به گزارش فرارو، از اوایل آذرماه، متولیان دستگاه دیپلماسی ایران چندین بار درباره احتمال خروج ایران از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) هشدار داده‌اند. عموما مخاطب این هشدار‌ها اروپایی‌ها بودند چرا که پس از اجرای دوباره تحریم‌های نفتی آمریکا، اتحادیه اروپا مسئولیت تامین منافع اقتصادی ایران را بر دوش می‌کشد. محمد جواد ظریف، وزیر خارجه که بنا به گفته خودش به تعامل با جهان معروف است، از یک کنفرانس در ایتالیا هشدار صریحی به اروپایی‌ها داد. او در اين نشست گفت‌وگو‌های مدیترانه‌ای در رم گفت: ما همراه سایر کشور‌ها با آمریکا مذاکره کردیم و به نتیجه خوبی رسیدیم. الان اروپا و بقیه باید برای زحمات خود و امنیت جهانی سرمایه‌گذاری و هزینه کنند. نمی‌شود بدون اینکه خیس شد، شنا کرد. علاوه بر این، وزیر خارجه در گفت‌وگو با شبکه خبری رای نیوز ۲۴ ایتالیا حتی از حق ایران در بازگشت به غنی‌سازی اورانیوم سخن گفت. ظریف در پاسخ به پرسش این شبکه مبنی بر اینکه آیا شما به عقب بر می‌گردید و غنی‌سازی را از سر خواهید گرفت؟ اعلام کرد: این یک احتمال است. البته ما حق آن را داریم چرا که آمریکا توافق (هسته‌ای) را نقض کرد. ما حق داریم این توافق را‌ترک کنیم. هشدار ظریف در حالی مطرح شده که کشور‌های اروپایی درگیر گفت‌وگو‌هایی برای یافتن میزبانی برای سازوکار ویژه مالی (SPV) هستند. این سازوکار، ابزاری است که اروپایی‌ها برای دور زدن تحریم‌های آمریکا برقرار کرده‌اند و به ایران اجازه می‌دهد تا فروش نفت را ادامه دهد. چندین کشور، از جمله اتریش و لوگزامبورگ، تحت فشار آمریکا، با میزبانی از سازوکار ویژه خودداری کرده‌اند. با این حال سه کشور اروپایی امضاکننده برجام - بریتانیا، فرانسه و آلمان - مایل بودند کشور‌های کوچک اروپایی میزبانی را بر عهده بگیرند؛ اما مخالفت اغلب کشور‌های کوچک با میزبانی، باعث شده دو کشور عمده اروپایی، آلمان و فرانسه، به فکر چاره‌ای برای احیای SPV بیافتند. پاریس و برلین برای پیشبرد طرح ایجاد یک کانال مالی با ایران جهت استمرار تجارت، تصمیم گرفتند خودشان از این کانال میزبانی کنند. دیپلمات‌های اروپایی به روزنامه وال‌ستریت‌ژورنال گفته‌اند که فرانسه و آلمان طرحی ریخته‌اند که به موجب آن اگر فرانسه از سازوکار مالی میزبانی کند، یک آلمانی رئیس آن خواهد بود و بالعکس. هر دو کشور کانال مزبور را تامین مالی خواهند کرد. واشنگتن با صدور هشدارهایی، درباره اینکه میزبانی از SPV به لحاظ اقتصادی زیان‌بار خواهد بود، مانع میزبانی برخی از کشور‌های اروپایی از این سازوکار شد. این امر بنا به گفته دیپلمات‌ها، چشم‌انداز فروپاشی SPV را مطرح کرد. در پاسخ به این وضعیت، آلمان و فرانسه برای نجات کانال مالی اقدام کردند. به منظور جلوگیری از هدف قرار دادن SPV توسط آمریکا، مالکیت آن مستقیما متعلق به دولت‌های اروپایی شرکت کننده خواهد بود. اما با وجود تلاش‌های اروپایی‌ها، تهدیدات آمریکا همچنان ادامه دارد. ریچارد گرنل، سفیر آمریکا در آلمان، گفته تلاش‌های اروپا برای دور زدن تحریم‌ها، اقدام هوشمندانه‌ای نخواهد بود. گرنل، که برای قطع دادوستد شرکت‌های آلمانی با ایران تلاش‌های زیادی انجام می‌دهد، گفت: آمریکا اعمال تحریم علیه آن نهاد‌هایی شرکت‌کننده در این تاکتیک‌ها را بررسی خواهد کرد.
از سوی دیگر، در روز‌های اخیر، چندین مقام بلندپایه ایرانی درباره احتمال خروج ایران از برجام هشدار داده‌اند. علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، در بروکسل گفت: امیدوارم قبل از آنکه وقت تمام شود، یک چیز ملموس محقق شود تا توافق سالم بماند. با وجود این اظهارات صریح، به نظر می‌رسد اروپایی‌ها هنوز هم برای اعلام رسمی SPV عجله‌ای ندارند. به گفته دیپلمات‌ها، حتی در درباره طرح جدید آلمان و فرانسه هم هنوز هیچ تصمیم نهایی گرفته نشده و اگر طرح با موفقیت پیش برود، اعلام رسمی آن تا سال جدید میلادی طول خواهد کشید.
همین تاخیر، برجام را به خطر انداخته است. اگر اوضاع اینگونه پیش برود، احتمال خروج تهران از توافق هسته‌ای روز به روز بیشتر خواهد شد. چرا که به گفته معاون سیاسی وزیر امور خارجه منافع اقتصادی ایران از توافق به صفر نزدیک شده است. سید عباس عراقچی به طور واضح گفت: حقیقت این است که اگر ایران نتواند از برجام بهره‌ای ببرد، این توافق قادر به حفظ شدن نخواهد بود. اروپایی‌ها می‌گویند فشار آمریکا مانع از جلو رفتن طرح SPV شده است. ایران نیز از این مسئله اطلاع دارد. ممکن است حفظ برجام برای اروپا بدون پرداخت هزینه امکان‌پذیر نباشد. اکنون پرسش اصلی این است که آیا اروپایی‌ها حاضراند برای حفظ توافقی، که آن را تامین‌کننده منافع ملی‌‎شان می‌دانند، هزینه‌ای بدهند؟ ظریف آن‌ها را‌ترغیب می‌کند که هزینه بدهند و تاکید می‌کند که بدون خیس شدن نمی‌توان شنا کرد. حال باید دید که آیا اروپایی‌ها به توصیه ظریف عمل می‌کنند؟ معاون سیاسی وزیر امور خارجه می‌گوید با بازگشت تحریم‌های آمریکا علیه ایران، بهره‌مندی تهران از مزایای توافق هسته‌ای وین به صفر نزدیک شده است. سید عباس عراقچی، در سومین سمینار همکاری‌های هسته‌ای ایران و اتحادیه اروپا که علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی نیز در آن شرکت داشت، اظهار داشت: برجام دستاورد سیاسی مهمی است و ابران به طور کامل به تعهداتش در قالب این توافق پایبند است. وی افزود: آژانس بین المللی انرژی اتمی به عنوان نهاد ناظر بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران این مساله را برای سیزده بار تائید کرده، اما در آن سوی ماجرا، ایران همچنان از مزایای اقتصادی برجام بهره مند نشده است. وی با بیان اینکه اعمال مجدد تحریم‌های آمریکا، بهره‌مندی ایران از مزایای برجام را به صفر نزدیک کرده است گفت: برجام متعلق به آمریکا و یا ایران نیست، بلکه توافقی بین‌المللی است که اعضاء شورای امنیت سازمان ملل متحد در قالب قطعنامه ۲۲۳۱ آن را تائید کرده‌اند. این در حالی است که آمریکا این قطعنامه را نقض کرده و سایر کشورها را به دلیل پیروی از آن مجازات می‌کند. معاون وزیر خارجه ایران تصریح کرد: حفظ برجام وظیفه بین‌المللی است و همه موظف هستیم که در راستای اجرای این توافق گام برداریم. وی در ادامه اقدامات اتحادیه اروپا در راستای حفاظت از برجام را تحسین کرد وگفت: این مساله نشان می‌دهد که اروپا به لحاظ سیاسی در مسیر درستی قرار دارد. اما واقعیت این است که هنوز راهکارهای عملی، مکانیسم‌هایی که ایران بتواند از مزایای اقتصادی برجام بهره‌مند و سبب شود تحریم‌های آمریکا این توافق را از بین نبرد، محقق نشده است.
عراقچی بابیان اینکه توازن ‌بده بستان برجام از بین رفته است، هشدار داد: اگر ایران از مزایای برجام بهره‌مند نشود این توافق زنده نمی‌ماند.

رفع برخی ایرادات شورای نگهبان به CFT
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس از رفع بخشی از ایرادات شورای نگهبان به لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مقابله با تامین مالی‌تروریسم (CFT) خبر داد و گفت: اعضای کمیسیون در خصوص برخی از مواد بر نظر قبلی خود اصرار کردند. علی نجفی خوشرودی در توضیح جلسه این کمیسیون اظهار کرد: در این جلسه ایرادات شورای نگهبان به مصوبه مجلس در لایحه CFT با حضور نماینده شورای نگهبان مورد بررسی قرار گرفت. وی افزود: در نهایت اعضای کمیسیون با رویکرد حقوقی و بعد از توضیحات نماینده شورای نگهبان برخی از مواد را اصلاح کردند و در خصوص برخی از مواد بر نظر قبلی خود اصرار نمودند. نهایتا موضوع جهت تصمیم‌گیری نهایی به صحن مجلس شورای اسلامی ارسال شد. اگر مجلس نیز بر مصوبه خود اصرار کند، لایحه CFT به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارسال خواهد شد.