۱۱ ماه از سیل فروردین‌ماه امسال گذشت؛ سیلی که برخی از شهرهای استان را تهدید و سبب تخلیه تعداد زیادی از روستاها شد اما تنها سد دفاعی مردم سیل بندهایی بودند که یک‌شبه برای نجات روستاها و شهرها ساخته می‌شد و از روز بعد با طغیان رودخانه‌ها شکسته و اهالی روستاها بی‌خانمان می‌شدند. اکنون پس از گذشت ۱۱ ماه از سیل فروردین، مدیران استان اعلام آماده باش برای مقابله با سیل احتمالی می‌دهند تا عدم‌ترمیم و استحکام سیل‌بندهای مناطق در معرض خطر، نگرانی جدی‌تری برای جلوگیری از تکرار بحران سیل ایجاد کند. بر همین اساس، با توجه هشدارهای سازمان هواشناسی و مدیریت بحران استانداری، وضعیت شهرها و روستاهای حوضه کرخه و دز بحرانی است و عدم استحکام سیل‌بندها برای مناطقی که طغیان رودخانه‌ها آنها را تهدید می‌کند، بیش از پیش نگران کننده است.
به گفته حمیدرضا لشکری، معاون حفاظت و بهره‌برداری از منابع آب سازمان آب و برق خوزستان، فعالیت‌های مربوط به سیل به سه بخش تقسیم شد، یک: مسائل مربوط به احداث،ترمیم و استحکام سیل بندها که به عهده سازمان همیاری شهرداری‌های استان است، دوم: رینگ‌ها و بازسازی منازل و روستاها که به عهده بنیاد مسکن و شهرسازی استان و سوم: ساماندهی نقاطی که در سیل تخریب شده مانند سازه‌ها و سواحل رودخانه‌ها با توجه به اعتبارات و اولویت هایی که وجود دارد بر عهده سازمان آب و برق است. وی افزود: در زمینه سیل‌بندها تنها‌اندازه ارتفاع رقومی آنها به عهده سازمان آب و برق است که مشخص کنیم سیل‌بندها باید چه ارتفاعی داشته باشند. در نامه‌ای که به استاندار زده شد، ضمن مشخص کردن دبی‌ها، اعلام کردیم سیل‌بند نقاطی مانند دز و کرخه نیاز به توجه بیشتری دارند و وضعیت مناطق حاشیه کرخه، دز، همچنین شهرهایی مثل شوش، رفیع، گبان و... هشداردهنده هستند.
فقط شوش، شوشتر و اهواز به عهده ما است
مدیرعامل سازمان همیاری شهرداری‌های خوزستان اما می‌گوید: اجرای پروژه سیل‌بندهای تنها سه شهرستان شوش (حاشیه دز وکرخه) به مساحت ۵. ۹ کیلومتر و با اعتبار استانی به مبلغ بیش از ۵۰ میلیارد ریال، شوشتر (بخش شعیبیه) به مساحت ۴۰۰. ۱۳ کیلومتر و با اعتبار استانی بیش از ۵۷ میلیارد ریال و نیز بخش مرکزی اهواز به ما داده شد. لفته دورکوندی افزود: اجرای این پروژه‌ها در شهرستان‌های شوش وشوشتر در نقاطی که مشاور اعلام کرده بالای ۹۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارند و در اهواز پس از دوهفته کار اجرایی سیل بند توسط سازمان همیاری شهرداری‌های استان کار ما آغاز شده است.
۳۰۰ میلیارد تومان مورد نیاز است
معاون امور عمرانی استانداری خوزستان نیز شهریور ماه امسال گفت: آنچه در استان خوزستان یک دغدغه و خواست عمومی است، بالا بردن تاب مقاومت استان، شهرها، روستاها و مزارع، تاسیسات و زیرساخت‌ها برابر سیلاب‌های احتمالی آینده است. طبق مطالعه‌ای که انجام شده است، باید ۶۰۰ کیلومتر سیل‌بند را احداث کنیم که هزینه آن بالغ بر ۳۰۰ میلیارد تومان است.
پایان پروژه سیل بند شعیبیه تا آبان ماه ۹۸
در مهرماه امسال نیز حسین پنبه دانه پور فرماندار شوشتر از آغاز عملیات مرمت سیل بندهای غرب شعیبیه از سوی سازمان همیاری شهرداریها به دستور استاندار خوزستان خبر داد و گفت: طول سیل‌بند غرب شعیبیه حدود ۶۵ کیلومتر است که قرار است تا پایان آبان ماه‌ترمیم و بازسازی شود.
سیل بند تعدادی از روستاها تمام نشده است
اما بخشدار شعیبیه در این رابطه گفت: در‌ترمیم سیل‌بندها اولویت را به شکستگی سیل‌بندهایی دادیم که در سیل فروردین دچار مشکل شد. باقر چعب با بیان اینکه عمر سیل بند شعیبیه بیش از ۳۰ سال است و اقدامات کنونی به منظور‌ترمیم و نگه‌داشت این سیل بندها است، افزود: حدود ۱۳ تا ۱۴ کیلومتر‌ترمیم شد و هنوز قسمت‌هایی از سیل بند تعدادی از روستاها مانده که کار آنها تمام نشده است. وی با اشاره به تجربه شکسته شدن سیل‌بند روستای دهول در سیل سال ۹۵ و ۹۸، بیان کرد: در برخی مناطق در حال انجام رینگ برای روستاها هستیم و روستای یزدآب از جمله نقاط بحرانی ما است که سیل‌بند آن‌ترمیم شد. این در حالی است که سیل بند غرب شعیبیه که از ورود سیلاب به حدود ۳۴ روستا در بخش شعیبیه جلوگیری می‌کند، استحکام لازم را ندارد.
۶۹ روستای شوش در معرض خطر سیل
شوش از جمله شهرستان‌هایی است که فقدان سیل‌بندهای محکم سبب شد در سیل گذشته، ۱۲۰ هزار هکتار از اراضی آن زیر آب برود که از این تعداد ۲۶ هزار هکتار مزارع کشاورزی بود. علاوه بر این ۶۹ روستای شوش درگیر سیل شدند که در این میان ۲ هزار و واحد روستایی و ۱۰ واحد مسکونی در شهر و ۳۳ کیلومتر راه روستایی زیر آب رفتند.
اکنون با گذشت ۱۱ ماه از سیل فروردین ماه امسال عدنان غزی فرماندار شهرستان شوش در رابطه با آخرین وضعیت سیل‌بندهای این شهرستان می‌گوید: سیل‌بندهای موجود تا یک حدی مقاوم هستند، البته باید دید خروجی سدها در چه حدی است و اگر تجربه سیل سال گذشته تکرار شود قطعاً سیل‌بندهای موجود جوابگو نخواهد بود. وی با بیان اینکه سیل‌بند روستای بیت غایب و سید عباس مشکل دارد، افزود: در سطح شهرستان شوش حدود ۲۸ کیلومتر سیل‌بند داریم که کار‌ترمیم آنها هنوز به اتمام نرسیده و به ارتفاعی که مدنظر ما است نرسیدیم.
ترمیم سیل بندها در حال اجرا است
طول سیل‌بندهای ۵۰ روستای در معرض سیل حاشیه رودخانه‌های دز، کرخه و کارون در بخش مرکزی اهواز که ۱۳ روستای مسیر بامدژ نیز شامل آنها می‌شوند ۷۰ کیلومتر است.
علی بلمچی بخشدار مرکزی اهواز در این رابطه می‌گوید: بخشی از‌ترمیم سیل‌بندها توسط بخشداری و مابقی طبق اولویت‌بندی توسط سازمان همیاری شهرداریها در حال اجرا است؛ البته امکان احداث،ترمیم و رفع شکستگی تمام سیل‌بندها به دلیل محدودیت اعتباری وحود ندارد.
در عمل کاری صورت نگرفته است
اما سید راهی جعاوله عضوشورای روستای سید سعد با بیان اینکه یک کیلومتر خاک هم به سیل‌بندهای روستای بخش مرکزی از ابتدای سال تا کنون اضافه نشده است، بیان کرد: بارها شنیدیم که بخشداری، فرمانداری، استانداری و سازمان همیاری‌ها قرار است کار سیل‌بندها را انجام دهند اما در عمل کاری صورت نگرفته است. وی افزود: اگر بار دیگر سیل اتفاق بیفتد وضعیت ما خطرناک‌تر از سیل فروردین خواهد بود چون قبلاً سیل‌بندها در برخی نقاط باز بود که سبب ورود آب به روستاها شد اما در شرایط فعلی مسیر سیل‌بندها کاملاً باز است و ارتفاعی ندارد. جعاوله گفت: در بازدید استاندار و هیئت همراه، به آنها گفتم شنیده‌ام در رسانه‌ها عنوان شده که سیل‌بندهای بخش مرکزی‌ترمیم شده در پاسخ گفتند قرار است از این به بعد کار سیل‌بندها انجام شود. البته من می‌دانم این وعده‌ها نیز مانند وعده‌های گذشته است و کاری از پیش نمی‌برند.
با آنکه همواره در جلسات قرارگاه بازسازی و نوسازی مناطق سیل‌زده،ترمیم و بازسازی سیل‌بندها به منظور پیشگیری از بحران‌های احتمالی تاکید می‌شود، اما همچنان در بسیاری از نقاط، دیواره رودخانه‌ها و سیل‌بندها از کمترین استحکامی برخوردار نیستند.