در حال حاضر نگرانی‌ها از تاثیر افزایش قیمت دلار بر کالاهای مصرفی و خدمات بیش از هر موضوعی نگرانی شهروندان را در پی داشته است، چراکه تجربه سال‌های قبل نشان می‌دهد کوچک‌ترین جهشی در نرخ دلار مستقیما در بازار کالاهای اساسی تخلیه می‌شود. به‌ویژه آنکه از اردیبهشت امسال دولت به بهانه اصلاح یارانه‌های ارز ۴۲۰۰ تومانی این کالاها را حذف کرد.
این در حالی است که طبق گزارش مرکز آمار، تورم نقطه به نقطه مهر ۱۴۰۱؛ ۴۸.۶درصد ثبت شد. این بدان معناست که خانوار ایرانی در مهر سال جاری حدود ۱.۵ برابر بیشتر از مهر سال ۱۴۰۰ برای تهیه کالاهای اساسی هزینه کرده‌اند. در این بین تورم کالاهای خوراکی بیش از ۷۰ درصد به ثبت رسید.
این موضوع توسط رئیس مجمع واردکنندگان هم تائید شد. علیرضا مناقبی در این باره گفت: بنگاه‌های اقتصادی و تولیدکنندگان فروش کالاهای تولیدی را تقریبا قطع کرده‌اند، چراکه تصویر روشنی از آینده ندارند و نمی‌دانند چه خواهد شد.
تاثیر گرانی دلار در اقتصاد واردات‌محور
وحید شقاقی‌شهری، اقتصاددان درباره تأثیر افزایش نرخ ارز بر قیمت کالاهای اساسی گفت: اقتصاد ایران در حوزه کالاهای سرمایه‌ای و مصرفی واردات‌محور است. از همین رو افزایش قیمت دلار بر تمام کالاها اثر مستقیم می‌گذارد. وی نوسان و روند افزایشی قیمت دلار را چالش این روزهای اقتصاد ایران دانست و افزود: بی‌ثباتی و نوسانات قیمت دلار بر مصرف‌کننده و تولیدکننده اثر می‌گذارد. این نااطمینانی بر سرمایه‌گذاری و تولید در اقتصاد ایران ضربه می‌زند.شقاقی‌شهری به تأثیر افزایش نرخ ارز بر بازار دارایی‌ها اشاره کرد و افزود: اولین تأثیر افزایش قیمت دلار بر بازار دارایی‌ها خواهد بود. پس از آن این افزایش قیمت به بازار کالا و خدمات یعنی سفره زندگی مردم سرایت می‌کند. آثار نهایی آن نیز افزایش تورم است. در هفته‌های اخیر شاهد این بودیم که قیمت دلار از کانال ۳۱ هزار تومان به کانال ۳۶ هزار تومان رسید. یعنی در سه هفته اخیر قیمت دلار حدود ۵۰۰۰ تومان افزایش پیدا کرد.
این کارشناس اقتصادی با تأکید بر اینکه با یک وقفه زمانی نهایتاً شش‌ماهه باید شاهد اثرگذاری افزایش قیمت دلار در بازار دارایی‌ها، کالا و خدمات باشیم، عنوان کرد: در این میان طلا به‌سرعت واکنش نشان می‌دهد. با یک وقفه زمانی حدود یک تا دو ماهه شاهد واکنش در بازار خودروهای وارداتی خواهیم بود و با یک وقفه سه ماهه بازار خودروهای داخلی واکنش نشان می‌دهد و سپس نوبت به بازار مسکن می‌رسد.عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد خوارزمی، درباره بازارهای کالا و خدمات نیز توضیح داد: طبق تجربه این بازارها با یک وقفه سه ماهه به افزایش قیمت دلار واکنش نشان می‌دهند.
سناریوی احتمالی دولت
شقاقی‌شهری در پاسخ به این سئوال که «سناریو دولت برای مداخله‌جویی برای کاهش نوسانات ارز چه خواهد بود؟»، تصریح کرد: ما در سال‌های گذشته در این رابطه تجربه کسب کرده‌ایم. از همین‌رو دولت و بانک مرکزی باید از تجربه دولت‌های گذشته درس بگیرند. در دولت دوازدهم برای مدیریت ارز دو اتفاق مهم صورت گرفت که باید دولت سیزدهم این تجربه استفاده کند.
او اظهار داشت: در دولت دوازدهم، یک کانال نوسان برای قیمت ارز تعیین شد. این محدوده مبتنی بر منابع ارزی و دیگر متغیرهای اقتصادی و سیاسی در شرایط فعلی و آینده اقتصاد تعیین شد. اینکه این محدوده نوسان روی چه قیمتی باشد بسیار مهم است، چراکه باید بانک مرکزی توانایی مدیریت این محدوده را داشته باشد که در آن زمان این محدود بین ۲۰ هزار تا ۲۲ هزار تومان تعیین شد.این کارشناس اقتصادی بیان کرد: در دولت قبلی سامانه‌ای طراحی شد که واردات و تخصیص ارز برای واردات اولویت‌بندی می‌شد. باید این سامانه دوباره احیا شود تا تخصیص دلار مبتنی بر اولویت‌های کشور باشد. در شرایطی که احتمالاً تحریم‌ها تشدید خواهد شد.
اگر دلار گرانتر نشده نجابت به خرج داده!
یک کارشناس اقتصادی گفت: با تورمی که اقتصاد ما با آن دست و پنجه نرم می‌کنند و همه آن را در محل احساس می‌کنند، اینکه دلار تاکنون بالا نرفته‌است، نجابت به خرج داده‌است.میثم رادپور اظهار داشت: این امر نگران کننده‌است که دلار چرا تاکنون انقدر نجابت به خرج داده‌است. به عبارت دیگر، فشار تورمی در کشور موجود است و بنابر نظریه برابری قدرت خرید، اگر تورم کشور شما با یک کشور مورد نظر مانند ایالات متحده اختلاف داشته باشد که در بازه زمانی یک ساله نزدیک به۳۷ تا ۳۸ درصد با آمریکا اختلاف تورمی داریم، نرخ ارز شما نیز باید به این مقدار در بازه یک ساله تضعیف شود و تا زمانی که تورم هست نیاز به دلیل بیشتری برای فشار به بازار ارز نیست اما قطعا ناآرامی‌های اخیر فشار بیشتری به قیمت ارز آورده‌است.شما زمانی که خود را به جای صاحبان سرمایه بگذارید، نمی‌توانید نسبت به ریالی بودن سرمایه خود اطمینان داشته باشید.