این شیرین کردن هم معمولا با شیرینیهای محلی هر منطقه ایران بوده است، از قطاب و کیک یزدی تا رنگینک و پادرازی و نوقا و ... سر سفرههای سنتی ایرانیان بود. حتی در دوران سیاه قحطی و جنگ جهانی اول و دوم نیز بالاخره نقل و نخودچی پیدا میشد که حتما ایرانیان با آن دهانشان را شیرین کنند.در سالهای اخیر و دوران معاصر، اما با رواج شیرینی فروشیهای مدرن، اما انواع شیرینیهای خشک و تر و مدلهای به روز غربی نیز راه به سفرههای هفت سین باز کرد، اما حال به نظر میرسد بعد از نجومی شدن قیمت آجیل شب عید که خرید یک کیلو از آن به اندازه یک عیدی بازنشستگان هزینه در بر دارد، نوبت به شیرینیها و نجومی شدن قیمت آنان رسیده است.این افزایش قیمت شیرینیها و شکلات چنان بوده که شاید برخی ترجیح دهند سال تحویل را با شیرینی وجود خودشان بگذرانند و شیرینیهای سفره هفت سین را برای مهمانانی بگذارند که قرار است در روزهای نوروز میزبانشان باشند.
ایرانیها ۴۰ درصد کمتر شیرینی میخرند
این افزایش قیمت شیرینیها چنان بوده که علی بهرهمند، رئیس اتحادیه دارندگان قنادی، شیرینیفروشی و کافه قنادی تهران در بهمن ماه سال جاری خبر از کاهش قدرت خرید مردم برای شیرینی و شکلات و دیگر محصولاتی که در قنادیها عرضه میشود، داده و گفته بود که با حذف ارز ترجیحی از واردات مواد اولیه موردنیاز برای تهیه شیرینی مانند آرد، شکر و روغن قیمت تمام شده تولیدات شیرینیفروشیها افزایش چشمگیری پیدا کرد و این اتفاق سبب کاهش تقاضا و در پی آن کاهش تولید انواع شیرینی شد.او هم چنین تاکید داشت که «در سال جاری تقاضا برای شیرینی دستکم ۴۰ درصد نسبت به سال گذشته افت داشته و البته پیامدهای این امر بازار شب عید و ماه رمضان را نیز بیتاثیر نمیگذارد.»
گرانی شیرینی در ترکیب ماه رمضان و نوروز
در واقع حتی پیش از رسیدن به دوران گرانیهای فصلی شیرینی و شکلات، تقاضا برای خرید شیرینی کاهش یافته بود و دیگر قابل حدس است که احتمالا انطباق ماه رمضان با نوروز هر چند باید منجر به خرید بیشتر توسط شهروندان شود، اما توان خرید نیز چنان کاهش یافته که احتمالا در نهایت منجر به سقوط بیشتر این بازار خواهد شد.البته که اتحادیه شیرینی فروشان هم چنین مدعی بود که این افت تقاضا در حالی است که قیمت تغییر چندانی نکرده و مشکل تنها در مورد شکلاتهای کاکائو است که به نوعی محصولات وارداتی است و از نوسان قیمت ارز تاثیر میپذیرند دور از انتظار نیست که افزایش قیمت دلار گرانی آنها را در پی داشته باشد.البته باید تاکید داشت که در یک سال اخیر قیمت جهانی قهوه و کاکائو دچار افزایش و نوسان جدی شده چنان که ارزش سهام این کالا نیز با افزایش جدی مواجه بوده است. در چنین شرایطی که همزمان با افزایش قیمت جهانی این دو محصول، نوسان و افزایش جدی قیمت ارز در کشور را نیز شاهد هستیم دیگر عجیب نیست که با انفجاری در قیمت تولیدات زیر مجموعه این محصول مواجه شویم.اما آیا این که قیمت شیرینی دچار تغییرات جدی نشده است واقعا حقیقت دارد؟
افزایش قیمت شیرینیها از ۴۰ تا ۶۰ درصد
مشاهدات از بازار حکایت از ارقام دیگری دارند، ارقامی که نشان میدهد حتی در یک سال اخیر نیز با تکانههای جدی در قیمتها مواجه بودهایم.اکنون برای خرید یک کیلو شیرینی نخودچی یعنی تقریبا سادهترین و ارزانترین مدل شیرینی در نوروز ۱۴۰۴ اگر بخواهید هزینه کنید، باید رقمی حدود ۲۴۰ هزار تومان بپردازید.یکی دیگر از شیرینیهایی که در سالهای اخیر برای نوروز بسیار استفاده میشود، شیرینی مربایی یا شیرینی مشهور به شیرینی مشهدی است. اکنون هزینه تهیه یک کیلو از این شیرینی نیز بین ۳۰۰ هزار تومان تا ۳۳۰ هزار تومان در نوسان است.حتی اگر بخواهید این مدل شیرینی را از تولیدکنندگان خانگی تهیه کنید رقم آن تا ۴۰۰ هزار تومان در هر یک کیلو نیز افزایش مییابد. نگاهی اجمالی به این ارقام نشان میدهد که برای خرید شیرینی نوروز به طور محسوس با افزایش قیمت و هزینههای بالا مواجه خواهیم بود.
کما اینکه در آستانه نوروز ۱۴۰۴، تقاضا برای شیرینی و شکلات بین ۳۰ الی ۴۰ درصد سقوط کرده است. مهمترین عامل اثرگذار، همزمانی ماه رمضان با روزهای پایانی سال است که بر الگوی مصرف خانوارها تأثیر گذاشته است. هم چنین همزمانی ماه رمضان با روزهای پایانی سال، الگوی خرید نوروزی را تغییر داده و بازار شیرینی و شکلات را با افت تقاضا مواجه کرده است. افزایش قیمت محصولات، کاهش میانوعدههای روزانه و تغییر اولویتهای مصرفکنندگان از جمله عواملی هستند که باعث شدهاند تولیدکنندگان این صنعت با چالشهای جدیدی روبهرو شوند.از سوی دیگر در چنین شرایطی خانوارهای با سطح درآمد متوسط و پایین، اولویتهای خود را تغییر میدهند و به این ترتیب واضح است که تأمین کالاهای اساسی برای ماه رمضان اولویت بیشتری پیدا کرده و این موضوع باعث شده است که خرید اقلام تفننی مانند شیرینی، شکلات و بیسکویت در سبد نوروزی کاهش یابد.در همین حال افزایش قیمتها نیز اتفاقا به طور جدی دچار تغییرات محسوس شده است. مقایسهای ساده میان سال گذشته و سال ۱۴۰۳ نشان میدهد که قیمتها به طور جدی رشد کرده است.
افزایش قیمت شکلاتها نجومی شد
در این بین افزایش قیمت شکلاتها شاید حتی بیشتر و محسوستر باشد.
قیمت یک جعبه شکلات دست ساز و لوکس باراکا در شرایطی اکنون بین ۶۰۰ هزار تا ۷۰۰ هزار تومان در نوسان است که همین شکلاتهای دست ساز در سال گذشته در محدوده قیمت ۱۹۵ هزار تومان تا ۳۰۰ هزار تومان در نوسان بودهاند و این ارقام نشان از رشد قیمت شکلات نیز دارد، رشدی که البته تحت تاثیر عوامل جهانی است.تقریبا بیشتر محصولات مطرح شکلات سازیهای ایرانی نیز با افزایش بین ۵۰ تا ۷۰ درصد قیمت اکنون مواجه شدهاند که نشان میدهد هزینه شیرینی و شکلات عید نوروز و این خوراکی محبوب کودکان در دیدوبازدیدها تا چه اندازه دچار افزایش چشمگیر شده است.کما اینکه با توجه به ارقامی که اکنون برای شیرینی و شکلات شب عید مطرح میشود، میتوان این طور گمان کرد که اگر یک خانواده ایرانی بخواهد به همان اندازهای که برای نوروز ۱۴۰۳، شیرینی و شکلات تهیه کرد برای نوروز سال ۱۴۰۴ شیرینی تهیه کند باید تا ۵۰ درصد بیشتر هزینه بپردازد.