هر روز بر نگرانی افزایش قیمت کالاهای ضروری و مصرفی خانوارها بیشتر میشود تا جایی که امروز طیف بزرگی از اقشار متوسط به زیر خط فقر رسیدند و امکان خرید بسیاری از کالاهای اساسی برای این خانوارها سخت شده است. هر چند مسئولان مدعی هستند که کالای اساسی در بازار به وفور یافت میشود، اما به نظر میرسد که این یافت به وفور تنها مخصوص عدهای خاص است که دارای درآمدهای غیرمتعارف هستند و مردم عادی جامعه باید هم چنان دربه در ارزانترین مکانها برای خرید کالای مصرفی روزانه خود باشند که این مراکز نیز از ابتدای سال جاری با اصلاح نظام یارانهای دیگر درسطح شهر وجود ندارد.
نکته مهم این است که با توجه به وضعیت اقتصادی مردم، قیمت مواد غذایی باز هم گران میشود؟!هنوز تأمین ارز مورد نیاز خرید نهاده دام وطیور و واردات برخی محصولات و مواد اولیه جهت تولید در صنایع غذایی کشور برای فعالان این صنایع دردسر ساز شده است، از اینرو پیشبینی تعیین قیمت مواد غذایی و کالای اساسی در نیمه راه سال جاری بسیار سخت به نظر میرسد، این در حالی است که قیمت مواد خوراکی هر ماه نسبت به ماه قبلتر گران میشود. شاید از ابتدای سال تا کنون در برخی ماهها شیب افزایش نرخ تورم کمی کاهشی شده است، اما وضعیت قیمت مواد غذایی همچنان بحرانی است.کارشناسان بر این موضوع هم نظرند، حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی منجر شده قاچاق کالاهای اساسی به خارج از کشور کُند شود، اما در مقابل با افزایش ناگهانی قیمتها در بخش تولید، تقاضا به دلیل عقب ماندن توان مالی مردم از گرانی ها، بسیار کاهش یافته است.
در همین ماه جاری مرکز آمار ایران گزارشی در رابطه با متوسط قیمت کالاهای خوراکی منتخب در مناطق شهری را منتشر کرد که نشان میدهد تورم نقطهای ۱۲ ماده غذایی به بالای ۱۰۰ درصد رسیده است.طبق آخرین گزارش مرکز آمار از تورم اقلام اساسی، داستان تلخ اما واقعی کوچک شدن شدید سفره خانوار را روایت میکند؛ موضوعی که طی یکسال اخیر بارها برآن تأکید شده، اما تا کنون برنامهای برای کاهش سرعت این روند از سوی دولتمردان طراحی و اجرا نشده است.در حالی که هزینه خرید بسیاری از کالاها تا دو یا سه برابر افزایش یافته، دستمزدها آنچنان تغییری نداشته و همین موضوع باعث افت شدید قدرت خرید مردم دراین یکسال اخیر شده است.گزارش مرکز آمار از تورم مرداد ۱۴۰۱ نشان میدهد این شاخص نسبت به ماه مشابه سال گذشته در گروه خوراکیها ۸۱.۲ درصد رشد داشت. در بازه ماهانه و سالانه نیز نرخ تورم خوراکیها به ترتیب اعداد ۱.۴ و ۵۷.۴ درصد را نشان میدهد.نرخ تورم نقطهای در مرداد ماه ١٤٠١ به عدد ۵۲.۲ درصد رسیده است؛ یعنی خانوارهای کشور به طور میانگین ٥٢.٢ درصد بیشتر از مرداد ١٤٠٠ برای خرید یک مجموعه کالاها و خدمات یکسان هزینه کردهاند.حذف یارانهها از برخی کالاهای خوراکی موجب جهش قیمت در این ماه شده و از این کانال تورم را افزایش داده است.امروز هر یک از فعالان و صاحبان تشکلهای صنایع غذایی از کاهش بیش از ۵۰ درصدی فروش صنایع غذایی خبر میدهند و معتقدند که وضعیت تقاضای محصولات مختلف از سوی مردم به نصف رسیده است.
حبوبات
با افزایش بیش از ۱۲۰ درصدی قیمت حبوبات در ماههای اخیر، نرخ انواع بستهبندی و شرکتی این محصولات نیز در آخرین نرخ نامه سازمان میادین میوه و ترهبار تغییر کرد.
تغییر قیمت هر کیلو حبوبات تنها در یک ماه، کاهش تقاضای خرید را به همراه داشته است. براساس گزارش مرکز آمار بیشترین رشد ماهانه قیمت در میان حبوبات با رقم ۷.۳درصد به لوبیاچیتی مربوط بوده است. به طوری که انواع فله لوبیاقرمز و لوبیاچیتی نیز بهترتیب ۱۶و ۱۵هزار تومان افزایش قیمت داشتند.
روغن
قیمت روغن مایع با افزایش ۳۲۷.۵ درصد، روغننباتی جامد ۲۸۵.۸ درصد، در ماههای اخیر رکورددار گرانی در میان کالاهای دیگر بوده است. این در حالی است که در خرداد سال جاری علیرضا شرفی مدیرعامل شرکت تعاونی فرآوری روغن و دانههای روغنی گفته، افزایش قیمت این محصول باعث شد میزان تقاضا برای خرید روغن حدود ۳۰ تا ۴۰درصد کاهش پیدا کند.
برنج
بازار برنج ایرانی دیگر جایی برای اقشار ضعیف و بخش بزرگی از قشر متوسط جامعه ندارد. برنج ایرانی درجه یک ۱۸۸.۴ درصد، برنج خارجی درجه یک ۵۶.۵ درصد افزایش قیمت را در این مدت نشان میدهد، البته به گفته فعالان صنفی امسال بیش از ۴۰ درصد تقاضای خرید برنج کم شده است.
گوشت
قیمت گوشت گوسفند در تیرماه امسال نسبت به ماه مشابه سال گدشته ۳۶.۸ درصد، گوشت گاو یا گوساله ۵۱.۱ درصد، مرغ ۱۰۳.۷ درصد گران شده است.
این در حالی است که طبق اظهارنظرمهدی میرزا امین، عضو هیات رئیسه اتحادیه تهیه و توزیع گوشت گاوی؛ میزان خرید گوشت از سوی مصرفکنندگان قابل توجه نیست و خریدها در شهریورنسبت به ماه گذشته حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد کاهشی شده و این کاهش نسبت به سال گذشته حدود ۱۰۰ درصد ریزش کرد.
لبنیات
از ابتدای سال همزمان با افزایش بیش از ۱۰۰درصدی قیمت محصولات لبنی، میراسلام تیموری رئیس هیاتمدیره انجمن صنایع لبنی اعلام کرد: با افزایش قیمت لبنیات بعد از اصلاح یارانه کالاهای اساسی مصرف این محصولات در کشور ۱۵ تا ۲۰ درصد کاهشیافته است.
خرید میوه مردم خیلی کم شده است
از سوی دیگر بررسیهای میدانی نشان میدهد که قیمت انواع مختلف میوه در بازار با توجه به تعدد و تنوع زیاد همچنان گران و هر روز بر قیمت آن افزوده میشود.کاهش سهم میوه در سبد خانوارها در این فصل حتی به ارزانترین میوه هم رسیده است. امسال خوردن میوههای خوش رنگ و خوش طعم تابستان برای همه خانوارها شدنی نبوده و اکثر مردم از مصرف آن بی نصیب بودند.پیشتر اسدالله کارگر، رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی تهران هم به اقتصاد۲۴ گفته بود؛ با توجه به فراوانی و تنوع انتظار قیمتهای بالای میوه در این فصل نبود، اما باید پذیرفت که گرانی سایر کالاها بر قیمت نهایی میوه تأثیر گذار است و این محصولات هم درگیر افزایش قیمت شدهاند.تورم تمام بخشهای مواد غذایی را دربرگرفته و توقف روند افزایش قیمت خوراکیها از دست دولت خارج شده تا جایی که پس از وعدههای مکرر کاهش نرخ این کالاها از سوی دولت، باز هم مواد غذایی روند گران شدن خود را در فاصله زمانیهای کوتاه پیش میگیرد.