در بیانیه وزارت خزانهداری آمریکا آمده است که این وزارتخانه طی رایزنی با وزارت خارجه این کشور نهادهای مالی ایران را برای قرار دادن در لیست تحریمها شناسایی کرده است. بر اساس بیانیه وزارت خزانهداری آمریکا بانکهای زیر تحت تحریمهای جدید آمریکا قرار گرفتهاند:
۱- تامین سرمایه امین ۲- بانک کشاورزی ۳- بانک مسکن ۴- بانک رفاه کارگران ۵- بانک شهر ۶- بانک اقتصاد نوین ۷- بانک قرضالحسنه رسالت ۸- بانک حکمت ایرانیان ۹- بانک ایرانزمین۱۰- بانک تعاون منطقهای اسلامی ۱۱- بانک کارآفرین ۱۲- بانک خاورمیانه ۱۳- بانک قرضالحسنه مهر ایران۱۴- بانک پاسارگاد ۱۵- بانک سامان ۱۶- بانک سرمایه ۱۷- بانک توسعه تعاون۱۸- بانک گردشگری
همه این بانکها پیش از این تحت تحریم ثانویه قرار گرفته بودند. پیشتر کارشناسان اعلام کرده بودند که این اقدام ممکن است کانالهایی که ایران از آن برای واردات اقلام بشردوستانه مانند غذا و دارو استفاده میکند را مسدود کند.
بر اساس اعلام کارشناسان، این تحریمها دو هدف را دنبال میکنند: بستن معدود منافذ مالی موجود در تحریمها که به دولت ایران اجازه کسب درآمد میدهد و بیاثر کردن وعده جو بایدن، نامزد حزب دموکرات برای بازگشت به برجام در صورت پیروزی در انتخابات ریاستجمهوری ماه نوامبر.
دولت آمریکا بعد از خروج از برنامه جامع اقدام مشترک یا برجام تحریمها علیه ایران را از سر گرفته و به سیاستهایی تحریکآمیز علیه ایران، از جمله ترور سردار قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی روی آورده است.
ترامپ وعده داده بود با خروج از برجام و پیگیری سیاست موسوم به کارزار فشار حداکثری ایران را به حضور پای میز مذاکره برای رسیدن به توافقی بهتر -به زعم او- مجاب خواهد کرد. در حالی که بیش از ۲ سال از این وعده میگذرد دولت آمریکا در تحقق این هدف ناکام مانده و به همین دلیل ترامپ به خصوص در آستانه انتخابات ریاستجمهوری ماه نوامبر از سوی گروههای مختلف در آمریکا آماج انتقادات قرار گرفته است.منتقدان ترامپ او را به نداشتن راهبرد در قبال ایران، تشدید بیمورد تنشها با این کشور و جدا کردن مسیر آمریکا از متحدانش متهم کردهاند.
واکنش رئیس کل بانک مرکزی به تحریم ثانویه بانکهای ایرانی
همتی در واکنش به تسری تحریمهای ثانویه به باقیمانده بانکهای ایرانی گفت: تعدادی از این بانکها وظیفه انتقال منابع برای خرید دارو و مواد غذایی را به عهده دارند و بانکهای خارجی که با این بانکها مبادلاتی داشتند، عملا معافیتها و مجوزهای لازم را برای تأمین مالی مبادلات دارو و محصولات غذایی دریافت کردهاند. رئیس کل این بانک افزود: هر چند درماههای گذشته برای تامین دارو و غذای مردم به خاطر فشار حداکثری به شدت در مضیقه بودیم، ولی تاکنون از مسیرها و روشهایی اجازه ندادیم هیچگونه کمبودی در کشور ایجاد شود. از این پس نیز بانک مرکزی در کنار بخش خصوصی، تمام تلاش خود برای تأمین دارو و کالاهای اساسی مورد نیاز مردم از روشهای مختلف به کار خواهد بست و اجازه نخواهد داد از این ناحیه فشار بیشتری بر مردم وارد شود. همتی تأکید کرد: این اقدام آمریکا بیش از آنکه اثر اقتصادی داشته باشد، برای اهداف تبلیغاتی و سیاسی داخلی آمریکا انجام شده است و نشانگر دروغ و فریب بودن ادعای حقوق بشر و انساندوستی سران این کشور است و قطعا چنین اقداماتی در حافظه ملت ایران ثبت خواهد شد.
اروپا: هیچ تضمینی برای بقای برجام وجود ندارد
شروط حیاتی اروپا برای تعامل با ایران
گروه سیاسی:
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا طی سخنانی در نشست عمومی پارلمان اروپا در بروکسل ضمن ابراز نگرانی از موارد نقض حقوق بشر در ایران، خواستار آزادی زندانیان سیاسی و تحقیق درباره اعدامهای اخیر در این کشور شد.
جوزپ بورل سخنان خود را در این نشست که با محوریت ایران برگزار شده بود با تشکر از پارلمان اروپا برای «دغدغهمندی همیشگی نسبت به شرایط ایران» آغاز کرد و تحولات اخیر مرتبط با حقوق بشر در این کشور را «نگران کننده» خواند.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در بخش دیگری از سخنان خود ضمن تاکید بر لزوم حفظ توافق هستهای وین، به تاثیر مشکلات اقتصادی در ایران بر روی کار آمدن غرب ستیزان و مخالفان برجام در این کشور پرداخت و بر تلاش اروپا برای حل مشکلات و نیز تداوم دیپلماسی با تهران تاکید کرد. جوزپ بورل در این خصوص همچنین به وضعیت وخیم ایران از حیث ابتلا به ویروس کرونا و شمار روز افزون موارد مرگ و میر ناشی از بیماری کووید۱۹ اشاره کرد و گفت که بحران سلامت موجود، مشکلات عدیده اقتصادی ناشی از تحریمها در ایران را تشدید کرده است.وی در عین حال اذعان کرد که ایران به واسطه برنامه جامع اقدام مشترک موسوم به برجام، به شکلی موجه انتظار داشت تا از منافع اقتصادی توافق هستهای بهره مند شود اما پس از خروج ایالات متحده از این توافقنامه و بازگشت مجدد تحریمها دچار مشکلات اقتصادی فراوان شد.
جوزپ بورل برای توضیح این مسئله به گزارش صندوق بینالمللی پول استناد کرد و گفت که ارقام کلی اقتصادی گویای واقعیات است. به گفته وی در گزارش صندوق بینالمللی پول کاهش ۱۰ درصدی تولید ناخالص داخلی و نرخ بیکاری ۱۶ درصدی پیش بینی شده؛ حال آنکه این نهاد مالی بینالمللی پیشتر نرخ رشد منهای ۶ درصدی را برای اقتصاد ایران در نظر گرفته بود.
بورل در این سخنان تاکید کرد : اقتصاد ایران سال گذشته با رشد منهای هشت و نیم درصد مواجه بود و هماکنون وضعیت وخیمتری را پیش رو دارد. مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا همچنین با یادآوری نصف شدن ارزش واحد پول ملی نسبت به دلار در ایران و کاهش میزان تجارت این کشور با اتحادیه اروپا به کمبود دارو و تجهیزات مناسب برای مقابله با بحران کرونا در ایران اشاره کرد و گفت: اتحادیه اروپا پیشتر برای کمک رسانی بلافاصله وارد عمل شده و یک خط هوایی برای ارسال کمکهای بشردوستانه را فعال کرده است.
وی تاکید کرد : اروپا همانند موضع دبیرکل سازمان ملل متحدد به شدت بر این باور است که تحریمها نباید مانع تجارت بشردوستانه شوند.
بورل تصریح کرد: اتحادیه اروپا با مشارکت کشورهای عضو همچنین به دنبال راهکارهایی برای تشویق تجارت مشروعتر بین این اتحادیه و ایران از طریق ساز و کار اینستکس است که به گفته وی در این زمینه باید کارهای بیشتری صورت بگیرد.رئیس دستگاه دیپلماسی اتحادیه اروپا تاکید کرد که دشواریها و مشکلات موجود در ایران در نتیجه انتخابات پارلمانی اوایل سال جاری در این کشور تاثیر داشته و به گفته وی «اکنون شاهد تقویت مخالفان برجام هستیم که نسبت به غرب بیاعتماد هستند و از دیپلماسی و تعامل حمایت نمیکنند».
جوزپ بورل بار دیگر اهمیت توافق هستهای با ایران به عنوان تنها راه جلوگیری از دستیابی این کشور به سلاح هستهای را یادآور شد و گفت به عنوان هماهنگ کننده برجام به تلاش برای اطمینان از حفظ و اجرای کامل توافق هستهای وین از سوی همه طرفها ادامه خواهد داد.وی این موضوع را بسیار مهم و در راستای منافع و امنیت اروپا تلقی کرد و گفت بدون توافق هستهای، ایران میتوانست به سلاح هستهای دست پیدا کند و این امر پیامدهای امنیتی خطرناکی برای منطقه و فراتر از آن به همراه داشت. بورل همچنین ضمن ابراز نگرانی از کاهش تعهدات هستهای ایران پس از خروج ایالات متحده از توافق وین، لزوم اجرای کامل برجام از سوی ایران و طرفهای باقیمانده را در تلاشهای اتحادیه اروپا برای حفظ این توافقنامه بسیار مهم قلمداد کرد.جوزپ بورل در همین راستا یادآور شد: «اگرچه میزان ذخایر هستهای ایران امروز بیش از دو سال پیش است، اما هنوز هم بسیار کمتر از ۱۰ تن اورانیوم غنی شدهای است که این کشور قبل از توافق در اختیار داشت.»وی تاکید کرد که این مسئله به واسطه برجام محقق شده و ایران در حال حاضر با ۴۰۰ بازرسی سالانه تحت شدیدترین نظارتهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی است. به گفته بورل اگر توافق هستهای از بین برود دیگر چنین اطلاعات مهمی از برنامه هستهای ایران در دسترس نخواهد بود.
رئیس دستگاه دیپلماسی اتحادیه اروپا در ادامه به تلاشهای اخیر ایالات متحده برای بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل علیه ایران اشاره کرد و یادآور شد: «میخوام یک بار دیگر خیلی واضح بگویم که بازگرداندن این تحریمها به معنای پایان برجام خواهد بود. سیزده عضو شورای امنیت از جمله همه اعضای اروپایی این روش را رد و بر اهمیت پایدار نگهداشتن توافق تاکید کردهاند. اعضا معتقدند که ایالات متحده دیگر جزئی از برجام نیست زیرا کاملا با اختیار به صورت یکجانبه از این توافق خارج شده است.»به گفته جوزپ بورل برای اعضای شورای امنیت کاملا واضح بود که ایالات متحده در موقعیتی نیست که بتواند مکانیسم ماشه را برای بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ فعال کند.وی در عین حال گفت که «به عنوان هماهنگ کننده برجام دوباره تکرار کنم که تمام تحریمها و مجازاتهای پیشبینی شده در این توافق در صورت لغو تعهدات موجود همچنان پابرجا هستند.» بورل در ادامه تصریح کرد: «من شخصاً همچنان همه این موضوعات را پیگیری خواهم کرد، گرچه میدانم وقتی چنین موضعی دارید مورد انتقاد هر دو طرف قرار میگیرید.»وی همچنین تاکید کرد که بر حمایت قاطع پارلمان و شورای اروپا برای اتخاذ و ترویج یک رویکرد جامع نسبت به ایران با احتساب کلیه جنبههای مختلف روابط دو جانبه حساب ویژه باز کرده است.جوزپ بورل تاکید کرد که تعامل با ایران در مورد همه این موضوعات همچنان در راستای منافع مهم و راهبردی اتحادیه اروپا جای میگیرد.رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا در پایان اتفاقات آینده را در بقای برجام بسیار تاثیرگذار دانست و تاکید کرد که پس از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا فارغ از هر نتیجهای که به دست آید هیچ تضمینی برای بقای برجام وجود ندارد.جوزپ بورل با اشاره به این خواسته که «ما باید به دنبال توافق جدید باشیم» این سؤال را مطرح کرد که آیا این امکان وجود دارد؟وی در پاسخ به این پرسش دشواری راه پیموده شده برای تحقق توافق هستهای را یادآوری کرد و گفت: بازسازی توافقنامه به منظور منطبق کردن آن با شرایط جدید و حتی گسترش دادن آن در صورت امکان خوب است اما این مسئله به چشمانداز و فضای سیاسی در ژانویه سال آینده بستگی خواهد داشت.
بورل سپس تاکید کرد: اروپا همچنان تحریم تسلیحاتی را حفظ خواهد کرد و تحریمهای جامع تسلیحاتی غیرمرتبط با برجام از سوی اتحادیه اروپا تا سال ۲۰۲۳ ادامه خواهد یافت. وی در عین حال تصریح کرد: «نمیتوان گفت که ما برای زنده نگه داشتن برجام تلاش میکنیم و تحریمهای تسلیحاتی مرتبط با آن را نیز تحمیل میکنیم. در این باره، من فکر میکنم که بتوانیم همانند ایالات متحده و برخلاف سیزده عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد موضعگیری کنیم.»جوزپ بورل در پایان تاکید کرد: اروپا در مجموع تلاش دارد تا سطح تجارت با ایران را افزایش دهد؛ گرچه به دلیل تحریمهای آمریکا کار دشواری است. بورل تصریح کرد برجام یک توافق هستهای از یک سو و یک توافق اقتصادی از سوی دیگر است. وی گفت: «ما نمیتوانیم وانمود کنیم که از ایران میخواهیم همه تعهدات هستهای خود را انجام دهد در حالی که آنها از نظر اقتصادی از هیچ نفعی بهرهمند نشوند.»
رئیس دستگاه دیپلماسی اروپا در این خصوص گفت: «این یک توازن و معامله ظریف است» و باید همزمان روی دو مقوله توافق هستهای و حقوق بشر کار صورت گیرد. بورل تصریح کرد: «به تلاش برای زنده نگه داشتن توافق هستهای ادامه میدهیم و در عین حال به مقامات ایرانی گوشزد میکنیم که احترام به حقوق بشر شرط لازم و حیاتی برای تعامل ما با شما است.»