روابط ایران و آمریکا طی ماههای اخیر با عناوینی از جمله «تنشزدایی» توصیف شده است. تبادل زندانیان میان ایران و آمریکا و آزادسازی ششمیلیارد دلار دارایی مسدود ایران باعث شده بسیاری از کارشناسان، امیدوار باشند نقطه پایان این تنشزدایی، رسیدن به یک توافق پایدار و مکتوب باشد.
در این خصوص یك استاد ژئوپلیتیک و تحلیلگر ارشد مسائل سیاسی گفت: «من معتقدم که مقامات ایران و امریکا به دنبال این هستند که گفتوگوها به یک مرحله قابل قبول برسد و بعد اعلام شود. در حال حاضر شاهد این هستیم که در سایه مذاکرات، زندانیان آزاد شدند، پولهایی جابهجا شد و تغییرات محسوسی در روابط رخ داد و به همین دلیل هم تصور میکنم تا زمان فرارسیدن زمان مناسب و جذب اعتماد بیشتر، احتمالا گفتوگوها ادامه دارند. بر این باورم که در نیویورک گفتوگوهایی انجام میشود. آن چه که تکذیب شده، مذاکره مستقیم و گفتوگو بین دو رئیسجمهور است، پیش از این نیز شاهد گفتوگو بین رئیس نمایندگی ایران در نیویورک و رابرت مالی بودیم. آن چه که تا کنون و با واسطه در عمان انجام میشد، در یک محل مشخص و در دو اتاق کنار یکدیگر بود.» عبدالرضا فرجی راد افزود: «بنابراین معتقدم این احتمال وجود دارد که مذاکراتی در سطح پایینتر در نیویورک هم انجام شود، اما برای مذاکرات سطح بالا، هنوز زود است. مذاکرات ادامه دارد قطعا اگر این مذاکرات با موفقیت و اعتمادسازی پیش برود، مذاکرات در سطح بالاتر هم انجام خواهد شد.آژانس در حال بازی است. آژانس در مقطعی به سمت اروپا تمایل بیشتری نشان میدهد و در مقطعی دیگر به سمت آمریکا گرایش دارد. در حال حاضر آمریکاییها مایل نیستند شرایط به شکلی پیش برود که به مذاکرات صدمه بخورد. اروپا با آمریکا تفاوت دیدگاه دارد و البته اروپاییها روی همکاریهای نظامی روسیه و ایران حساسیت بیشتری دارند تا آمریکا؛ بنابراین به اعتقاد من گروسی و آژانس کمی بیشتر، خود را با شرایط اروپا تطبیق داده اند. حدود سه ماه پیش که گروسی به ایران آمد توافقات و صحبتهایی انجام شد. بر مبنای این توافقات قرار شد ایران در رابطه با دو سایت، آژانس را راضی کند. با این وجود گروسی اعلام کرده که آژانس همچنان از عملکرد ایران در رابطه با این دو سایت رضایت ندارد و نمیتواند تایید کند که اقدامات ایران صد در صد غیرنظامی است.همین ماجرا با واکنشهای ایران همراه شد و ایران ورود کارشناسان آژانس را محدود کرد. تصور میکنم ایران و آژانس دوباره وارد گفتوگو و تنشزدایی خواهند شد، همچنین معتقدم که اگر ایران و امریکا بتوانند پیشرفتهای قال توجهی در گفتوگوهای خود داشته باشند، مسئله پادمان (دو سایت تورقوز آباد و ورامین) نیز به راحتی قابل حل است، اما اگر ایران و ایالات متحده نتوانند کار را با هم پیش ببرند، آمریکاییها مواضع تندتری میگیرند و احتمال برگزاری نشست در آژانس و صدور قطعنامه نیز افزایش پیدا میکند، همچنین احتمال دارد قطعنامه وارد شورای امنیت شود.»
این تحلیلگر مسائل بین الملل در ادامه اظهارکرد: «وزارت امور خارجه ایران و در راس آن، آقای امیرعبداللهیان برای تنشزدایی در حوزه مسئله پهپادها، قبلا بارها اعلام کردهاند که توافقات پهپادی با روسیه با هدف پوشش جنگ اوکراین انجام نشده و پیش از آغاز جنگ بوده است. تصور میکنم اکنون همکاریهای ایران و روسیه کاهش یافته است و به همین دلیل نیز مقامهای ایرانی با تحکم بیشتری در مصاحبهها اعلام میکنند که همکاری پهپادی و موشکی بین ایران و روسیه وجود ندارد. معتقدم در حال حاضر یا همکاری روسیه و ایران در حوزه پهپادی تمام شده، یا به حداقل رسیده است. اوکراین گاهی با اسم بردن از نوعی از پهپادهای ایرانی مدعی میشود که ایران در جنگ روسیه دست دارد، اما ادعای اوکراین نیز هیچوقت رسما تایید نشد.»