در شرایطی که بحث افزایش قیمت بنزین دوباره در فضای اقتصادی کشور داغ شده است، کارشناسان با انتقاد از سیاستهای نوسانگیرانه در بازار ارز، تأکید میکند تداوم چنین رویکردی، اعتماد فعالان اقتصادی را تضعیف میکند و مانع ثبات بازار میشود.به گفته کارشناسان اقتصادی، قیمت هر کالا در نهایت با «تومان» سنجیده میشود و زمانی که ارزش تومان کاهش یابد، طبیعی است که کالاهای مقابل آن از جمله ارز، سکه، خودرو و مسکن گرانتر شوند همه این کالاها در سبدهای مختلف قرار دارند؛ سبد ارز و طلا، سبد کالاهای خوراکی، سبد وسایل نقلیه و سبد املاک. سمیعی توضیح داد که این سبدها همیشه همزمان و هماهنگ عمل نمیکنند، بهطوری که گاهی ملک از دلار عقب میماند یا سکه از مواد غذایی جلو میزند و این تفاوتها به میزان عرضه و محدودیتهای اعمالشده از سوی دولت بستگی دارد. بر همین اساس، زمانی که دولت واردات خودرو را محدود میکند، قیمت خودرو از دلار پیشی میگیرد و برعکس، زمانی که دولت محدودیتها را کاهش میدهد یا امتیازاتی برای واردکنندگان در نظر میگیرد، قیمت دلار و سکه بالا میرود. همه این داراییها در برابر ریال قرار دارند و این در واقع «قدرت ریال» است که تعیین میکند کالاهای مقابل آن گران یا ارزان باشند.
کارشناسان با اشاره به دلایل تضعیف ریال تصریح می کنندکه این مسئله مستقیماً به کسری بودجه دولت مربوط میشود. دولتها وقتی با کسری بودجه مواجه میشوند، ناگزیر از استقراض از بانک مرکزی هستند و بانک مرکزی نیز برای تأمین منابع، اقدام به خلق پول میکند. افزایش نقدینگی، ارزش ریال را کاهش میدهد و موجب بالا رفتن قیمت کالاها میشود. بر این اساس، چه تورم بالاتر رود و خلق پول بیشتر شود، ارزش ریال کمتر میشود و در نتیجه کالاهای مقابل آن از جمله دلار، طلا و خودرو رشد میکنند.گاهی دولت برای کنترل بازار ارز، با تزریق بیش از اندازه دلار به بازار، بهصورت موقتی نرخ آن را پایین نگه میدارد، اما در چنین شرایطی سایر کالاها مثل ملک یا مواد خوراکی از دلار جلو میزنند.اگر فرض کنیم ابتدای امسال نرخ دلار حدود ۱۰۰ هزار تومان بوده و نرخ تورم داخلی حدود ۴۰ درصد است، در حالی که تورم کشورهای حوزه دلار کمتر از ۴ درصد است، این فاصله ۳۶ درصدی باید خودش را در نرخ ارز نشان دهد. بر همین اساس، اگر دلار تا امروز ۱۲۰ هزار تومان نشده باشد، یعنی بهصورت غیرواقعی پایین نگه داشته شده است.بر مبنای نرخ تورم، دلار در ابتدای پاییز باید حدود ۱۲۰ هزار تومان و در ابتدای زمستان نزدیک به ۱۳۰ هزار تومان باشد و تا آغاز سال آینده به حدود ۱۴۰ هزار تومان برسد، مگر اینکه سیاستهای اقتصادی بهصورت واقعی اصلاح شوند.
کارشناسان تاکید می کنند بانک مرکزی باید حجم نقدینگی را کنترل کند و از استقراض دولت جلوگیری نماید. وقتی دولت از بانک مرکزی پول میگیرد، در واقع جیب مردم را خالی میکند؛ زیرا خلق پول جدید ارزش پول موجود را کاهش میدهد.