علی باقری گفت: برخی از اعضا از جمله روسیه و چین از مواضع ایران حمایت کردند و اروپایی‌ها هم تصریح کردند که این کاخ سفید بود که با خروج از برجام، مشکلات را ایجاد کرد. وی بیان داشت: در موضوع اول ما نگاه خودمان را بیان کردیم مبنی بر اینکه وضعیتی که الان با آن مواجه هستیم، عامل اصلی آن اقدام غیرقانونی آمریکایی‌ها در نقض توافق و نقض قطعنامه ۲۲۳۱ و همینطور نقض قواعد و مقررات بین‌المللی است. باقری افزود که جمهوری اسلامی ایران در این نشست تصریح کرد در دستور کار نخست و اولویت دار کمیسیون مشترک برجام باید رسیدگی به وضعیت تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی باشد که این مساله مورد اتفاق این نشست قرار گرفت و بر همین اساس مقرر شد که امروز نشست کارگروه تحریم در وین برگزار شود. مذاکره‌کننده ارشد ایران در پاسخ به سئوال دیگری مبنی بر اینکه آیا نسبت به نتیجه‌بخش بودن گفت‌وگوها امیدوار است بیان داشت: ما در وین صرفا با چهار به علاوه یک گفت‌وگو می‌کنیم ولی از آنجایی که برای مذاکره اراده جدی و امادگی عملی برای دستیابی به توافق داریم، نسبت به آینده خوش‌بین هستیم اما چون به طرف مقابل اعتماد نداریم بر این اساس ساده اندیش هم نیستیم. باقری در پاسخ به این سئوال که ایران با تجربه خروج یکجانبه آمریکا از برجام و بدعهدی طرف‌های اروپایی به دنبال چه ضمانت‌هایی از طرف مقابل است ، گفت:این یکی از موضوعات در دستور کارگروه لغو تحریم‌ها است که قرار است امروز راجع به آن بحث شود.
تمرکز بر رفع تحریم‌ها در وین
سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای برای اطمینان از رفع تحریم‌ها وارد وین شده است و آنچه در وین اتفاق می‌افتد تمرکز بر رفع تحریم‌هاست. سعید خطیب‌زاده با اشاره به آغاز مذاکرات هسته‌ای در وین برای رفع تحریم‌ها گفت: آنچه که در وین اتفاق می‌افتد، تمرکز بر رفع تحریم‌هاست. چیزی نه کمتر از این را می‌پذیریم و نه بیشتر از آنچه در برجام در حوزه هسته‌ای آمده است، تعهدی می‌دهیم. سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشور تصریح کرد: موضوعاتی مانند مذاکرات گام به گام و تعهدات جدید هیچ جایگاهی در گفت و گوی ما ندارد. خطیب‌زاده گفت: دولت با عزم جدی با یک هیات کاملا آماده وارد مذاکرات وین شده تا اطمینان پیدا کند آنچه در وین اتفاق می‌افتد رفع تحریم‌هاست. البته اگر طرف‌های مقابل هم به جای وقت‌کشی، تطویل و بهانه‌گیری‌های بچه‌گانه با نیتی درست برای رفع تحریم‌ها وارد وین شده باشند، می‌توانیم بگوییم مذاکرات در مسیر درست قرار دارد.
مرندی: تا اینجای روند مذاكرات وین مثبت بوده است
یك عضو همراه هیات مذاکره‌کننده ایران در وین گفت: معتقدم مدیریت مذاکرات این دفعه قاطعانه تر از خطوط قرمز حفاطت خواهد کرد. محمد مرندی با اشاره به مذاکرات روز دوشنبه اظهار کرد: آنچه برای من روشن است اینکه این تیم به همان اندازه تیم قبلی جدی است در عین حال معتقدم مدیریت مذاکرات این دفعه قاطعانه تر از خطوط قرمز حفاطت خواهد کرد.وی تیم مذاکراتی ایران را قوی و هوشمند معرفی کرد و افزود: برخلاف مریدان داخلی آمریکا که سعی کردند این طور القا کنند که تیم جدید بنا به مذاکره ندارد و قصد بر هم زدن فضا را دارند، اصل این بود که مذاکراتی جدی و همه‌جانبه داشته باشیم در راستای اینکه برجام به طور کامل اجرا شود. وی تصریح کرد: تا اینجای کار روند مثبت بوده است اگر چه مسیر سختی در پیش است. نشست افتتاحیه کمیسیون مشترک برجام عصر روز دوشنبه در هتل کوبورگ وین برگزار شد. مذاکرات کارشناسی هیات‌های مذاکره‌کننده نیزروز سه شنبه با برگزاری نشست کارگروه رفع تحریم‌ها ادامه یافت. قرار است کارگروه هسته‌ای نیز روز چهارشنبه کار خود را آغاز کند.
رویکرد آمریکا در قبال مذاکرات
سخنگوی کاخ سفید در کنفرانسی خبری به سئوالات خبرنگاران درباره دور هفتم مذاکرات احیای توافق هسته‌ای پاسخ داد. جن ساکی، در یک کنفرانس خبری در پاسخ به سئوالی درباره دور هفتم مذاکرات احیای توافق هسته‌ای در وین مبنی بر این که با توجه به بدبینی‌هایی که نسبت به دیپلماسی در این زمینه وجود دارد، دولت بایدن چقدر حاضر است پیش از روی آوردن به گزینه‌های دیگر به دولت ایران زمان بدهد، گفت: رویکرد ما در این زمینه، بی‌چون و چرا، دیپلماسی است. بنابراین، نمی‌خواهم یک بازه زمانی ارائه دهم که پایان آن چه زمانی خواهد بود. این چیزی است که قصد داریم آن را پیش ببریم. ساکی در ادامه درباره مذاکرات گفت: درباره شایعات یا گزارش‌ها پیرامون چیزهایی که قرار است درباره‌شان مذاکره کنیم، مشخصا قرار نیست من از اینجا مذاکره کنم. اما هدف ما تغییری نکرده است. هدف ما هنوز بازگشتی دوجانبه به پایبندی کامل به برجام است. این در دسترس‌ترین گزینه برای محدودسازی برنامه هسته‌ای ایران است و بستری فراهم می‌کند تا بتوانیم در آن به رفتار ثبات‌زدای ایران بپردازیم.
نشانه‌های موفقیت وجود دارد؟
بنا بر یک ضرب‌المثل آمریکایی؛ آنچه ضروری است، دست یافتنی هم هست. به عبارت دیگر، ضرورت، راه‌حل‌های خود را سرانجام خواهد یافت. حالا حکایت از سرگیری مذاکرات وین است که برخی با بدبینی از فرجام ناکام آن می‌گویند. برخی دیگر با نگاه به واقعیت‌های جاری، پیش‌بینی متفاوت داشته و بر دستیابی به توافق اما در مسیری سخت و پر چالش نظر دارند. همه از مواضع طرف‌های حاضر در وین خبر دارند. مواضعی که در وهله نخست می‌تواند چارچوبی اصولی و غیر قابل تعدیل بنماید. این رسم معمول در هر مذاکره‌ای است که مذاکره‌کنندگان، نخست با مطالبات حداکثری روبه روی هم می‌نشینند و چانه‌زنی‌ها از همین نقطه شروع می‌شود؛ اما رفته رفته تضادها یا با چشم‌پوشی از برخی موارد اختلاف، تعدیل می‌شود یا کوشش طرف‌ها به راه‌حل منطقی برای از میان بردن تضادها می‌انجامد. مهم، اراده و تصمیمی است که مذاکره کنندگان برای سرانجام حضور در این میدان با خود آورده‌اند. در اینجا دو نکته را نباید در تحلیل و تفسیر نمایش‌های عمومی حاضران در مذاکرات هتل «کوبورگ» وین از نظر دور داشت: نخست اینکه «غرور» هرگز از سپهر روابط سیاسی دولت‌ها کنار نمی‌رود. دوم؛ در امر مذاکره، میان دو مفهوم «پیروزی -مصالحه» و «پیروزی -شکست» نزد طرف‌ها مرز وجود دارد. در واقع دیدن و یا ندیدن این مرز از سوی مذاکره‌کنندگان سرنوشت آن را تعیین می‌کند. اکنون نخستین دور از مذاکرات وین میان ایران و دیگر اعضای گروه برجامی در پی یافتن این درک طرف‌ها از یکدیگر آغاز شده که کدام وجه از سکه مذاکره را در دستور کار دارند؛ مصالحه یا رفتن تا لبه پرتگاه منازعه‌ای که پایانش برای هیچ‌یک از طرف‌ها خوش نخواهد بود؟ اصل مهم در هر مذاکره موفق، دستیابی به منافع متوازنی است که به تعهدات طرف‌ها در‌پی آن شکل می‌دهد. بنابراین موفقیت یا ناکامی مذاکرات وین را در تراز نتایج پایانی آن می‌توان سنجید. این امر با توجه به عمق اختلاف‌ها و فاصله مواضع مذاکره کنندگان وین، فرایندی سخت و طولانی را پیش چشم قرار می‌دهد. ناکامی در این مذاکرات، به معنای زمین‌گیر شدن طرف‌هایی است که از بروز حادثه تلخ با پیامدهای غیر قابل پیش بینی، پرهیز دارند.
فلاحت‌پیشه: فضا به حدی تنش‌آلود است که نیاز به آتش بس داریم
ایران اکنون پر تنش‌ترین کشور جهان است
گروه سیاسی: سر دستگاه دیپلماسی ایران در هفته جاری شلوغ است. نیمی از دیپلمات‌های ارشد ایران برای شرکت در اجلاس اکو همراه با ابراهیم رئیسی به ترکمنستان سفر کرده‌اند و همزمان مذاکرات وین برای احیای برجام با پنج ماه تاخیر آغاز شده؛ نام برخی مقامات نظیر صفری معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت خارجه در فهرست اعضای هیات ایرانی در هر دو نشست دیده می‌شود.
هیاتی ۴۰ نفره از ایران به وین سفر کرده‌اند و بسیاری معتقدند مواضع اعضای این هیات، رسیدن به نتیجه را دشوار می‌کند چرا که اکثر آنها در گذشته منتقد برجام بودند و آمد و شد‌های دیپلماتیک زمانی اهمیت پیدا می‌کنند که ثمری برای کشور داشته باشد. در همین خصوص رئیس پیشین کمیسیون امنیت ملی مجلس با اشاره به اینکه تنش‌های فزاینده و کاذب علیه ایران شکل گرفته، به گونه‌ای که ایران اکنون پر تنش‌ترین کشور جهان است، به آغاز مذاکرات احیای برجام اشاره کرد و گفت: دولت باید ساز و کاری برای تنش زدایی با محور احیای برجام تعریف کند. ایران باید قبل از اینکه منافعی حول محور این تنش‌ها شکل بگیرد، تنش زدایی را آغاز کند. حشمت‌الله فلاحت‌پیشه در پاسخ به این سئوال که آیا تیم مذاکره کننده کنونی ظرفیت تنش زدایی و احیای برجام را دارند یا نه؟ گفت: سابقه نشان می‌دهد این تیم بیشتر در حوزه نقد برجام فعال بوده و در حوزه اثبات سابقه خاصی ندارد.فلاحت‌پیشه در ادامه نسبت به احیای برجام ابراز بدبینی کرد و گفت: خوش بین نیستم که توافقی تحت عنوان احیای برجام بتواند بلافاصله شکل بگیرد، اما توافق موقت می‌تواند حاصل شود. ایران بدون تاخیر و تحدید برنامه هسته‌ای می‌تواند بازرسی‌های آژانس را آزاد کند تا در ازای آن بخشی از منابع ایران آزاد شود. این نماینده سابق مجلس توافق موقت مد نظرش را نوعی «آتش بس» خواند و افزود: فضا به حدی تنش‌آلود شده که نیاز به آتش بس داریم. باید در این آتش بس منابع ایران آزاد شود و در مقابل ایران هم می‌تواند به توافقی با آژانس برسد که بازرسی‌های اعتمادساز شکل بگیرد و دوربین‌ها دوباره در دسترس قرار بگیرند.وی اضافه کرد: چالش دولت برای احیای برجام ایجاد پلی بین نقد و اثبات است. این دولت منتقد برجام بوده و الان می‌خواهد همان توافق را احیا کند. برای این منظور باید پلی ایجاد کند که هواداران خودش را قانع کند. همه می‌دانند برجام به سود کشور بوده.فلاحت‌پیشه همچنین گفت که نتیجه مذاکرات ۸ آذر بعد از تاخیر ۵ ماهه اگر قرار بود یک بیانیه تازه از طرف ایرانی‌ها باشد، دلیلی نداشت ۵۰ نفر با این هزینه کلان در این وضعیت تحریم به یک کشور گران سفر کنند. همان بیانیه را در تهران هم می‌توانستند منتشر کنند.
رئیس پیشین کمیسیون امنیت ملی مجلس در ادامه رویکرد ایران در نشست‌های بین‌المللی و به طور خاص مذاکرات وین را مورد تحلیل قرار داده و معتقد است جمهوری اسلامی ایران فاقد سیاست توسعه محور است و همین مساله منجر به رویکرد سخنرانی محور می‌شود که نتیجه‌ای جز هدر رفت منابع کشور ندارد.فلاحت‌پیشه در ابتدا با اشاره به حضور ایران در اجلاس اکو به سابقه ایران در این اجلاس اشاره کرده و گفته ایران از موسسان این سازمان بوده و قرار بوده به شاهراه اتصال شرق به غرب تبدیل شود، اما در سال‌های اخیر مسائلی پیش آمده که مهمترین آن سیاسی است. تحریم‌ها باعث شده کوریدور‌ها و خطوط رقیبی شکل بگیرد. آذربایجان و ترکمنستان هر کدام رقابتی با ایران شکل دادند. خط انتقال گاز از ترکمستان به عمان از مسیر افغانستان طراحی شده که به خاطر مسائل امنیتی افغانستان راه اندازی آن به تاخیر افتاده است. این نماینده سابق مجلس عدم تحقق اهداف قانون برنامه توسعه پنج‌ساله کشور را دلیل عقب گرد ایران خوانده و گفته: طبق قانون برنامه توسعه جهارم که ده سال پیش به پایان رسیده، باید همه مرز‌ها و مراکز استان‌های ایران به شبکه ریلی کشور می‌پیوستند، ولی عملا طرح‌های بدون اولویت جایگزین این طرح ریلی شده است.فلاحت‌پیشه معتقد است مهمترین مانع در جمهوری اسلامی این است که هیچ وقت «توسعه» کلید واژه مدیریت کشور نبوده. به همین دلیل هم تبدیل ایران به شاهراه منطقه‌ای تامین نشده است. رئیس پیشین کمیسیون امنیت ملی مجلس بدون ذکر نام، به بودجه کلان برخی نهاد‌ها اشاره کرده و گفته: دستگاه‌های متعددی در داخل و خارج هستند که بودجه عمومی را مصرف می‌کنند بدون اینکه اثر توسعه‌ای داشته باشند و هیچ گزارشی هم در مورد عملکردشان نمی‌دهند. فلاحت‌پیشه می‌گوید: در حالی که اولویت ایران توسعه نبوده، اما در بسیاری از کشور‌ها با جان و مال ایرانی‌ها هزینه کرده و کمترین بهره اقتصادی را برده. در عراق و سوریه، ایران در ردیف دهم کشور‌هایی است که سود اقتصادی برده‌اند.وی با اشاره به حضور ایران در اجلاس اکو افزود: از دل مناسبات سازمان همکاری‌های اقتصادی اکو چندین لوله نفت و گاز برای کشور‌های دیگر شکل می‌گیرد که رقیب ایران هستند، ولی از دل سیاست ایران فقط سخنرانی فراموش شده در می‌آید. توسعه در مناسبات خارجی ایران جایگاهی ندارد و کشور‌های مختلف با ایجاد تنش فرصت‌های ایران را می‌ربایند.فلاحت‌پیشه مساله تنش ایران با کشور‌های جهان و منافع دیگر کشور‌ها در تنش زایی را تشریح کرد و گفت: ایران در مذاکره با ۱+۵ خیلی روی روسیه حساب کرده، ولی واقعیت این است که روسیه یکی از کشور‌هایی است که بیشترین سهم را در ربودن بازار نفت ایران، فرصت مبادلات و همینطور کوریدور‌های جغرافیایی و اقتصادی ایران داشته است.وی افزود: در ۱۵ سال چالش هسته‌ای ایران، همان کشور‌هایی که به ظاهر دوست ما بودند بیشترین فرصت‌هایمان را ربودند. ایران یک ابر چالش را در سیاست خارجی خود در ۴۰ سال گذشته تعریف کرده به اسم چالش با آمریکا و تمام مناسبات خارجی کشور تحت الشعاع این ابر چالش بوده. همه کشور‌ها از این وضعیت سواستفاده می‌کنند. از محل چالش ما فرصت‌های اقتصادی کشور توسط دیگران ربوده شده است.
فلاحت‌پیشه به نحوه برگزاری مذاکرات غیر مستقیم ایران با آمریکا در وین انتقاد کرده و گفت: همین حالا در جمع کشور‌های ۵ به علاوه یک، به جز آمریکا که طرف واقعی ماست، بقیه طرف‌ها را ایران ساخته. چون ایران از مذاکره مستقیم طفره می‌رفت لذا بازیگران دیگر را ساخت که نقش واسطه را بازی کنند. ابتدا این‌ها نقش میانجی، اما الان برای خودشان نوعی خط حفاظت منافع ایجاد کردند و می‌خواهند برجام از زاویه دید آنها شکل بگیرد. همین هم مذاکرات را پیچیده کرده و دولت جدید هم همین اشتباه را دارد تکرار می‌کند. وی با بیان اینکه روسیه و چین حاضر نیستند پای منافع ایران بایستند، گفت: این‌ها ۶ بار در پرونده‌های ایران در شورای امنیت، علیه کشورمان رای دادند. مقامات ایران دیدند که آب باریکه اروپا یعنی اینستکس بعد از خروج آمریکا به هیچ جایی نرسیده. این کشور‌ها دارند نقش پلیس بد را در مذاکرات بازی می‌کنند و موضع آنها بعضا از آمریکا هم پرهزینه‌تر است. روسیه منافع خودش را دنبال می‌کند و هیچ وقت شریک راهبردی ایران نبوده است. فلاحت‌پیشه به سیاست ضد ایرانی روسیه اشاره کرده و گفت: هزینه‌ای که ایرانی‌ها در سوریه کردند خیلی بیشتر بود، ولی در نهایت برداشتی که روس‌ها بعد از جنگ از سوریه می‌کنند، خیلی بیشتر از ایران است.