هرچند امید بسته بودیم که سال ۱۴۰۰ غم و اندوه و کمبودهای شدید اقتصادی،سیاسی و اجتماعی سال گذشته را حتی اندکی التیام بخشد اما گویی حتی همین میزان اندک هم در سال جدید متصور نیست. خبرهایی که در طول روزهای تعطیل عید نوروز در حوزههای مختلف منتشر شد نشان داد که امیدی نباید به مسئولان بست، نه درباره واردات واکسن کرونا و سایر تصمیمات در این زمینه و نه موضوعهای مهم دیگری همچون قرارداد ۲۵ سالهای که مقامات کشور با چین امضا کردهاند و به هیچ قیمتی حاضر به افشای مفاد آن نیستند. علت را هم عدم موافقت طرف چینی برای انتشار اعلام میکنند که این یعنی عذر بدتر از گناه!
قرارداد ایران و چین بدون انتشار جزییات آن و در پنهانکاری مطلق امضا شد و همین مسئله به اعتراض افکار عمومی منجر شد. توجیهات مسئولان و عملکرد آنها دراینباره راه را بر خطا رفتن است و تنها بر دیوار بیاعتمادی امروزمیان مردم و مسئولان افزون میکند. عدم انتشار قرارداد ۲۵ ساله اینروزها با برخی اظهارات مقامات کشورمان بیش از گذشته بر گمانهزنیها افزوده، گفتههای اخیر مسئولان ایران در باره دلایل این کار (عدم نشر سند) نمکی بر زخم مردم است، یکبار دستیار وزیر امورخارجه در امور آسیا و اقیانوسیه با بیان اینکه سند همکاری ایران و چین ماهیت قرارداد موافقتنامه ندارد، میگوید الزام قانونی در انتشار آن نیست و یکبار علی ربیعی سخنگوی دولت انتشار این سند را منوط به موافقت چین میداند که البته تاکنون، چون موافقتی دراینباره از سوی این کشور صورت نگرفته پس انتشار هم نمییابد و خود این موضوع باردیگر شائبه تسلط چین را مطرح میسازد و البته که طفره رفتن از پذیرش انتشار سند به زبان متفاوت و سیاستمدارانه.
در سویی دیگر حتی در باره نکاتی که جسته و گریخته درباره فواید این قرارداد هم میشنویم ابهاماتی وجود دارد که در موردش سخنی گفته نشده است.
مثلا ایران به تعهدات نفتی چین دراین باره میبالد، اما باید به این سوال نیز پاسخ دهد که در کجای قرارداد تضمینی وجود دارد که ایران که اکنون طرف قراردادش شرکتهای چینی هستند، مانع از تکرار خاطره تلخ شرکت چینی CNPC شوند که قرار بود به جای توتال فرانسه بیاید، اما کار را در تحریمها رها کرد همان طور که در پارس جنوبی چنین کردند. از سویی قراراست تخفیفهای نفتی به این کشور چه میزان باشد؟سال گذشته ایران و چین کمترین تجارتها را طی ۱۶ سال اخیر داشتهاند و طبق آمار تا پایان سال ۲۰۲۰ حجم مبادلات ایران و چین حدود ۱۶ میلیارد دلار بود که با احتساب فروش غیررسمی نفت باز هم به ۲۰ میلیارد دلار نمیرسد. با این شرایط چگونه میتوان به مقوله سرمایه گذاری این کشور امید داشت؟ از سویی همین الان نیز چین میلیاردها دلار از پول ایران را بلوکه کرده است. هرچند مسائلی مثل عدم پذیرش fatf راهم باید درنظر بگیریم.در چنین شرایطی در اقدامی لجوجانه باقی مسئولین میگویند قرار است با روسها نیز ازاین قراردادهای بلند مدت ببندیم. در واقع گویی مسئولان و تصمیمسازان در کشور اعلام می کنند نیازی به قبول افکار عمومی برای هیچ اقدامی ندارد!