در همین رابطه یک فعال کارگری در گفتوگو با اقتصاد۲۴ گفت: معیار تعیین حقوق و دستمزد کارگران از سال ۱۳۶۹ کاملا مشخص است. ماده ۴۱ قانون کار بند یک و دو با نگاه به تورم اعلامی بانک مرکزی و بند ۲ اعلام میکند فارغ از اینکه کارگر هر منصبی در هر جایی از ایران داشته باشد به گونهای دستمزد تعیین شود که بتواند یک خانوار را با میانگین جمعیت خانوار که در آن سال تعیین شده است را پوشش دهد.
فرامرز توفیقی در پاسخ به این سئوال که چند درصد از جامعه کارگری زیر خط فقر هستند؟افزود: خط فقر تعاریف مختلف دارد. تاکنون وزارت رفاه که بعدها با وزارت کار ادغام شد مکلف بود راجع به میزان خط فقر گزارش ارائه کند. تاکنون به هیچ عنوان در هیچ دولتی شهامت اینکه در مورد خط فقر صحبت کنند و گزارش دهند وجود خارجی پیدا نکرده است. به تبع این موضوع خط فقر تعاریف مختلف دارد. هرچند در موسسه کار و پژوهش یکسری پژوهش و اقدامات در دولت روحانی صورت گرفت مبنی بر اینکه در خط فقر چه خبر است، اما متأسفانه تمام مسائل کشور در مباحث سیاسی گره خورده است. در آن زمان تعیین خط فقر دچار دست اندازهایی از سوی سیاستمداران شد.
سبد معیشت در کلان شهرها ۳۴میلیون و در شهرهای کوچک ۲۸میلیون تومان
توفیقی در ادامه میگوید: همه نگران اجرا نشدن ماده ۴۱ قانون کار هستند. ماده ۴۱ قانون کار میگوید، دستمزد با توجه به نرخ تورم و سبد معیشت باید تعیین شود که تاکنون محقق نشده است. سبد معیشت تعریف آسانی دارد. سبد معیشت شامل گوشت، مرغ، پنیر، برنج، نان و... است. قیمت روز را هم مرکز آمار هر ماه اعلام میکند. به تبع این موضوعات ما باید به تعیین سبد معیشت مردم برسیم که در کلان شهرها و شهرهای کوچک عدد و رقمی دارد.باید ببینیم آیا حقوقی که کارگر دریافت میکند با این موضوع مطابقت دارد؟ که البته جواب خیر است و مطابقتی با وضعیت زندگی مردم ندارد. در حال حاضر سبد معیشت در کلان شهرها ۳۴ میلیون و در شهرهای کوچک ۲۸ میلیون تومان است.
نرخ خط فقر ۱۸ میلیون تومان نیست
توفیقی با طرح این سئوال که چند درصد از کارگران ۳۴ و ۲۸ میلیون میگیرند؟ گفت: در حال حاضر صفر درصد کارگران با حقوق پایه ۲۸ میلیون و ۳۴ میلیون کار میکنند. اگر درباره خط فقر مطابق استانداردهای جهانی صحبت کنیم باید بگویم خط فقر عبارت است از اینکه یک فرد برای اینکه در روز زنده بماند چه چیزهایی نیاز دارد. اینها صرفا مربوط به خوراک است و پوشاک و دیگر ملزومات زندگی مسائل دیگری است که در نهایت به خط فقر میرسیم. خط فقر ما ۱۸ میلیون تومان نیست. اگر بخواهیم در خصوص خط فقر ۱۸ میلیونی صحبت کنیم به اینجا میرسیم که ۱۸ میلیون را چه تعداد دریافت میکنند؟ بیش از ۸۵ درصد جامعه کارگری زیر ۱۸ میلیون حقوق میگیرند؛ بنابراین ماجرای فقر و فقیر شدن شاغلین اینقدر وحشتناک و خطرناک است که کسی جرأت صحبت کردن در مورد آن را ندارد.
وی با بیان اینکه در این وضعیت باید درخصوص تعیین دستمزد کارگری چه کار کرد؟ گفت: باید به سمت تعیین و اجرای مزد واقعی منصفانه رفت و توان کارمندان و کارگران را برای پرداخت هزینههای زندگی و مقابله با فشار تورمی تقویت کرد. نباید کارگر را به عنوان یک نان خور اضافه ببینیم. اگر تمامی این موارد را به خوبی انجام دادیم میتوانیم بگوییم حکمران خوبی هستیم که متأسفانه اینگونه نیست.
چرا هزینهها به دلار، اما حقوقها به ریال است؟
نماینده کارگران در شورای عالی کار با اشاره به آخرین وضعیت دستمزد در کشور ترکیه گفت: در کشور ترکیه طبق آخرین اطلاعات دستمزدها به ۶۳۰ دلار افزایش یافته است، اما در ایران نگاه دستمزد و کارگر سرمایهای است و نباید به دستمزد و نیروی انسانی نگاه کالایی و سرمایهای داشته باشیم.
نماینده کارگران در شورای عالی کار بر لزوم افزایش و به روز رسانی دستمزد کارگران به شکل فصلی تاکید کرد و گفت: وقتی همه قیمتها در کشور به سمت جهانی شدن در حرکت است، چه اشکالی دارد که دستمزد کارگران و کارمندان نیز با دلار شناور شود.
محسن باقری اظهار کرد: در کشور ما تفکر جهانی شدن و به روز شدن قیمتها بر اساس قیمتهای جهانی مطرح است، اما دستمزدها به این شکل نیست به نحوی که افزایش روزانه و بعضا ساعتی کالاها را شاهدیم تا جایی که حتی لوبیا چیتی در بازار خودش را در رقابت با گوشت قرمز مطرح میکند، اما در مورد دستمزد چنین اتفاقی را شاهد نیستیم.در شرایطی که قیمتها به سمت جهانی شدن میرود چه اشکالی دارد که دستمزد کارگران را هم براساس دلار شناور کنیم. وقتی که درآمدهای دولت به دلار است و با توجه به بهروزرسانی هر روزه قیمتها تابع قیمتهای جهان است، چرا برای کارگران و کارکنان دولت به صورت فصلی دستمزدها را به روز نکنیم؟وی با بیان اینکه فصلی شدن دستمزد در همه کشور قابل اجراست، افزود: با این حال این مسأله قطعاً نیاز به پژوهش و چکش کاری دارد، وقتی قیمت همه چیز بر اساس فوب خلیج فارس تعیین میشود و وقتی انفال را که شامل معادن و ذخایر و داشتههای معنوی و مادی کشور میشود با قیمت جهانی در داخل میفروشند جا دارد که دستمزدها را هم به قیمت فول خلیج فارس محاسبه کنند.
باقری با بیان اینکه مبنا و راهکار افزایش و به روز رسانی دستمزد کارگران به صورت فصلی در کشور وجود دارد، میگوید: افزایش فصلی دستمزد کارگران با توجه به بروز رسانی هر روزه قیمتها در کشور شدنی است.به گفته این مقام کارگری، درحال حاضر علت عدم برابری نرخ دستمزد با کشورهای همسایه موجب شده در بحث حتی کارگران ساده هم با مهاجرت روبهرو شویم و بعضا برای کارهای خیلی ساده هم کارگران فاقد مهارت خاص برای صرفا کسب درآمد بهتر و کار به کشورهای همسایه و عراق مهاجرت کنند؛ لذا این بحث مبنای درستی دارد.برای آنکه این موضوع محقق شود نیازمند ورود جدی مجلس هستیم، نه اینکه به صورت جسته و گریخته نظریههایی در رسانهها مطرح و رها شود، بلکه لازم است کمیسیون اجتماعی مجلس به این موضوع ورود کند، چون با افزایش بهایی که در کالاها اتفاق میافتد کارفرمایان سود سرشاری میکنند و در تولید کالاهایشان این سود را از مردم به عنوان مصرف کننده کالاها میگیرند.وی با اشاره به آخرین وضعیت دستمزد در کشور ترکیه بیان کرد: در کشور ترکیه طبق آخرین اطلاعات دستمزدها به ۶۳۰ دلار افزایش یافته است، اما در ایران نگاه دستمزد و کارگر سرمایهای است و نباید به دستمزد و نیروی انسانی نگاه کالایی و سرمایهای داشته باشیم.
تحقیقاتی که وزارت صمت منتشر کرده است نشان میدهد که افزایش دستمزد روی قیمت تمام شده کالا در صنایعی مثل خودروسازیها یک تا دو درصد و در بخش خدمات ۱۴ الی ۱۵ درصد است، اما میانگین کل کشور هشت درصد است؛ یعنی اگر ۱۰۰ درصد دستمزد را افزایش بدهیم نهایتا هشت درصد روی قیمت تمام شده کالاها به صورت میانگین در کشور اثرگذار خواهد بود، بنابراین افزایش دستمزد رابطه معناداری روی قیمت مواد اولیه به آن شدت ندارد.
رویای دستمزد ۲۴ میلیون تومانی
محسن باقری، نماینده کارگران در شورای عالی کار عنوان کرد: هزینه زندگی کارگران بیش از ۲۳ میلیون در ماه است. تنها جمع بندی در کمیته دستمزد این بود که توافق کردیم ۲۳ میلیون و ۴۴۲ هزار تومان به عنوان هزینه زندگی کارگری تعیین شود. بر اساس اعلام مرکز آمار از دی تا بهمن ۴ درصد تورم افزایش یافت.
نماینده شورای عالی کار در ادامه اظهار داشت: سبد معیشت را آموزش، مسکن، درمان و هزینه خانوار کارگران و خانوادههایشان تشکیل میدهد.سه مبنا برای تعیین هزینههای زندگی داریم که ضرب در تعداد اعضای خانوار میشود و هزینه زندگی را تشکیل میدهد. در حال حاضر هزینه دهک چهارم ۲۴ میلیون و ۳۱۰ هزارتومان است ولی هر دهک هزینه خاص خود را دارد.یک میانگین کشوری داریم که تا ۳۹ میلیون تومان نیز عددهایی عنوان شده است.وی در ادامه با اشاره به نحوه تعیین دستمزدها بیان کرد: مبنای تصمیمگیری ما سبد مقرون به صرفه وزارت بهداشت بوده است. کف قیمتها را از مرکز آمار میگیریم و ۲۴ میلیون تومان عددی است که بتوان با آن زندگی کاملا عادی داشته و حداقلها تامین شود. سال گذشته ما عدد ۲۷ درصد را پذیرفتیم و امضا کردیم ولی رضایت نداشتیم. قرار بود دولت برنامه اقتصادی خود را ادامه دهد و تورم را کنترل کند که نشد.