در ماه ژوییه همزمان با سفر جواد ظریف به آمریکا، گزارشهایی درباره دیدار این سناتور و وزیر خارجه ایران منتشر شده بود اما هیچگاه کاملا تایید نشد. البته وزیر امور خارجه ایران گفته بود با برخی اعضای گنگره ملاقاتهایی کرده و هر کدامشان بخواهند نامشان را فاش میکنند.
سناتور رند پال از اعضای کمیته روابط خارجی در سنا و از مخالفان جنگ با ایران است. حالا نشریه نیویورکر به نقل از چند مقام ایرانی و آمریکایی و یک دیپلمات مطلع نوشته این سناتور جمهوریخواه، با اطلاع و رضایت رئيس جمهوری آمريكا، جواد ظریف را برای ملاقات با ترامپ به کاخ سفید دعوت کرده بود.
به گزارش نیویورکر این دعوت روز پانزدهم ژوییه در دیدار دو طرف در اقامتگاه سفیر ایران در سازمان ملل متحد روی داده، دیداری که داگ استفورد مشاور ارشد پال نیز در آن حاضر بوده است. ظریف در این ملاقات، پیشنهادهایی را برای حل نگرانی آمریکا درباره برنامه هستهاي ایران به طرف آمریکایی داده اما گفته هر اقدام بیشتری نیاز به گامهاي متقابل آمریکا دارد. نیویورکر گزارش داده ظریف بعداز مشورت با تهران دعوت به کاخ سفید را رد کرده است. درست دو هفته بعد از این دیدار دولت آمریکا جواد ظریف را در فهرست تحریمهاي خود قرار داد.
لیندسی گراهام مامور تهیه طرح توافق با ایران شد
روزنامه آمریکایی «دیلی بیست» فاش کرد که دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، سناتور لیندسی گراهام، یکی از چهره سرشناس کنگره و رئیس کمیته قضایی مجلس سنا را مسئول تهیه طرحی توافقی جدید با ایران کرد تا جایگزین توافق برجام شود که ترامپ از آن خارج شد.گراهام در حال حاضر با همکاری نزدیک مسئولان دولت ترامپ که روی موضوعات مربوط به خاورمیانه متمرکز شدهاند، میکوشد طرح توافقی به عنوان جایگزین توافق اوباما با ایران، تهیه کند. دیلی بیست این موضوع را به نقل از چهار نفر که در جریان این موضوعات هستند، گزارش کرد.
دو نفر از این منابع خبری گفتند که بخشی از این تلاشهای دولت ترامپ و لیندسی گراهام، براساس ایدهها و نظرات اطراف خارجی از جمله برخی مقامات دیگر کشورها در جریان است.
در حالی که وزارت امور خارجه، وزارت دفاع و دیگر نهادهای دولت آمریکا مسئول مدیریت دقیق رابطه تهران واشنگتن هستند، لیندسی گراهام مسئول تهیه استراتژی دولت ترامپ در قبال ایران شده است. نگرانیها در کنگره آمریکا درباره اینکه تنش روزافزون میان تهران و واشنگتن منجر به درگیری نظامی مستقیم شود، روز به روز بیشتر میشود.
برخی کارشناسان موضوعات ایران که برخی از آنها با دولت اوباما نیز همکاری کردهاند، احتمال مشارکت ایران در مذاکرات هستهای جدید را تا زماتی که آمریکا برخی از تحریمها را برندارد، بعید دانستهاند. این کارشناسان میگویند پس از تصمیم وزارت امور خزانهداری آمریکا برای تحریم جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، احتمال از سرگیری مذاکرات در آینده نزدیک، اندک است.
لیندسی گراهام درباره برنامهاش به روزنامه دیلی بیست گفت که دولت آمریکا باید از ایران بخواهد با توافقنامه ۱۲۳ موافقت کند. این توافقنامه اساسی از همه کشورهایی که با آمریکا توافقات هستهای امضاء میکنند میخواهد که توافقنامه منع گسترش تسلیحات هستهای را امضاء کنند. تا کنون بیش از ۴۰ کشور این توافق را امضاء کردهاند.گراهام گفت: «به رئیسجمهوری گفت ۱۲۳ را روی میز ایرانیها بگذار... بگذار بگویند "نه". باور دارند ایرانیها خواهند گفت "نه" و باور دارم این موضوع اروپاییها را مجبور خواهد کرد.» او تاکید کرد: «آمریکا باید از ایران بخواهد "معیار طلایی" را امضاء کند و آن تعهدی است که غنیسازی و فرآوری مجدد سوخت هستهای را منع میکند.»
گام سوم کاهش تعهدات اجرا میشود
وزیر خارجه کشورمان تاکید کرد: گام سوم کاهش تعهدات برجامی در شرایط فعلی اجرا خواهد شد و تنها حق جمهوری اسلامی است که درباره اجرا یا عدم اجرای آن تصمیم بگیرد.
محمدجواد ظریف اظهار کرد: همه کشورهای عضو کمیسیون مشترک برجام به اجماع رسیده اند که آمریکا باعث همه تشنجها شده و خواستههاي ایران از ابتدا مشخص و روشن بوده و انتظاری فراتر از برجام نداشته است.وی افزود: ما گفتیم اگر برجام توسط دیگران به شکل کامل اجرا نشود ما هم به همان شکل ناقص آن را اجرا می کنیم و البته همه اقدامات ما در چارچوب برجام بوده است.
این دیپلمات عالی رتبه کشورمان با اشاره به خواست برخی کشورهاي عضو ۱+۴ برای لغو اجرای گام سوم کاهش تعهدات برجامی گفت: این در اختیارات جمهوری اسلامی است که در این باره تصمیم بگیرد و حتما اگر تعهدات طرفهاي خارجی برجام اجرا نشود، این گام در امتداد اقدامات قبلی برداشته خواهد شد. در همین حال یك عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت: تاریخ مصرف این تصور که توسط اروپاییها میتوانیم برجام را حفظ کنیم، گذشته است.
حشمت اله فلاحتپیشه ، در خصوص درخواستهای ایران در مذاکرات برجامی با کشورهای ۱+۴، اظهار داشت: درخواست ایران برداشتن تحریمها یا برداشتن گامی اساسی از سوی اروپاییها است اما تاکنون چنین نشده و اروپاییها توقف در مقابل توقف را به زیان دیگری بیان میکنند و هیچکدام از این دو رویکرد عملی نشده و به نظر من اتفاق تازهاي رخ نداده است تا بگوییم ایران باید اقدام جدیدی را انجام دهد.وی در خصوص برگزاری کمیسیون مشترک برجام بین ایران و کشورهای ۱+۴، بیان کرد: برگزاری کمیسیون مشترک اقدامی حقوقی بود که در برجام پیشبینی شده بود و کشورهای عضو توافق هستهای تلاش کردند تا بخشی از برجام را اجرا کنند.وی افزود: وقتی یکی از اعضا شکایتی از عدم اجرای تعهدات دارد، شکایت آن کشور در کمیسیون مشترک مطرح میشود و خواستههای ایران نیز در کمیسیون مشترک بین ایران و ۱+۴ مطرح شد.
فلاحتپیشه ادامه داد: اروپاییها خیلی دیر در مقابل اتفاقاتی برای برجام رخ داده، کاری را صورت دادند، آنها ابتدا سعی کردند در قبال ضرب الاجل ایران موضع گیری سیاسی داشته باشند و با برگزاری جلسه کمیسیون مشترک، مشخص شد اروپاییها طرحی با قابلیت عملیاتی شدن برای برون رفت از شرایط فعلی برجام ندارند. وی در خصوص اینکه آیا اصرار کشورهای اروپایی به برگزاری کمیسیون مشترک برجام در مخالفت با بردن پرونده ایران از سوی آمریکا به شورای حکام است یا خیر؟ افزود: در حال حاضر شورای حکام محل بررسی پرونده ایران نیست، آمریکا در یک دوره ای، براساس راهبردی چندجانبه گرایانه توانست پرونده ایران را از شورای حکام به شورای امنیت منتقل کند، اکنون با یک جانبه گرایی هیچ وقت این اتفاق رخ نخواهد داد و به همین دلیل راهبردی برای توافق بین کشورها شکل نگرفته است. فلاحت پیشه با بیان اینکه امیدواریم در نشست وزرای خارجه ایران و ۱+۴ برنامهای برای توافق برجام شکل گیرد، اظهار داشت: سازنده خواندن نشست کمیسیون مشترک برجام از سوی آقای عراقچی، تعارفات دیپلماتیک است. طرف اروپایی خواستار توقف اقدامات ایران است و ایران نیز به دنبال تغییر اساسی در موضوع تحریم یعنی امکان فروش نفت به علاوه گردش پول است و تا زمانی که این اتفاقات رخ ندهد، مابقی حرفها تعارف دیپلماتیک است.
ایران اختیار تنگه هرمز را در دست دارد
نشریه آمریكایی فارین پالیسی نوشت: آمریکا میلیاردها دلار در خاورمیانه برای حفظ امنیت در این منطقه هزینه کرده است.
یکی از دلایل این هزینهها حفظ امنیت خطوط کشتیرانی در خلیجفارس بوده است.آنچه مشخص است «دونالد ترامپ» رئیسجمهوری آمریکا و متحدان اروپایی وی متوجه این قضیه شدهاند که بیش از این نمیتوان برای منطقه خاورمیانه هزینه داد؛ چرا که نتیجه حضور نیروهای نظامی در منطقه تا حدود زیادی به طور عکس بوده است.دونالد ترامپ علاوه بر این خواهان حضور نیروهای نظامی سایر کشورها مانند چین و آلمان در خلیجفارس برای تامین امنیت خطوط کشتیرانی خود است.دونالد ترامپ پیش از این در توئیتی نوشته بود که چین ۹۱ درصد و همینطور ژاپن ۶۲ درصد نفت خود را از تنگه هرمز عبور میدهند. پس آنها خود باید به فکر محافظت از خطوط کشتیرانی خود باشند.آنچه مشخص است آمریکا به فکر خروج از خاورمیانه و خلیج فارس است. شاید نه امسال و سال دیگر بلکه زمانی برای همیشه.
علاوه بر اظهارات ترامپ که نشانه محکمی بر عدم علاقه آمریکا به حضور بیشتر در خاورمیانه است گواهی دیگر بر این مدعی عدم پاسخگویی آمریکا به انهدام پهپاد آمریکایی و همینطور توقیف کشتی بریتانیایی در خلیج فارس است.آنچه تاکنون واضح بوده است، افزودن جنگندهها، ناوهای جنگی و همینطور افزودن پرسنل در خلیج فارس امنیت را برای کشورهای منطقه به ارمغان نیاورده است.مسقط، منامه، ابوظبی، دوحه و ریاض شاید پیش از این از حضور نظامی آمریکا در منطقه حمایت میکردند ولی هم اکنون به طور ضمنی خواهان خروج این کشور از منطقه و ارتباط بیشتر با همسایه شمالی خود هستند.آنچه مسلم است اروپا و آمریکا خواهان ایجاد هزینههای بیشتر برای خود و دیگران نیستند.
دونالد ترامپ با خودکفایی تولید نفتی احتیاج کمتری به نفت خاورمیانه دارد و میخواهد امنیت تنگه هرمز را به کشورهایی که منافع بیشتری در منطقه دارند، واگذار کند.برآیند اتفاقات ماههای اخیر این است که ایران تسلط خود را بر تنگه هرمز حفظ کرده است و سایر کشورها نیز برخلاف گذشته شروع به فهم این موضوع کردهاند.