در حالی که بازار خودرو از ابتدای سال جاری تا کنون در رکودی چشمگیر خزیده است اما دور جدید افزایش قيمتها در بازار با شوک خریداران مواجه شده است. تنها در یک هفته قیمت کیاسراتو افزایشی ۳۰ میلیونی را تجربه کرده و از ۳۶۳ میلیون به قیمت ۳۹۳ میلیون رسیده است. این وضعیت حتی در بازار خودروهایی با قيمتهای کمتر از صد میلیون تومان نیز به چشم میخورد. قیمت سمند با افزایشی ۹ میلیونی از ۹۱ میلیون به ۱۰۰ میلیون رسیده است. فایلهای اعلامی برای فروش خودروی پژو ۴۰۵ از افزایش ۷ میلیونی قیمت پیشنهادی این خودرو دلالت دارد. در حالی که در ابتدای هفته قیمت این خودرو ۸۷ میلیون اعلام شد، قیمت به ۹۴ میلیون رسیده است. این وضعیت در پژو پارس بغرنجتر است.
میزان افزایش قیمت این خودرو ۱۱ میلیون برآورد میشود. قیمت این خودرو از ۱۱۰ میلیون به ۱۲۱ میلیون رسیده است. میزان افزایش قیمت در خودرویی چون پراید نیز چشمگیر است. پراید ۱۱۱ از ۶۱ میلیون به ۶۶ میلیون رسید و پراید ۱۳۱ از ۵۶ میلیون به ۶۱ میلیون و پانصد هزار تومان رسیده است. تیبا دو که اول هفته گذشته به قیمت ۷۲ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان عرضه میشد ۷۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان فروخته میشود. رانا نیز با پذیرش افزایش ۶ میلیونی ۱۰۳ میلیون در بازار عرضه شده است. دنا تیپ یک و دنا پلاس توربو با افزایش سیزده میلیونی به ۱۴۵ میلیون و ۱۹۵ میلیون رسیدهاند.
سکوت عجیب نهادهای ناظر
علیرغم رشد عجیب قیمت خودرو در بازار، وزارت صمت در مقابل اتفاقات بازار خودرو سکوت کرده و سازمان حمایت هم که گویا به نهادی تشریفاتی تبدیل شده، تمایلی به حوزه نظارت بر بازار خودرو ندارد. وزیر صنعت، معدن و تجارت پیشتر وعده افزایش تولید و کاهش قيمتها را داده بود اما تاخت و تاز قيمتها در بازار بیمشتری هنوز ادامه دارد. واقعا مسئول نظارت بر بازار خودرو کیست و باید یقه چه کسی را گرفت؟ هفته گذشته بازار خودرو با رشد قابل توجهی در قیمت انواع خودروهای داخلی روبه رو شد، به نحوی که رشد قيمتها از ۳ تا ۲۳ میلیون تومان بوده است. در این شرایط باز هم مسئولان نظارت بر بازار سکوت کرده وخبری از سیاست روشن آنها برای مدیریت بازار خودرو آنهم در شب عید نیست. در حال حاضر مشخص نیست ما با کدام مرجع برای بررسی بازار خودرو طرف هستیم تا چگونگی ساماندهی بازار را از آن جویا شویم. گویا در شرایط پایانی سال که نیاز مردم در خرید کالا از جمله خودرو افزایش پیدا میکند بازار رها شده و کسی هم حاضر به پاسخگویی نیست.
در اینجا باید پرسید، چرا وزارت صنعت در مقابل اتفاقات بازار خودرو سکوت میکند و چرا سازمان حمایت که گویا به نهادی تشریفاتی تبدیل شده تمایلی به حوزه نظارت بر بازار خودرو ندارد و این موضوع را به بخشهای دیگری محول میکند.
نایب رئيس پیشین اتحادیه نمایشگاهداران خودرو در رابطه با وضعیت خودرو در بازار تهران و دلایل افزایش پرشتاب قیمت آن در روزهای گذشته گفت: دلیل اصلی این مساله همانی است که بارها هم در مصاحبههای قبلی خودم به آن اشاره کرده امد. از یک سو ما به شکل واقعی خودروساز نیستیم یعنی خودرویی وجود ندارد که تمام قطعات آن را ما بسازیم و مثلا همین پراید ۱۲ درصد قطعاتش وابسته به تولید کره جنوبی است. درنتیجه ما واقعا هنوز خودروساز نیستیم و همچنان به مونتاژکاری ادامه میدهیم. حسین اردوخانی افزود: در مقابل از سوی دیگر خودروسازان با کاهش تولید روبرو بودهاند و همین امر سبب شده است نتوانند به تعهدات خود به درستی عمل کنند. طبق آمارهای ارائه شده یکی از خودروسازان ۱۲ هزار خودرو به مردم بدهکار است و نتوانسته نیاز موجود در بازار را تولید کند.
او در پاسخ به این سئوال که سخنان وزیر صنعت در خصوص افزایش حجم تولید و هشدار به فروشندگان خودرو تا چه حد میتواند وضعیت بازار را عادی کند، گفت: اگر واقعا تولید خودرو رونق گیرد و کاستیها برطرف شود، قيمتها در بازار واقعی میشود و آن وقت مشتریان با بازار خودرو آشتی میکنند اما همه اینها در گرو این است كه تولید افزایش یابد تا فضا برای سودجویان دیگر مساعد نباشد.
در این میان نه تنها اردوخانی رکود بازار را بیسابقه توصیف میکند بلکه سایر فعالان بازار نیز میگویند میزان کاهش بیسابقه است و قيمتها در شرایطی بالا میرود که خبری از مشتری نیست. برخی گزارشها نیز از خرید و فروشهای صوری در بازار با هدف جا انداختن قيمتهای جدید دلالت دارد و به اینترتیب مشتری واقعی در بازار وجود ندارد. فعالان بازار میگویند بخش مهمی از کسانی که حتی در شرایط کنونی خودرو پیشخرید میکنند نیز کسانی هستند که قصد دارند خودروهایشان را بفروشند و در حقیقت مصرفکننده واقعی نیستند در نتیجه طولانیتر شدن دوره رکود سبب میشود خواب سرمایههایشان بالا برود.
اردوخانی در بخش دیگری از سخنانش به مساله نظارت نیز اشاره کرد و گفت: من فکر میکنم نظارت مافی بر بازار خودرو صورت نمیگیرد و هنوز در حوزه تحویل خودرو به مصرف کننده واقعی با مشکلاتی روبرو هستیم. وی در رابطه با تاثیر بازار ارز بر بازار خودرو گفت: گرانی بازار خودرو هیچ ارتباطی به بازار ارز همان طور که میدانیم در هفته گذشته بازار ارز وتب و تاب خاصی نداشت ولی بازار خودرو با افزایش شدید قیمت مواجه شد. به نظر من مشکل بازار خودرو قطعا داخلی است. او با اشاره به رکود بازار گفت: بازار قفل شده ولی قيمتها بالا میروند و گهگاه در بازار خودروهای کارکرده فروش میرود ولی مشتری برای خودروهای نو وجود ندارد. به بیان دیگر وضعیتی که برای بازار ایجاد شده شبیه بازار مسکن است؛ قيمتها آن قدر بالا رفته که دیگر نه خریدار توان خرید دارد و نه فروشنده موفق به فروش با قيمتها شد. قيمتها واقعی نیست و برای راه افتادن بازار خودرو باید تدبیری جدی اتخاذ شود.