با رونمایی از لایحه بودجه ۹۹ حالا می‌توان ارقام مهم این لایحه را با قانون بودجه سال ۹۸ مورد مقایسه قرار داد.
رشد ۱۶ درصدی منابع بودجه شرکت‌های دولتی
ارقام قانون بودجه سال ۹۸ نشان می‌دهد که رقم کلی بودجه (سقف بودجه) معادل ۱۷۴۴ هزار میلیارد تومان بوده است که این رقم با رشدی ۱۴ درصدی در لایحه بودجه سال ۹۹ به ۱۹۸۸ هزار میلیارد تومان رسیده است. منابع بودجه کشور خود به دو قسمت تقسیم می‌شود که عبارتند از: منابع بودجه عمومی دولت و منابع بودجه شرکت‌های دولتی. منابع بودجه عمومی دولت در قانون بودجه سال ۹۸، ۵۲۰ هزار میلیارد تومان بوده است که این رقم با افزایشی ۸ درصدی در لایحه بودجه سال ۹۹ به ۵۶۳ هزار میلیارد تومان رسیده است. منابع بودجه شرکت‌های دولتی نیز که در قانون بودجه سال ۹۸، ۱۲۷۷ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده بود، در لایحه بودجه سال ۹۹ با رشدی ۱۶ درصدی به ۱۴۸۳ هزار میلیارد تومان افزایش یافته است.
انقباضی یا انبساطی؟
منابع بودجه عمومی دولت نیز خود به دو دسته تقسیم می‌شود: منابع عمومی دولت و منابع اختصاصی. منابع اختصاصی، منابعی هستند که قانون محل مصرف آن‌ها را تعیین می‌کند و معمولاً این محل مصرف همان دستگاه ایجادکننده درآمد است (مانند درآمد بیمارستان‌‌ها یا دانشگاه‌ها که برای خودشان صرف می‌شود). منابع عمومی نیز عمدتاً شامل درآمدها (اعم از درآمدهای مالیاتی، جرایم، مجوزها و حق دسترس)، واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای (درآمدهای نفتی) و واگذاری دارایی‌های مالی (ایجاد قرض، دین و فروش سهام شرکت‌ها) است.
منابع عمومی دولت که کلیدی‌ترین رقم در بودجه می‌باشد در قانون بودجه ۹۸، ۴۴۸ هزار میلیارد تومان بوده است که با رشدی ۸ درصدی به ۴۸۴ هزار میلیارد تومان رسیده است. هر چند در نگاه اول و با افزایش میزان بودجه عمومی دولت می‌توان گفت که بودجه سال ۹۹ بودجه‌ای انبساطی بوده است اما با لحاظ کردن تورم حدود ۴۱ درصد و رشد ۸ درصدی این بودجه نسبت به سال قبل، به این نتیجه خواهیم رسید که این بودجه انقباضی بسته شده است.
کاهش ۳۶ درصدی درآمد نفتی
در بخش منابع عمومی دولت، آنچه مهم است و شاید برای بسیاری نیز آشناتر باشد درآمدهای نفتی و درآمدهای مالیاتی است. در لایحه بودجه سال ۹۹ درآمدهای نفتی که با عنوان منابع حاصل از نفت و فرآورده‌های نفتی از آن یاد شده با کاهش ۳۶ درصدی نسبت به قانون بودجه سال ۹۸ به ۹۸ هزار میلیارد تومان رسیده است. درآمدهای مالیاتی نیز در لایحه بودجه سال ۹۹ با رشد ۱۳ درصدی نسبت به قانون بودجه سال ۹۸ به ۱۹۵ هزار میلیارد تومان رسیده است.
رشد ۴. ۵ هزار میلیاردی بودجه عمرانی
در مقابل منابع عمومی دولت، برخی از هزینه‌ها نیز تعریف شده که آن‌ها را می‌توان به سه بخش مهم هزینه‌های جاری (شامل حقوق و دستمزد، یارانه‌ها و استفاده از کالا و خدمات)، تملک دارایی‌های سرمایه‌ای (پروژه‌های عمرانی) و تملک دارایی‌های مالی (تسویه قروض و دین) تقسیم کرد.
در زمینه هزینه‌های جاری باید گفت این هزینه‌ها در لایحه بودجه سال ۹۹ در مقایسه با قانون بودجه سال ۹۸ با رشدی ۴ درصدی از ۳۵۲ هزار میلیارد تومان به ۳۶۷ هزار میلیارد تومان رسیده است. هزینه‌های عمرانی یا همان تملک دارایی‌های سرمایه‌ای لایحه بودجه سال ۹۹ در مقایسه با قانون بودجه سال ۹۸ با رشدی ۴. ۵ هزار میلیارد تومانی حدود ۷۰. ۳ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده است.
برخی نکات مهم لایحه بودجه ۹۹
اینها آمار و ارقام کلی و مهم لایحه بودجه سال ۹۹ در مقایسه با قانون بودجه سال ۹۸ بودند. اما در بخش جزئیات نیز آمارهایی وجود دارد که بسیار حائز اهمیت می‌باشند که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم نمود.
-دولت در لایحه بودجه سال ۹۹ حقوق ماهانه زیر ۳ میلیون تومان را از پرداخت مالیات معاف نموده است. میزان حقوق‌های ماهانه‌ای که در سال جاری از پرداخت مالیات معاف بوده اند، حقوق‌های زیر ۲ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان بوده است.
-بر اساس لایحه پیشنهادی بودجه سال آینده، ۱۰. ۵ میلیارد دلار برای تامین کالاهای اساسی با ارز ۴۲۰۰ تومانی نیز در نظر گرفته شده است. این رقم در قانون بودجه سال جاری ۱۴ میلیارد دلار بود.
-ارقام و اعداد لایحه بودجه سال ۹۹ نشان می‌دهد که دولت تصمیم به توزیع ۱۵۲ هزار میلیارد تومان یارانه در سال ۹۹ را دارد. همچنین در سال ۹۹، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی موظف است با استفاده از کلیه بانک‌های اطلاعاتی در اختیار و بر اساس معیارها و ضوابطی که توسط این وزارتخانه تعیین می‌گردد نسبت به شناسایی و حذف سه دهک بالای درآمدی از فهرست یارانه بگیران اقدام کند. در لایحه بودجه سال آینده، یارانه نان و خرید تضمینی گندم به رقم ۱۲۱۰۰ میلیارد تومان رسیده است. دولت برای اجرای طرح حمایت معیشتی (یارانه معیشتی) نیز ۳۱ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته است. برای پرداخت یارانه نقدی و غیرنقدی خانوارها نیز ۴۲. ۸ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته است.
-زائران عتبات عالیات (زائران اربعین) که از تاریخ ۱۴ شهریور ۹۸ تا ۲ آبان ۹۹ از مرزهای زمینی به مقصد کشور عراق از کشور خارج می‌شوند از پرداخت عوارض خروج معاف شده اند.
-سهم صندوق توسعه ملی از درآمدهای نفتی ۲۰ درصد در نظر گرفته شده است که مانند سال گذشته است.
-مطابق بند الف تبصره ۱۶ لایحه بودجه ۹۹، مبلغ وام ازدواج جوانان ۳۰ میلیون تومان به ازای هر نفر با بازپرداخت ۵ ساله با اخذ یک ضامن معتبر و سفته تعیین شده است.
عوارض قبوض آب در بودجه ۹۹
شرکت‌های آبفای شهری سراسر کشوربر اساس لایحه بودجه موظف شدند علاوه بر دریافت نرخ آب بهای شهری، به ازای هر متر مکعب فروش آب شرب، مبلغ ۲۰۰ ریال از مشترکان آب دریافت و به خزانه‌داری کل کشور واریز کنند.
درآمد دولت از شماره‌گذاری خودرو
دولت درآمد حاصل از شماره‌گذاری، نقل و انتقال خودرو و تعویض پلاک را در لایحه بودجه سال ۹۹، به‌ترتیب ۷۰۰ میلیارد تومان و هزار و ۳۲۳ میلیارد تومان اعلام کرده است.
رشد ۵۰ درصدی مالیات
در لایحه بودجه سال آینده مالیات کارکنان بخش خصوصی حدود ۳۱ درصد و بخش عمومی ۵. ۸ درصد رشد کرده است همچنین مالیات مشاغل ۵۰ درصد افزایش دارد. مالیات مشاغل که اصناف و بازار را شامل می‌شود ۱۴۹۳۴ میلیارد تومان در نظر گرفته شد که نسبت به مصوب سال جاری ۵۰ درصد رشد دارد.
درآمد نجومی دولت از طلاق
در ردیف ۱۶۰۱۷۳ جدول ۵ ماده واحده لایحه بودجه ذکر شده که از محل افزایش ۱۰ درصدی به حق‌التحریر طلاق، دولت در سال ۹۹ درآمدی بالغ بر ۷ میلیارد تومان خواهد داشت. از این رو، در صورتی که میزان طلاق‌ها در سال ۹۹ به میزان پیش‌بینی شده توسط دولت برسد، درآمد ۷ میلیارد تومانی دولت از افزایش ۱۰ درصدی حق‌التحریر طلاق، محقق می‌شود.