بازار سرمایه در سال ۹۸ و نیمه ابتدایی سال ۹۹ شاهد رونق خوبی بود. بازار به حدی داغ شد که بسیاری از مردمی که تا آن زمان معاملات بورسی انجام نداده بودند نیز به دفاتر پیشخوان دولت و کارگزاریها مراجعه میکردند تا کد بورسی و پنل معاملاتی دریافت کنند.شاخص کل بورس از فروردین تا مرداد ۹۹ رشدی بالغ بر ۳۰۰ درصد پیدا کرد اما این رشد همراه با اصلاحات و تنفس نبود و اکثر سهمها بسیار بالاتر از ارزش ذاتی خود معامله میشدند.با این حال در نهایت، اصلاحی عمیق در تاریخ ۲۰ مرداد ۹۹ بازار سرمایه را دچار ریزشی سهمگین کرد، به طوری که اکثر سهمها در صفوف فروش سنگین گیر کردند و سرمایه بسیاری از مردم از دست رفت.حالا مدتی است بازار سهام با وجود اصلاحات مقطعی، رشدی یکسره را طی کرده است. حالا این پرسش مطرح است که آیا اتفاقات ناگوار سال ۹۹ دوباره تکرار خواهد شد؟ خروج آمریکا از برجام یکی از مهمترین اتفاقاتی است که منجر به رشد قوی بازار سرمایه در سالهای ۹۸ و ۹۹ شد؛ دلیل اصلی این رخداد خوشبین نبودن مردم نسبت به کنترل و کاهش تورم در سالهای پیش رو بود، که در نهایت باعث رشد در تمامی بازارهای مالی بهویژه بازار سهام شد. از آنجا که دولت در بسیاری از مواقع نگاه تامین مالی به بازار سهام دارد، اما این دید سیاستگذار باعث شکل گرفتن حباب زیادی در سال ۹۹ شد.
اگر از منظر بنیادی نگاه کنیم، P/E بازار سرمایه در سال ۹۹ بالای عدد ۲۰ قرار گرفت؛ این عدد بسیار بالاتر از ارزش ذاتی بازار در آن دوران بود. معاملهگران ناآگاه از این موضوع اطلاعی نداشتند و دچار طمع و خیالبافی برای کسب سودهای چندصد درصدی شدند. مردم در سال ۹۹ نسبت به بازارهای موازی از جمله کریپتو رغبت و آشنایی زیادی نداشتند که این باعث هجوم کدهای بورسی به بازار سهام شد. دولت در سال ۹۹ با ایجاد جو رسانهای مثبت در بازار سرمایه باعث ورود نقدینگی سنگین عموم مردم به بورس شد، اما دستکاریهای اقتصادی و قیمتگذاریهای دستوری در صنایع بورسی، عملاً سنتیمنت منفی در بازار سهام ایجاد کرده بود که در نهایت این عوامل سبب ریزش سهمگین بورس در سال ۹۹ شد.حالا سوال مهم اسن است که دولت چهاردم برای برگشت اعتماد مردم به بازار سرمایه چه باید بکند؟
کارشناسان می گویند باید ابتدا قدرت و ارزش ریال را بیشتر کند و توجه ویژهای به اقتصاد کشور داشته باشد. تیم اقتصادی دولت باید به دنبال انجام اصلاحات ارزی و جلوگیری از قیمتگذاری دستوری باشد و نرخی تعامل محور برای ارز تصویب کند که شرکتهای صادرکننده و واردکننده با هم به توافق برسند. کلید شروع اصلاحات ارزی با اقدام عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد، رقم خورد که فرمان اقتصاد کشور را به سمت ارز تکنرخی حرکت داد. اصلاحات ارزی و تکنرخی شدن ارز به کسری بودجه دولت، افزایش سود صادرات شرکتهای بورسی و غیربورسی کمک میکند.در حال حاضر بیش از ۶۵ درصد شرکتهای فعال در بازار سرمایه صادراتمحور هستند که این موجب جذابیت صادرات محصولات در بین شرکتهای صادراتی میشود.برای شرکتهای واردکننده این اتفاق یکسری محدودیتهایی دارد که به دستهبندی شدن و بهینهسازی صنایع کمک شایانی میکند.دولت چنانچه اصلاحات را بهدرستی انجام دهد و پیادهسازی کند، اعتماد به بازار سرمایه بازخواهد گشت.مردم در سال ۹۹ با تبلیغات و ناآگاهی پولهای خود را وارد بازار سرمایه کردند، اما در سال جاری دیدگاه مردم نسبت به بازار سرمایه آگاهانه و منطقیتر است.در سالهای اخیر ورود پول به بازار سرمایه از سوی عموم مردم کمتر شده است. باید اقتصاد و پول ملی (ریال) تقویت شود، تا اعتماد ازدسترفته کمکم بازگردد.چنانچه دولت نتایج اقدامات خود را بهجای اعلام کردن به مردم نشان دهد، باعث جلب اعتماد مردم به بازار سرمایه خواهد شد. در واقع، فاصله بین نرخ ارز دستوری و نرخ بازار آزاد که قبل از این نصیب دلالان و واسطههای دارای رانت میشد با این تصمیم مهم به خود شرکتها برگشت داده شد تا به چرخه تولید بازگردد. با توجه به جمعیت ٥٠ میلیونی سهامداری شامل سهامداران سهام عدالت، این سود نصیب سرمایه گذاران بازار سرمایه شد.
گفتنی اینکه شاخص کل بورس در یک هفته اخیر پشت مرز مقاومت ۲.۹ میلیون واحدی نوسان کرده و توان عبور از آن را نداشته است.روز گذشته (دوشنبه) نیز سهمهای بزرگ با سرعت بسیار پایین حرکت کردند؛ گفتنیست رالی جدید بازار سهام زمانی آغاز میشود که شاخص کل از این مقاومت فعلی عبور کند. با این حال اما بازدهی ۲ ماهه شاخص هموزن از ۳۵ درصد عبور کرده است که نشان از رونق سهمهای کوچک جامانده دارد. سهمهای بزرگ بازار در جهت کندل روز معاملاتی بسته و ، شاخص کل با رشد سه هزار و ۸۸۵ واحدی، معادل ۰.۱۴ درصد، همراه شد.