کد خبر: ۱۳۴۶۱۵

مغالطه دهه نود

محمد توکلی

مسئولان دولتی تاکید دارند که توانسته‌اند پس از یک دهه رشد اقتصادی نزدیک به صفر و تورم بالا در دهه نود وضعیت را تغییر داده و مشکلات اقتصادی را یکی پس از دیگری از سر راه مردم بردارند و در یک کلام سفره‌ای که در دهه نود کوچک شده بود با سعی، تلاش و برنامه‌ریزی دولت سیزدهم بزرگ شده است. درباره‌ی این نگاه به مسائل اقتصادی چند نکته کوتاه قابل ذکر است:

۱.  درباره‌ی صحت و سقم اصل این ادعا کار چندان سختی در پیش نداریم و کافی‌ست هر فردی شرایط زندگی خود را بررسی کوتاهی داشته باشد تا مشخص شود که آیا وضعیت اقتصادی بهتر از گذشته شده یا بدتر یا ماشین اقتصاد در سیر نابسمانی بدون تغییر به پیش می‌رود. به اصطلاح عوامانه رئیس‌جمهور سابق، معیار سنجش تورم جیب مردم است و این جیب مردم به خوبی گواهی می‌دهد که عملکرد دولت سیزدهم و پیش از آن چگونه بوده است. 
۲.  نکته‌ دوم با فرض پذیرش ادعای دولتمردان است. آنها می‌گویند که وضعیت شاخص‌های اقتصادی نسبت به دولت روحانی بهتر شده است و تورم و رشد اقتصادی آمارهای خوبی را نشان می‌دهد. فرض کنیم این ادعا  کاملا صحیح است و عملکرد اقتصادی دولت ابراهیم رئیسی به نسبت دولت حسن روحانی خوب بوده است. پرسشی که در این باره می‌توان پرسید آن است که این «عملکرد خوب» به نسبت آنچه در کشورهای دیگر دیده می‌شود در چه جایگاهی قرار دارد؟ آنچه با عنوان کشورهای دیگر از آن یاد می‌کنیم کشورهای صنعتی و پیشرفته نیست بلکه سخن از کشورهایی است که همزمان با ایران حرکت به سمت توسعه را آغاز کرده‌اند و حالا روزگارشان آرزوی بسیاری از ایرانیان است. به نظر می‌آید مسئولان کشوری با آمار شگفت‌انگیز و استثنایی چهار دهه متوالی تورم دو رقمی و بیش از ده سال نرخ رشد کم حق ندارند سخن از بهبود اقتصادی بگویند و لازم است به جای مقایسه‌های سیاست‌زده با دولت قبل چند صباحی در سکوت کامل وظایف خود را بدون پروپاگانداهای معمول به سرانجام برسانند. ۳.  و نکته‌ی پایانی در این ارتباط مغالطه‌ای است که درباره‌ی وضعیت اقتصادی در دهه‌ی نود می‌شود. دهه‌ی نود اگر به معنای سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰ باشد اینکه تمام این ده سال را اصطلاحا یک کاسه ببینیم غیرعلمی و ناشی از رویکردی سیاست‌زده است. وضعیت اقتصادی سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۲ به دلیل تحریم‌های نفتی و بانکی و ناتوانی دولت وقت در مذاکرات کاملا آشفته شده بود. در سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ دهه‌ی نود نیز به دلایلی همچون ضعف‌ها و ناهماهنگی‌های تیم اقتصادی دولت حسن روحانی، خروج ترامپ از برجام و بازگشت تحریم‌های فلج‌کننده و همینطور همه‌گیری کرونا و آثار زیانبار و جبران‌ناپذیر آن وضعیت بسیار نامناسبی را در اقتصاد شاهد بودیم؛ اما سال‌های ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۶ نیز در همین دهه‌ی نود تعریف می‌شود که بر اساس شاخص‌های آماری داخلی و خارجی سه تا چهار سال بسیار خوبی در اقتصادی ایران چه از نظر کاهش تورم، افزایش نرخ رشد اقتصادی و افزایش سرمایه‌گذاری بوده است. در نتیجه مقایسه‌ی دهه‌های مختلف با همدیگر بدون در نظر گرفتن این ملاحظات نوعی کج‌راهه است که نتایج علمی را به همراه نخواهد داشت و تنها به کار رقابت‌های سیاسی جناح‌های مختلف می‌آید که در نهایت هم نفعی برای مردم به همراه نخواهد آورد.

ارسال دیدگاه شما

  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیر سیستم منتشر خواهند شد
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهند شد
  • پیام هایی که به غیر از زبان پارسی باشد منتشر نخواهند شد
1403/2/23 -  شماره 5588
جستجو
جستجو
بالای صفحه
کد خبر: ۱۳۴۶۱۵

مغالطه دهه نود

محمد توکلی

مسئولان دولتی تاکید دارند که توانسته‌اند پس از یک دهه رشد اقتصادی نزدیک به صفر و تورم بالا در دهه نود وضعیت را تغییر داده و مشکلات اقتصادی را یکی پس از دیگری از سر راه مردم بردارند و در یک کلام سفره‌ای که در دهه نود کوچک شده بود با سعی، تلاش و برنامه‌ریزی دولت سیزدهم بزرگ شده است. درباره‌ی این نگاه به مسائل اقتصادی چند نکته کوتاه قابل ذکر است:

۱.  درباره‌ی صحت و سقم اصل این ادعا کار چندان سختی در پیش نداریم و کافی‌ست هر فردی شرایط زندگی خود را بررسی کوتاهی داشته باشد تا مشخص شود که آیا وضعیت اقتصادی بهتر از گذشته شده یا بدتر یا ماشین اقتصاد در سیر نابسمانی بدون تغییر به پیش می‌رود. به اصطلاح عوامانه رئیس‌جمهور سابق، معیار سنجش تورم جیب مردم است و این جیب مردم به خوبی گواهی می‌دهد که عملکرد دولت سیزدهم و پیش از آن چگونه بوده است. 
۲.  نکته‌ دوم با فرض پذیرش ادعای دولتمردان است. آنها می‌گویند که وضعیت شاخص‌های اقتصادی نسبت به دولت روحانی بهتر شده است و تورم و رشد اقتصادی آمارهای خوبی را نشان می‌دهد. فرض کنیم این ادعا  کاملا صحیح است و عملکرد اقتصادی دولت ابراهیم رئیسی به نسبت دولت حسن روحانی خوب بوده است. پرسشی که در این باره می‌توان پرسید آن است که این «عملکرد خوب» به نسبت آنچه در کشورهای دیگر دیده می‌شود در چه جایگاهی قرار دارد؟ آنچه با عنوان کشورهای دیگر از آن یاد می‌کنیم کشورهای صنعتی و پیشرفته نیست بلکه سخن از کشورهایی است که همزمان با ایران حرکت به سمت توسعه را آغاز کرده‌اند و حالا روزگارشان آرزوی بسیاری از ایرانیان است. به نظر می‌آید مسئولان کشوری با آمار شگفت‌انگیز و استثنایی چهار دهه متوالی تورم دو رقمی و بیش از ده سال نرخ رشد کم حق ندارند سخن از بهبود اقتصادی بگویند و لازم است به جای مقایسه‌های سیاست‌زده با دولت قبل چند صباحی در سکوت کامل وظایف خود را بدون پروپاگانداهای معمول به سرانجام برسانند. ۳.  و نکته‌ی پایانی در این ارتباط مغالطه‌ای است که درباره‌ی وضعیت اقتصادی در دهه‌ی نود می‌شود. دهه‌ی نود اگر به معنای سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰ باشد اینکه تمام این ده سال را اصطلاحا یک کاسه ببینیم غیرعلمی و ناشی از رویکردی سیاست‌زده است. وضعیت اقتصادی سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۲ به دلیل تحریم‌های نفتی و بانکی و ناتوانی دولت وقت در مذاکرات کاملا آشفته شده بود. در سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ دهه‌ی نود نیز به دلایلی همچون ضعف‌ها و ناهماهنگی‌های تیم اقتصادی دولت حسن روحانی، خروج ترامپ از برجام و بازگشت تحریم‌های فلج‌کننده و همینطور همه‌گیری کرونا و آثار زیانبار و جبران‌ناپذیر آن وضعیت بسیار نامناسبی را در اقتصاد شاهد بودیم؛ اما سال‌های ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۶ نیز در همین دهه‌ی نود تعریف می‌شود که بر اساس شاخص‌های آماری داخلی و خارجی سه تا چهار سال بسیار خوبی در اقتصادی ایران چه از نظر کاهش تورم، افزایش نرخ رشد اقتصادی و افزایش سرمایه‌گذاری بوده است. در نتیجه مقایسه‌ی دهه‌های مختلف با همدیگر بدون در نظر گرفتن این ملاحظات نوعی کج‌راهه است که نتایج علمی را به همراه نخواهد داشت و تنها به کار رقابت‌های سیاسی جناح‌های مختلف می‌آید که در نهایت هم نفعی برای مردم به همراه نخواهد آورد.

ارسال دیدگاه شما

  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیر سیستم منتشر خواهند شد
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهند شد
  • پیام هایی که به غیر از زبان پارسی باشد منتشر نخواهند شد