صاحب‌نظران اقتصادی دلیل این افزایش را با دو عامل مرتبط می‌دانند؛ اول مشکل بی‌انضباطی مالی دولت که در نتیجه موانع پیشروی تجارت خارجی تشدید شده است و دلیل دوم موفقیتی که سازمان امور مالیاتی طی سه سال گذشته در وصول درآمد مالیاتی داشته است. در این میان، كارشناسان اقتصادی معتقدند این وضعیت برای مدت طولانی ادامه نخواهد داشت، در شرایط اقتصادی مطلوبی قرار نداریم، نه تولید کننده و نه مصرف کننده کشش پرداخت چنین مالیاتی را ندارند. البته که تامین هزینه‌های کشور از محل درآمد‌های مالیاتی و کاهش وابستگی به منابع ناپایداری مثل درآمد‌های نفتی و انتشار اوراق قرضه، یک حرکت اصولی است، اما مشکل اینجاست در ایران، دولت استراتژی مالیاتی ندارد، هدف از گرفتن مالیات تنها پوشش دادن بی‌انضباطی مالی و کسری بودجه ناشی از آن است.
در بهترین حالت ۳۰ درصد اقتصاد كشور به دلیل وابستگی به نهاد‌های خاص حاکمیتی از پرداخت مالیات معافند و ۳۰ درصد دیگر اقتصاد ایران هم مربوط به بخش غیر رسمی‌و زیر زمینی است. نتیجه این وضعیت، فشار مضاعف بر بخش رسمی‌است که زیر بار فشار مالیاتی قرار دارد و در مقابل میل به خروج سرمایه از کشور و مهاجرت فعالان اقتصادی تشدید می‌شود.
نكته مهم در این میان و آنچه مغفول مانده است، نحوه خرج کردن درآمد‌های مالیاتی‌است.دولت باید شفاف اعلام کند که این درآمد‌های مالیاتی صرف حمایت از تولید می‌شوند و یا اینکه برای حمایت از شهروندان و توزیع عدالت خرج می‌شوند. مالیات دهندگان انتظار دارند که بدانند مالیات پرداختی آن‌ها بابت کدام خدمات هزینه می‌شود؟