سعد الکعبی، رئیس شرکت «قطر انرژی» از انعقاد قراردادی ۲۷ ساله در زمینه فروش ۶۰ میلیارد دلار گاز به شرکت چینی خبر داد. این در حالی است که ایران هنوز نتوانسته سرمایه‌گذاری چندانی در میادین مشترک داشته باشد و قطر بیشترین استفاده را از این میادین می‌برد.قطر در میدان مشترک با ایران (پارس جنوبی) پروژه‌های پررونق اقتصادی را دنبال می‌کند. پروژه توسعه بخش «نورت فیلد ساوت» در میدان مشترک با مشارکت غول‌های انرژی دنیا نظیر شل پی.سی.ال بریتانیا و توتال فرانسه از جمله آن‌هاست.
بر اساس قرارداد دوحه و قطر، شرکت دولتی قطر انرژی سالانه چهار میلیون تن گاز طبیعی مایع از پروژه جدید خود در میدان شمال شرق(میدان مشترک با ایران، پارس جنوبی) به شرکت نفت و شیمی سینوپک چین ارسال خواهد کرد.
در ایران قابلیت اجرا ندارد
اخیرا حمیدرضا عراقی، مدیرعامل اسبق شرکت ملی گاز، ایران اعلام کرد: قطر اجرای حفاری افقی در میدان مشترک را پیگیری می‌کند.به گفته عراقی، ایران قابلیت اجرای چنین پروژه‌هایی را ندارد؛ چراکه سرمایه‌گذاری در بخش تکنولوژی کشور وجود ندارد.مصداق بارز آن غفلت ۲۰ساله از توسعه بلوک۱۱ در پارس جنوبی است. فاز۱۱ آخرین بلوک توسعه‌نیافته در بین ۲۹ فاز به حساب می‌آید،البته ادعاهایی مبنی بر توسعه این بلوک به وسیله شرکت پتروپارس مطرح می‌شود اما بر اساس اطلاعات به‌دست‌آمده این شرکت تنها به حفاری چاه می‌پردازد، در حالی که مشکل اصلی فاز ۱۱ بحث تقویت فشار است.
در همین خصوص غلامحسین حسن‌تاش، استاد دانشگاه و کارشناس اقتصاد انرژی در گفت‌وگو با فرارو درخصوص پیامد‌ها و تبعات این قرارداد برای ایران عنوان کرد: «آنچه برای ایران تبعات مهمی دارد مسائل قبل از این قرارداد است، یعنی قرارداد‌هایی که قبلا توسط قطر برای توسعه بیشتر میدان گنبد شمالی (که با پارس جنوبی مشترک است)، امضاء شده است. در واقع قطر می‌خواهد ظرف ۵ سال آینده حدود ۵۰ میلیارد مترمکعب در سال به ظرفیت تولید و برداشت خود از میدان مشترک اضافه کند. قطر تاکنون به صورت تجمیعی بیش از ۲.۵برابر ایران از این میدان مشترک برداشت کرده است. در سال‌های اخیر ایران از نظر میزان برداشت سالانه، مقداری از قطر پیشی گرفته بود، اما با این برنامه‌ها قطر مجددا از ایران سبقت می‌گیرد.همه این‌ها در حالی رخ داده است که ایران به لحاظ عدم توان سرمایه‌گذاری کافی میزان تولیدش در پارس جنوبی در حال کاهش است و اخیرا مسئولان اعلام کردند که با تداوم روند فعلی سالانه به اندازه یک فاز یعنی بیش از ۸ میلیارد مترمکعب در سال، از تولید فاز‌های مختلف پارس جنوبی کاهش خواهد یافت. در این‌صورت با توجه به رشد تقاضای داخلی، ممکن است ایران بعضی از مشتریان بالفعل گاز خود را هم از دست بدهد. یعنی در حالی که قطر در تلاش توسعه بازار‌های خود است، ایران ممکن است بعضی از بازار‌های موجود را نیز از دست بدهد.»وی با بیان این که این قرارداد بر ایران بی‌تاثیر نیست، اظهار کرد: «به هر حال چنین قراردادی اهمیت امنیت قطر و منطقه خلیج فارس را برای چین افزایش خواهد داد اما این که ایران چه کار باید بکند یا چه راهبرد یا راهبرد‌هایی را در پیش گیرد، فهرستی بلند بالا دارد. از حل مسائل اصلی و اساسی سیاست خارجی و روابط بین المللی به منظور فراهم کردن امکان جذب سرمایه و تکنولوژی و خارج شدن از انفعال در روابط جهانی و منطقه‌ای تا برنامه‌ریزی‌های اساسی برای توسعه بخش انرژی و نفت و گاز و مدیریت مصرف انرژی و این مستلزم تغییرات پارادایمی است.»این اقتصاددان در پاسخ به این سئوال که چرا با توجه به رابطه خوب ایران با چین، دولت چین ترجیح می‌دهد با قطر وارد چنین معامله بزرگ و طولانی مدت شود، گفت: «در دنیای امروز هر کشوری به دنبال منافع ملی خودش است. روند‌های ایران مشخص است و قطعا چینی‌ها هم از آن اطلاع دارند. روند‌هایی که بدون تحولات اساسی در آن ایران حتی در میان مدت قادر به تامین گاز مورد نیاز خود هم نخواهد بود چه رسد به این که بتواند صادرات بیشتری داشته باشد.»
حسن تاش در پایان عنوان کرد: «افزایش تولید گاز و تغییر اساسی در روند تراز گاز کشور مستلزم سرمایه گذاری‌های بزرگ در تعامل با جهان است و صادرات گاز از منطقه خلیج فارس به چین مستلزم مایع‌سازی گاز است که فناوری آن در اختیار کشور‌های غربی است. در حالی که آینده سرمایه گذاری‌های لازم در ایران در شرایط کنونی تصویر روشنی ندارد، قطر قرارداد‌های توسعه خود چه در بالادستی گاز و چه در مایع سازی را با شرکت‌های توانای اروپایی و امریکایی منعقد کرده است.شما اگر بخواهید کالای مورد نیازتان را تهیه کنید کدام عرضه‌کننده را ترجیح می‌دهید، آنکه مطمئن هستید این کالا را در موعد مقرر تحویل خواهد داد یا آن که می‌دانید برای تامین این کالا ده‌ها مشکل دارد؟ به هر حال چین که نمی‌تواند حرکت اقتصاد خود را متوقف کند.»