دفتر آیت‌الله صانعی اعلام کرد ایشان بیماری سیروز کبدی و ناراحتی کلیوی داشتند و بعد از اینکه پنچ شنبه به دلیل شکستگی استخوان لگن در بیمارستان بستری شدند صبح شنبه برای تامین فاکتور‌های مورد نیاز کلیه وکبد دیالیزشدند که متاسفانه در حین دیالیز فوت شدند.
دفتر آن مرحوم در اطلاعیه‌ای اعلام کرد:در ایام شهادت حضرت امام زین العابدین (علیه السلام) روح بلند آزاد مرد عرصه علم و اجتهاد، فقیه نواندیش، بقیة السلف شاگردان حضرت امام خمینی (سلام الله علیه)؛ حضرت آیت‌الله العظمی صانعی (قدس سره) به دیدار معبودش شتافت و کوله باری از غم و اندوه را بر دل مشتاقانش قرار داد. او که ارادت زایدالوصفی به اهل بیت (علیهم السلام) و علوم آل محمد (صلی الله علیه و اله و سلم) داشت، بهترین ایام و اوقاتش مطالعه، تدریس و تألیف فقه و فقاهت بود و از این جهت آثار بجای مانده از ایشان سرمایه‌ای ماندگار برای حوزه‌های علمیه، جامعه اسلامی و جوامع بشری خواهد بود.ضمن عرض تسلیت به پیشگاه مقدس حضرت بقیة الله الاعظم ارواحنا فداء، ملت شریف و بزرگوار ایران، مراجع معظم تقلید و حوزه‌های علمیه، اعلام می‌دارد با توجه به وصیت آن عزیز سفر کرده، در ایام کرونا هیچگونه مراسم از تشییع و... برگزار نمی‌گردد.
نگاهی به زندگی آیت‌الله یوسف صانعی
آیت‌الله العظمى حاج شیخ یوسف صانعى، در سال ۱۳۱۶ ش، در خانواده اى روحانى در روستاى نیک آباد اصفهان ولادت یافتند. جدّ ایشان آیة الله حاج ملاّیوسف، از علماى پرهیزکار و وارسته زمان خود بودند. ایشان در فلسفه، از شاگردان میرزا جهانگیرخان و در فقه، از شاگردان آیة الله العظمى میرزا حبیب الله رشتى بودند. آن بزرگوار به میرزاى شیرازى بزرگ، رهبر نهضت تنباکو، دلبستگى فراوان داشته و از مروّجان وى بوده است. ایشان از آزادمنشى قابل وصفى برخوردار بودند و همواره در مقابل خوانین و زورمداران آن زمان، ایستادگى مى کردند. پدرشان مرحوم حجت‌الاسلام آقاى شیخ محمدعلى صانعى نیز عالمى وارسته و روحانى زاهد و پرهیزکارى بودند و همواره ایشان را به فراگیرى علوم حوزوى فرا مى خواندند. این گونه بود که معظّم له، در سال ۱۳۲۵ ش، وارد حوزه علمیه اصفهان شدند و پس از گذراندن دروس مقدمات و کسب فیض از محضر علماى آن حوزه، در سال ۱۳۳۰ ش، براى ادامه تحصیل، رهسپار حوزه علمیه قم شدند. استعداد زیاد و جدّیت فراوان ایشان، باعث شد که از همان زمان، در زمره طلاّب موفّق و مورد توجّه و علاقه بزرگان حوزه در آن زمان قرار گیرند. ایشان در امتحانات سطوح عالى حوزه در سال ۱۳۳۴ ش، رتبه اول را احراز نمودند و مورد تشویق مرحوم آیة الله العظمى بروجردى (قدس سره) قرار گرفتند.از همین سال بود که با توجّه به ویژگیهاى منحصر به فرد درس خارجِ حضرت امام خمینى سلام الله علیه، در آن شرکت نموده، توانستند با نبوغ و جدّیت خود، تا سال ۱۳۴۲ به طور مستمر از حوزه درس اصول و فقه و مبانى مُتقن حضرت امام بهره برده، در زمره شاگردان برجسته ایشان قرار گیرند. حضور فعّال در درس خارج امام سلام الله علیه طى سالیان دراز و ممارست فراوان نسبت به فراگیرى مبانى و تحقیقات آن بزرگوار، اِشراف ایشان را بر دیدگاه هاى فقهى و اصولى امام را به درجه اى رساند که به تعبیر خودشان، در حدّ شعور مبانى بود و از حدّ صِرف دانستن، بالاتر. آیت‌الله العظمى صانعى با سعى و اهتمام و توفیق الهى توانستند در ۲۲ سالگى به مرحله اجتهاد دست یابند.
ایشان علاوه بر سال‌ها تلمّذ در حوزه درس حضرت امام، از محضر اساتید بزرگى چون: آیة الله العظمى بروجردى، آیة الله العظمى محقّق داماد و آیة الله العظمى اراکى ـ رحمهم الله ـ نیز بهره برده‌اند و از سال ۱۳۵۴، رسماً تدریس خارج فقه را با کتاب زکات در مدرسه حقّانى (شهیدین) شروع نمودند و تقریرات آن درس به قلم دو تن از شاگردانشان، موجود است. جمع کثیرى از طلاّب و فضلا، با شروع درس خارج فقه ایشان، توانستند از حوزه درس معظّم له استفاده کنند که اینک بسیارى از آنان، جزو محقّقان و پژوهشگران ارزنده حوزه‌اند و برخى نیز در حدّ اجتهاد هستند که در حوزه هاى علمیه اشتغال داشته اند و یا در اداره نظام جمهورى اسلامى، ایفاى وظیفه مى کنند.
وصیت نامه متفاوت آیت‌الله صانعی
طبق وصیت مرحوم آیت‌الله یوسف صانعی از مراجع تقلید شیعیان که اذان صبح روز گذشته در بیمارستان نکوئی قم درگذشت، برای جلوگیری از شیوع هرچه بیشتر کرونا ویروس در میان مردم، هیچ مراسمی از جمله مراسم تشییع جنازه و ترحیم برای این مرجع فقید برگزار نخواهد شد.حجت الاسلام سعید صانعی فرزند ارشد مرحوم آیت‌الله یوسف صانعی هم گفت: حاج آقا دو شب پیش به دلیل شکستگی استخوان لگن و دست در منزل به بیمارستان نکوئی قم منتقل شدند تا تحت نظر پزشکان مداوای لازم روی ایشان صورت گیرد.وی افزود: قرار بود عمل جراحی استخوان انجام شود اما اذان صبح به دلیل بیماری‌های زمینه‌ای از جمله بیماری کبد و کلیه، به رحمت خدا رفتند.فرزند ارشد مرحوم آیت‌الله صانعی در خصوص وصیت خاص این مرجع فقید گفت: از زمانی که بیماری کرونا در جامعه پدیدار شد، ایشان وصیت کردند که اگر در زمان شیوع این بیماری به هر دلیلی جان به جان آفرین تسلیم کردند، برای جلوگیری از همه‌گیری بیشتر کرونا در میان مردم، هیچ مراسمی از جمله مراسم تشییع و ترحیم برای ایشان برگزار نشود و با توجه به این وصیت، ما هم هیچ مراسمی برای ایشان برگزار نخواهیم کرد.
آیت‌الله صانعی؛ مرجعِ خوش‌عاقبت
احمد زیدآبادی در سوگ آیت‌الله صانعی نوشت: عموم فقیهانی که در انقلاب سال ۵۷ دخیل یا مدافع آن بودند، کم و بیش در یک دستگاه فکری می‌اندیشیدند. آنها همگی اجرای احکام فقهی در قالب سنتی آن را ضامن سعادت دنیا و آخرت مسلمانان و حتی غیر مسلمانان فرض می‌کردند و سر در سودای پیاده کردن دقیق شریعت را داشتند.
در این میان اما برخورد با مسائل جدید و پیچیده اجتماعی و حکومتی که تا پیش از انقلاب مبتلابه فقیهان نبود و پاسخ سرراست و کارآمدی نیز در دستگاه فقاهت نداشت، در صفوف فقیهان تفرقه پدید آورد. از این رو، جمعی معدود با اصرار بر نگاه سنتی خود از نهادهای حاکم فاصله گرفتند. بسیاری دیگر با اصل شمردن حفظ قدرت، عملاً فقه را به صورت ابزاری در خدمت بقای حکومت درآوردند و با فاصله گرفتن از سنت فقهی، راه بنیادگرایی در پیش گرفتند و تعدادی انگشت‌شمار هم در صدد اجتهاد تازه برای تطبیق فقه با نیازهای روز جامعه بخصوص مبانی حقوق بشر برآمدند و با انتقاد صریح از وضع موجود، عملاً تحت انزوا و فشار قرار گرفتند. زنده‌یاد آیت‌الله شیخ یوسف صانعی یکی از آن فقیهان انگشت‌شمار بود که در مسیر اجتهاد تازه قدم نهاد و ضمن نوآوری‌های فراوان در این زمینه، به دفاع از حقوق شهروندان منتقد و مخالف برخاست. در این روزگار سخت و آشفته، عده‌ای با تکیه بر برخی دیدگاه‌های نخستین این بزرگان، می‌کوشند تا کوشش‌ها و زحمات بعدی آنها را نادیده بگیرند و عده‌ای دیگر هم، دچار چنان پریشان فکری‌هایی شده‌اند که اصولاً تلاش برای پیوند زدن حقوق انسان با میراث سنتی را بیهوده می‌پندارند و بر این گمان‌اند که می‌توان با گسست از پیشینه تاریخی، حقوق بشر و مبانی آن را یک‌شبه از خاستگاه جغرافیایی آن وارد جامعه کرد و مستقر ساخت! کسانی که دستی در ژرف اندیشی‌های تاریخی و فلسفی دارند اما می‌دانند که حقوق انسان اگر با فرهنگ و عقاید تاریخی یک ملت پیوند نخورد، نهادینه و ماندگار نخواهد شد و بنابر این، به قول دالایی لاما رهبر بودائیان تبت، لازم است هر ملتی با تکیه بر فرهنگ خاص خود به لزوم رعایت حقوق بشر دست یابد.از این نگاه، تلاش فقیهان بلندپایه و مراجعی چون آیت‌الله منتظری و آیت‌الله صانعی، برای پیوند حقوق بشر با میراث فقهی بی‌نهایت ارزشمند است و اثرات عمیق و درازمدتی در اعماق جامعه مذهبی به جا خواهد گذاشت. به روشنی مشخص است که در آینده، بسیار بیش از امروز از این کوشش‌ها تجلیل به عمل خواهد آمد.خداوند روح آیت‌الله صانعی را در حریم مهر و رحمت خود آرام و شاد گرداند و به خانواده و شاگردان و یارانش صبر و اجر دهد.من چند باری با او دیدار و گفت‌وگو داشتم که به مناسبت‌های بعدی در باره‌اش خواهم نوشت.
نیلی: بازگشت آمریکا به برجام مشکل اقتصاد ایران را حل نمی‌کند
مسعود نیلی، دستیار سابق حسن روحانی در امور اقتصادی می‌گوید: اکنون در شرایطی ویژه و بسیار متفاوت به‌سر می‌بریم. دهه ۱۳۹۰ با دهه ۱۳۸۰ بسیار متفاوت است و هرچه به انتهای دهه ۹۰ حرکت کرده‌ایم با محدودیت‌های بیشتری مواجه شده‌ایم.
شرایط مورد نیاز برای اجرای یک استراتژی مناسب توسعه صنعتی با شرایطی که در آن به‌سر می‌بریم ناهمخوان است. ما بیش از هر چیز دیگر نیازمند استراتژی خروج از وضعیت فعلی هستیم و این اشتباه راهبردی خواهد بود اگر فکر کنیم مثلا با برگشت آمریکا به برجام و برداشته شدن محدودیت‌ها ما در مسیر توسعه و سرمایه‌گذاری بخش‌خصوصی و تعامل با دنیا حرکت خواهیم کرد. به اعتقاد بنده مشکل اصلی و اول، خودمان هستیم. ما هیچ‌گاه نمی‌توانیم دهه‌های گذشته را با دوره فعلی به لحاظ حساسیت و موقعیت ویژه و خطیری که در آن قرار گرفته‌ایم، مقایسه کنیم. آیا امروز نهادی اعم از بخش‌خصوصی، دولتی و پژوهشی در کشور هست که بگوید ما چطور از این شرایط بیرون خواهیم رفت؟ این تصور اشتباه است که خروج از شرایط حاضر در اختیار ما نیست و در اختیار بیرون از مرزهای ما است. به نظر من اگر مشکل تحریم‌های خارجی هم برطرف شود، کماکان مسائل و مشکلات کشور پا برجا خواهد بود. وی افزود: علت اینکه سند استراتژی توسعه صنعتی در کشور ما به نتیجه نمی‌رسد این است که پاسخ سؤال‌های ذکر شده را یا نداریم یا اگر داریم ما درحال‌حاضر در دوره ویژه‌ای به سر می‌بریم. تصویر سرمایه‌گذاری آینده، چیزی متفاوت از گذشته دهه ۱۳۹۰ یعنی رشد منفی سرمایه‌گذاری نیست. رشد اقتصادی درحاشیه صفر حرکت می‌کند و تورم آهنگی نامناسب دارد و بی‌ثباتی اقتصاد کلان درحد هشداردهنده‌ای است. صحبت من این است که در چنین شرایطی تدوین استراتژی توسعه صنعتی شاید کاری لوکس محسوب شود. آنچه مساله روز و مهم کشور است این است که ما قرار است چگونه از این شرایط خارج شویم؟
آیا نهادی هست که بتواند یک تصویر برخوردار از استحکام علمی و مبتنی بر واقعیات کشور را به نحوی که معطوف به بهبود و افزایش سطح رفاه جامعه باشد ارائه کند؟ آمار‌های کشور نشان می‌دهد که تولید ناخالص داخلی سرانه ما از سال ۱۳۸۷، با سکون مواجه شده، رشد سرمایه‌گذاری ۱۰ سال اخیر منفی است، بودجه دولت با کسری‌های بزرگ مواجه است، هیچ‌گاه در گذشته چنین انباشتی از مشکلات را نداشته‌ایم. این موارد هشداری برای آینده است.