد دلار رسیده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۷ درصد افزایش داشته است. جالب است بدانیم که ترکیه قصد دارد در سال جدید میلادی ۶۰ میلیون بازدید کننده جذب و از محل آن ۶۰ میلیارد دلار درآمد گردشگری کسب کند. بنابر گزارش خبرگزاری ترکیهای آناتولی، در ماه ژانویه۲۰۲۴ (۱۱ دی تا ۱۱ بهمن۱۴۰۲) مسافران خارجی به طور میانگین برای هر شب اقامت ۹۹ دلار هزینه کردهاند. با احتساب این رقم، اگر متوسط اقامت هر ایرانی در ترکیه فقط ۳ شب باشد یعنی هر مسافر ایرانی برای این ۳ شب رقمیمعادل ۱۴ میلیون تومان هزینه میکند که ضرب این عدد در ۲۱۱ هزار نفر، احتمالا رقم هولناکی را پیش روی ما میگذارد. البته محاسبه این اعداد و ارقام، الزاما به این معنا نیست که ایرانیها نباید سفرهای خارجی را تجربه کنند، بلکه این دغدغه را مطرح میکند که چرا کشور ما نمیتواند با تمام ظرفیتهای گسترده ای که در حوزه طبیعی و تاریخی و تمدنی دارد، چنین درآمدهایی را از بخش گردشگران خارجی نصیب خود کند.
اما یکی از مهمترین دلایلی که جدا از جذابیت بیشتر، میتوان برای اقبال بیشتر به سفرهای خارجی برشمرد هم قیمت بودن یا بعضا گرانتر بودن برخی سفرهای داخلی نسبت به سفر ترکیه است. ما چند سفر کیش، قشم و چابهار را با نرخ تورهای متوسط و هتلهای سه ستاره در استانبول مقایسه کردیم که نتایج کمینگران کننده بود. به طور مشخص، سفر به کیش با ۴ شب اقامت با سفر به استانبول با ۳ شب اقامت همقیمت است که البته حرفهایهای سفر خارجی، با شگردهایی میتوانند سفرهایی کم قیمتتر از این رقمها درآورند. ما علت گران بودن سفرهای داخلی و بعضا ارزان بودن برخی مقاصد خارجی همچون استانبول را از حرمت ا...رفیعی، رئیس انجمن دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران جویا میشویم. او چند دلیل را مبنی بر این موضوع بیان میکند: کمبود پرواز/ نبود رقابت در خدمات گردشگری شامل اقامت، حمل ونقل و.../ نقص در زیرساختهای حوزه گردشگری/ و هزینههای سربار همچون انرژی برای هتلها که باعث گران شدن اقامت میشود. رفیعی میگوید: توجه و برنامه ریزیهایی که در سایر کشورها همچون ترکیه به حوزه گردشگری میشود، ما در کشورمان فاقد آن هستیم. مجموع این موارد باعث میشود، سفرهای داخلی ارزان نباشد و مادامیکه نتوانیم چالشهای موجود در دو بال مهم گردشگری یعنی حمل و نقل و اقامت را به طور کامل تامین کنیم، گردشگری داخلی به جایگاه خودش نخواهد رسید. او به نمونه ای در این زمینه اشاره میکند: به دلیل کمبود وسایل حمل و نقل مثل قطار و هواپیما، ما هیچ زمانی را به عنوان دوره غیرپیک نداریم که بتوان مثل دیگر کشورها، در آن زمان سفرهای ارزانتری تعریف کرد. چنان چه همه میبینیم که وقتی سامانههای بلیت قطار و هواپیما باز میشود تا دو ماه آینده هم فروخته میشود. اما در کشورهای دیگر، در ایام غیرپیک، بلیتها و خدمات گردشگری با قیمتهای نازل ارائه میشود که گردشگری داخلی رونق یابد؛ ولی ما چنین امکانی را نداریم.