سید ابراهیم رئیسی که برای بررسی مشکلات و مسائل نظام بانکی میزبان مدیران عامل ۱۲ بانک دولتی و نیمه دولتی و نماینده بانکهای غیردولتی بود، از مدیران بانکی خواست که خودشان پیش از همه پیشگام در عرصه اصلاح نظام بانکی و پیگیری احقاق حقوق بانکها باشند.رئیسی با اشاره به ورشکسته نمایی برخی بدهکاران بانکی برای فرار از بازپرداخت تسهیلات، این اقدام را مصداق بارز جرم غیر قابل گذشت دانست و تأکید کرد:نظام بانکی و سیستم قضایی باید با برخورد قاطع با این موضوع، اجازه ندهند گیرندگان تسهیلات که پول ملت را صرف اموری غیر از تعهداتشان کرده اند، از پرداخت دیون خود فرار کنند.وی بر لزوم تقویت فرآیند اعتبارسنجی و نظارت بر هزینه کرد تسهیلات تأکید کرد و گفت:باید سازوکاری طراحی شود که هم به افراد بدحساب از منابع مختلف تسهیلات داده نشود، و هم آن که به محض اطلاع از تخلف فرد از تعهداتش با او برخورد شود.رئیسی همچنین بر لزوم فعال سازی واحدهای تولیدی و کارخانههای تحت تملک بانکها و بازگشت آنها به چرخه تولید تأکید کرد و گفت:مقام معظم رهبری تصریح فرمودند از زمانی که بانکها یک کارگاه یا کارخانه را تملیک میکنند، باید با استفاده از همه امکانات خود به تقویت توان تولید کشور کمک کنند.
رئیس قوه قضاییه بر همین اساس خطاب به مدیران عامل بانکها متذکر شد که موظفند در این شرایط که دشمن تلاش میکند با تهدید و تحریم و ایجاد محدودیت چرخه تولید کشور را متوقف کند، اجازه ندهند دشمن به هدف خود برسد و باید با همه توان و ظرفیت از نظام تولید حمایت نموده و سیاست گذاری صحیح برای هدایت منابع بانکها به سوی تولید و رونق اقتصاد ملی را در دستور کار خود قرار دهند.
رئیسی در بخش دیگری از سخنانش بانکها را ملزم به پیگیری مطالبات شان دانست و با انتقاد از عدم شکایت برخی بانکها برای وصول معوقات شان اظهار داشت:بانکها باید در شکایت از بدهکاران کلان فعالتر عمل کنند، اما گاهی میشنویم که برخی از مدیران میگویند ما شکایت نداریم و قوه قضاییه از ما چنین میخواهد.رئیسی همچنین به حجم بالای تسهیلات سررسید گذشته در نظام بانکی اشاره کرده و کاهش تسهیلات سررسید گذشته را مستلزم تلاش بیشتر از سوی بانکها دانست.رئیس قوه قضاییه با تاکید بر ضرورت رعایت قانون اجرای سیاستهای کلی اصل ۴۴ دررابطه با سهام داری بانکها افزود:بر اساس گزارشهای موجود هفت بانک این ضوابط را رعایت نکردند که این اقدامی خلاف قانون و لازم به پیگیری است.رئیسی از راکد کردن املاک، منابع و سرمایه بانکها برای دستیابی به سود بیشتر بر اساس تورم نیز انتقاد و تأکید کرد:بانکها باید از طریق سرمایه گذاری و تخصیص امکانات خود به بخش تولید سودشان را افزایش ندهند نه از راههای نادرستی، چون راکد کردن منابع.رئیسی درباره گزارش برخی مدیران بانکی در خصوص مبداء خارجی مفاسد بانکی تصریح کرد:این که فساد از درون سیستم بانکی آغاز نشود خیلی مهم است و باید با نظارت مستمر، دستهای فاسد را در خارج سیستم نیز قطع کنید و اجازه ندهید فساد از در خارج و از پنجره وارد شود.
سکوت مرموز اروپا در قبال برجام؛
سرانجام برجام در پشت پرده رایزنیها
گروه سیاسی:
با وجود شدت گرفتن تحرکات دیپلماتیک ایران و آمریکا در خصوص تحریمهای تسلیحاتی، کشورهای اروپایی عضو برجام سیاست التزام به سکوت را ادامه میدهند. هر چند که در پشت پرده، با آمریکا رایزنیهایی در خصوص برجام و تحریمهای تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران انجام میدهند.
به گزارش فرارو، در ادامه تلاشهای خود برای تمدید تحریمهای تسلیحاتی ایران، برایان هوک، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، به لندن سفر کرد و با مقامات وزارت خارجه بریتانیا در خصوص تحریمهای تسلیحاتی ایران گفتوگوهایی انجام داد. اظهارات هوک در این گفتوگوها در رسانهها منتشر شد. اما اینکه مقامات بریتانیا در این گفتوگوها چه چیزی گفته اند، به طور دقیق مشخص نیست. این ابهام در ادامه سیاست سکوت اروپاییها در مسئله برجام و پرونده تحریمهای تسلیحاتی ایران است؛ پروندهای که روز به روز فوریتر و مهمتر میشود. با این حال، اروپاییها همچنان از اتخاذ یک موضع شفاف در این خصوص خودداری میکنند.همزمان با سفر هوک به بریتاینا، وودی جانسون، سفیر آمریکا در بریتانیا، در توئیتی نوشت: «نماینده ویژه، برایان هوک، در لندن حضور دارد تا این نکته را بررسی کند که چرا ناتوانی در تمدید تحریمهای تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران جهان را خطرناکتر خواهد کرد.»
به رغم اینکه سفر هوک در شرایط فعلی از اهمیت خاصی برخوردار است، اما وزارت خارجه بریتانیا با خودداری از انتشار جزئیات این سفر، عملا سعی کرد آن را کم اهمیت نشان دهد. این در حالی است که این سفر در ادامه تحرکات دیپلماتیک اروپا و آمریکا برای تدوین یک رویکرد جدید در خصوص ایران انجام شد.
دو روز قبل از سفر هوک به لندن، وزرای خارجه بریتانیا و فرانسه، که هر دو عضو برجام هستند، درباره ایران گفتوگوهایی انجان دادند. دومینیک راب، درباره این گفتوگوها در توئیتی نوشت: «بریتانیا و فرانسه به همکاری برای حمایت از امنیت و ثبات جهانی ادامه میدهند. امروز با ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه، مباحثات خوبی درباره موضوعات دارای اهمیت مشترک منجمله ایران و تلاشها برای ممانعت از الحاق (کرانه باختری) انجام دادم... .» سفر هوک به بریتانیا بخشی از یک تور گستردهتر این مقام آمریکایی است. او قبل از سفر به اروپا، ابتدا به تونس و سپس به قطر و کویت رفت. سپس عازم بریتانیا و استونی شد. هدف همه این سفرها، جلب حمایت بین المللی برای تمدید تحریمهای تسلیحاتی ایران است. تونس و استونی هر دو عضو شورای امنیت هستند و به همین خاطر هوک امیدوار بود که حمایت آنها را در شورای امنیت به دست آورد.هنوز معلوم نیست که بین هوک و مقامات بریتانیایی چه مسائلی بررسی شده است. اما ظاهرا، درباره یک پیشنهاد اروپایی برای تمدید تحریمهای تسلیحاتی و در عین حال جلوگیری از فروپاشی کامل برجام رایزنیهایی انجام شده است.
به نوشته روزنامه گاردین، هوک یک پیشنهاد اروپایی برای تمدید تحریمهای تسلیحاتی اتحادیه اروپا را رد کرده است. چرا که این تحریمها به ایران اجازه میدهند از خارج از اتحادیه اروپا و آمریکا سلاح خریداری کند.این در حالی است که آمریکا دنبال اعمال تحریمهای تسلیحاتی جهانی علیه ایران است. هوک در لندن به صراحت به این امر اشاره کرد و گفت: «عالی است که اروپا این تحریمها را ادامه میدهد. اما آنچه ما نیاز داریم، تحریمهای جهانی است. اگر شما تحریمهای جهانی نداشته باشید، این به ایران اجازه میدهد که این سلاحها را بخرد.»
تحریمهای تسلیحاتی اروپا در سال ۲۰۲۳ منقضی میشوند. اروپاییها در ماهها و هفتههای اخیر، از اتخاذ یک موضع واضح در خصوص تحریمهای تسلیحاتی ایران خودداری کرده بودند. آنها چندی پیش گفته بودند که رفع تحریمهای سازمان ملل علیه ایران «تبعات بزرگی» برای منطقه خواهد داشت. امری که به معنای نگرانی اروپاییها از احتمال رفع تحریمهای تسلیحاتی قلمداد شد.
اما در عین حال، اروپاییها موضع واضحی در خصوص لزوم تمدید تحریمهای تسلیحاتی نیز نگرفته اند. به گفته گاردین، اروپاییها برخلاف آمریکا میخواهند برجام را حفظ کنند و از این رو نگران هستند که تمدید تحریمهای تسلیحاتی به خروج ایران از برجام منجر شود. چنین نگرانیای چندان دور از واقعیت نیست. اوایل ماه مه، علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی، در توئیتی گفته بود که تمدید تحریمهای تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران مرگ ابدی برجام را رقم خواهد زد. ظاهرا مواضعی از این دست باعث شده اروپا تامل بیشتری در خصوص تحریمهای تسلیحاتی بکند. اروپاییها نمیخواهند برجام از بین برود. چون به گفته گاردین، معتقدند که پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا ممکن است به بازگشت آمریکا به برجام منجر شود.
به هر حال، فارغ از اینکه اروپا چه موضعی نسبت برجام و تحریمهای تسلیحاتی دارند، رویکرد فعلی شان دیر یا زود تغییر خواهد کرد. اروپا فعلا موضع مبهمی دارد و نمیتواند در ماههای آینده این مو ضع را ادامه دهد. چرا که حتی با فرض شکست ترامپ در انتخابات نوامبر، او تا بعد از ماه اکتبر (موعد رفع تحریمهای تسلیحاتی) در کاخ سفید خواهد بود و بنابراین اروپاییها ناچار خواهند بود که تا ماه اکتبر موضع خود را در خصوص تحریمهای تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران مشخص کنند.