مركز آمار ایران در گزارشی اعلام كرده است كه مصرف شیر در كشور در میان افراد بالای ۱۵ سال به كمتر از ۳ لیوان در هفته رسیده است! هر چند همین میزان مصرف هم به طرز فاجعهآمیزی پایین است اما در این گزارش رسمی، آمده است كه استانهای فقیرتر و محرومتر كمتر از میانگین كشوری لبنیات و شیر مصرف می كنند؛یعنی فقر به توان محرومیت!
هر چن كه آمارها از افول سرانه مصرف شیر ایران در ۱۶ سال گذشته و تشدید آن از حوالی سال ۹۵ ( اوج تورم و شروع فزاینده فقر در كشور) به بعد حکایت دارد اما این گزارش میزان كاهش مصرف را بسیار بیشتر از گذشته مینماید.
میزان مصرف شیر و فرآوردههای لبنی در هر جامعه، یکی از مهمترین شاخصهای توسعه فرهنگی و اجتماعی به شمار میآید و همین مسئله باعث شده در سند چشمانداز ۱۴۰۴ نیز به بهبود سرانه مصرف شیر توجه شود. ارتباط سرانه مصرف شیر و میزان توسعهیافتگی باعث شده سرانه مصرف شیر در کشورهای پیشرفته تا دوبرابر میانگین جهانی افزایش پیدا کند، اما در آن سوی ماجرا، کشورهایی که سرانه مصرف پایینتری دارند در حوزه سرانه هزینه درمان با آمار بالاتری مواجه هستند و خانوارها باید سهم قابلتوجهی از درآمد خود را صرف تبعات عدم مصرف لبنیات به میزان لازم كنند. مشخصه اصلی این چند سال، استمرار تورم در اقتصاد ایران است که باعث شده با کاهش قدرت خرید خانوارهای ایرانی سرانه مصرف شیر و لبنیات نیز بهعنوان کالاهای نه چندان ضروری حذف شود. رشد نرخ تورم و کاهش قدرت خرید خانوار، اصلیترین عاملی است که به کاهش سرانه مصرف شیر و لبنیات منجر شده است.با افزایش قیمت محصولات لبنی این مواد از سبد خانوارها حذف شده و تهدیدی جدی برای سلامت مردم بوده و سبب افزایش هزینههای درمان خواهد شد. یكی از مهمترین عارضه کمبود مصرف لبنیات، ابتلا به پوکی استخوان است كه اتفاقا در میان بیماریهای شایع ایرانیان هم هست و مشخصا تداوم این روند این مشكل را به بحران سلامت در سالهای پیشرو بدل خواهد كرد.تا پیش از این گرانیهای اخیر، آنگونه كه مركز آمار اعلام كرده بود سرانه مصرف شیر و مواد لبنی در ایران حدود ۶۵ تا ۷۰ لیتر بوده این سرانه در کشورهای توسعه یافته حدود ۲۰۰ لیتر است که نشان میدهد مصرف لبنیات در کشورمان مطلوب نبوده اما حالا اعلام شده سرانه مصرف شیر به سه لیوان در هفته كاهش یافته است كه این موضوع نشاندهنده عمق فاجعه فقر و كاهش مصرف لبنیات است. این روزها اخبار گرانی تمامی ندارد و افزایش قیمت بدون دلیل محصولاتی که جزو تولیدات داخلی محسوب میشوند، جای بسی تعجب است، گرانی بسیاری از مواد خوراکی در سبد خانوارها سبب شده تا سفره مردم هر روز کوچکتر شود؛ لبنیات یکی از دهها محصولی است که افزایش قیمت شتابزده آن سبب شده تا مردم رغبتی نسبت به تهیه آن نداشته باشند در حالی که طبق آمارها سرانه مصرف شیر و فرآوردههای لبنی در کشور بسیار پایین گزارش شده است. مصرف لبنیات از توصیههای اکید پزشکان برای حفظ سلامت بوده در حالی که مسئولان نیز تاکید کردند در شرایط کرونایی نباید اقلام مصرفی افزایش قیمت غیرقانونی داشته باشند اما گویا اثری از عمل به این توصیهها نیست.