گفتنی است كه آمریکا قصد دارد از اعضای شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بخواهد ایران را به خاطر تشدید فعالیت‌های هستهای ملامت کنند. شورای حکام آژانس در وین قرار است در این هفته درباره گزارش‌های مربوط به افزایش تولید سوخت هستهای توسط ایران و کاستن از همکاری‌های این کشور با آژانس تشکیل جلسه دهد. دیپلمات‌های آمریکایی پیش نویس قطعنامه‌ای را توزیع کردند که اعتراض آمریکا را تشریح می‌کند و از ایران می‌خواهد به طور کامل با بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کند. به دنبال روی کار آمدن دولت جو بایدن در آمریکا و ارسال سیگنال‌هایی مبنی بر بازگشت به برجام از یک سو، و تمایل دولت ایران برای این بازگشت از سوی دیگر، این تصور ایجاد شده است که بعد از بازگشت دو کشور به برجام شرایط به حالت عادی بر می‌گردد؛ اما این تصور با واقعیات فضای حاکم بر روابط دو کشور منطبق نیست چرا که آمریکا هیچگاه همه تحریم‌ها و اهرمهای فشار علیه ایران را برنخواهد داشت. از زمان مذاکرات منتهی به برجام تا کنون آمریکا با انجام یک بازی حساب شده و دقیق، ایران را در «شرایط آچمزی» قرار داده که «برون رفت کامل» از آن برای ایران غیر ممکن است. در زمان مذاکرات منتهی به برجام آمریکا با طرح و اجرای یک بازی پیچیده، انجام رفتارهای استراتژیک گسترده و در نهایت درگیر کردن ایران در یک «بازی خود آچمزی» بسیار حرفه‌‌ای، اکثریت قریب به اتفاق مهره‌های ایران اعم از اقتصاد، رفاه، روابط خارجی و غیره را در شرایطی قرار داده بود که برون رفت از آن ممکن نبود مگر اینکه یک سری مهره‌ها را فدا کند تا مهره‌های دیگر را نجات دهد. در آن شرایط ایران می‌بایست از طریق مذاکره و امتیازدهی، طوری بازی می‌کرد که با فدا کردن مهره «برنامه هستهای»، مهره‌های اقتصاد، رفاه و روابط خارجی را از حالت آچمزی خارج کند که در نهایت همین امر هم صورت گرفت. اما در عمل مهره‌های «اقتصاد» و «روابط خارجی» ایران هیچ گاه از حالت «آچمزی کامل» خارج نشدند، چراکه آمریکا این مهره‌ها را گروگان گرفته بود تا ایران را به دادن امتیازهای دیگری خارج از چارچوب برجام وادار کند، ازجمله در موضوع برنامه موشکی و نفوذ منطقه‌‌ای ایران. بعد از روی کار آمدن دونالد ترامپ و اتخاذ سیاست «فشار حداکثری» علیه ایران، تهران مجددا در شرایط «آچمزی کامل» قرار گرفته است، به طوری که علاوه بر این که «مهره هستهای» خود را فدا کرده، سایر مهره‌های خود از قبیل اقتصاد و روابط خارجی را نیز از دست داده است.در این میان دولت بایدن نیز کاملا از شرایط سخت ایران آگاه است و حاضر نخواهد بود بدون بهره برداری از این «فشار حداکثری» به برجام برگردد. به همین دلیل هم بایدن اعلام کرد که اگر ایران به تعهداتش عمل کند آمریکا هم به برجام باز می‌گردد. در شطرنج حالتی به نام «زوگزوانگ»وجود دارد که به آن «حرکت اکراهی» هم گفته می‌شود. این حالت زمانی است که نوبت حرکت بازیکن فرا می‌رسد و مجبور است که حرکت کند اما حرکت خوبی برای انجام دادن ندارد، یعنی با هر حرکتی وضعیت او از قبل بدتر می‌شود و به دردسر می‌افتد. به همین دلیل بازیکن دوست ندارد حرکت کند چون قطعا یکی از مهره‌هایش را از دست خواهد داد. از طرف دیگر طبق قوانین بازی، بازیکن نمی‌تواند حرکت نکند، بنابراین تنها راه خروج این است که بازیکن بنا به خواست خود یکی از مهره‌هایش را فدا کند تا شاید بتواند بازی را از این حالت خارج کند. البته خارج شدن یا بدتر شدن وضعیت بازی، کاملا به هنر بازیکن در بازی بستگی دارد. از این منظر می‌توان گفت که «بازی هستهای» ایران به حالت آچمزی کشیده شده و ایران باید از طریق «بازی زوگزوانگ»، حرکتی انجام دهد تا از آچمزی خارج شود. بدین معنی که باید مهره‌‌ای را فدا کند تا بتواند مهره‌های دیگر را نجات دهد.حال این سئوال مطرح می‌شود در شرایطی که ایران در حالت آچمزی قرار دارد چه مهره‌‌ای را می‌تواند برای نجات سایر مهره‌ها فدا کند؟ واقعیت این است تنها مهره‌‌ای که ایران می‌تواند مجددا فدا کند، «مهره هستهای» است. به همین دلیل ایران چاره‌‌ای نداشت جز اینکه «غنی سازی ۲۰ درصدی» را از سرگیرد و طرح خروج از «پروتکل الحاقی» را کلید بزند تا از این طریق آمریکا را به واکنش وادار کند تا حرکتی در جهت خواست ایران انجام دهد. بازی ایران تا اینجا دو نتیجه داشته است: اول واکنش اتحادیه اروپا برای برگزاری جلسه غیر رسمی‌اعضای برجام و حضور آمریکا به عنوان ناظر در این جلسه برای گفت وگو در خصوص بازگشت به برجام؛ دوم، سفر دبیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی و درخواست مهلت زمانی سه ماهه برای یافتن راه حل برون رفت از شرایط کنونی. با این حال، این به معنی اتمام کار نیست چرا که همانطور در ابتدای مطلب بحث شد، آمریکا هیچگاه ایران را به طور کامل از «حالت آچمزی» خارج نخواهد کرد. تجربه برجام به ما نشان داده است که آمریکا در ازای گرفتن امتیازات مهم، اساسی و متعدد از ایران، به صورت لاک پشت وار به آزادسازی مهره‌های «آچمز شده» ایران می‌پردازد و این کار را نیز با مهره‌های کم ارزش‌تر ایران شروع می‌کند تا همچنان مهره‌های با ارزش ایران را در حالت آچمزی نگه دارد تا برای گرفتن امتیازات بیشتر در مراحل بعدی مناقشات میان دو کشور از آنها استفاده کند. تحت این شرایط ایران نیز باید بطور مداوم به دنبال مهره‌های مهمی باشد تا بتواند در مناقشه‌های آتی با آمریکا از آنها برای بازی در حالت «زوگزوانگ» استفاده کند.
گروسی: لغو اجرای پروتکل الحاقی شکستی جدی بود
آمریکا: صبر ما مقابل ایران بی‌پایان نیست
گروه سیاسی: سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت: صبر کشورش مقابل ایران برای بازگشت به مذاکرات برای احیای توافق هستهای ۲۰۱۵، برجام،بی پایان نیست.
ند پرایس، در پاسخ به سؤالی دایر بر اینکه آیا پیشنهاد آمریکا تاریخ انقضا دارد گفت که اقدامات ایران در فاصله گرفتن از محدودیت‌های برجام و افزایش فعالیت‌های هستهای این موضوع را به یک چالش فوری برای آمریکا بدل می‌کند.او گفت: صبر ما بی پایان نیست، اما بر این باوریم و رئیس جمهور (جو بایدن) هم روشن کرده است که ... موثرترین راه برای اطمینان از اینکه ایران هرگز به سلاح هستهای دست پیدا نخواهد کرد دیپلماسی است. آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، هفته پیش گفت واشنگتن به دعوت سه کشور اروپایی برای برگزاری جلسه مشترک و غیر رسمی با ایران درباره برجام، پاسخ مثبت داده است.با این حال جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید، تایید کرد که آمریکا هنوز پاسخ ایران به دعوت اروپایی‌ها در این زمینه را دریافت نکرده است. ایران بر این موضع پافشاری می‌کند که چون آمریکا ابتدا از برجام خارج شده، این کشور است که باید تحریم‌ها را لغو کند تا تهران دوباره تعهداتش که مشغول کاهش آنها بوده را اجرا کند. همزمان وزیر خارجه آلمان ، ایران را ترغیب کرد که پیام‌های دیپلماتیک مثبت غرب را جدی بگیرد تا امکان حفظ برجام وجود داشته باشد.هایکو ماس همچنین ایران را متهم کرد با اقدامات خود بیش از پیش از شفافیتی که برجام حکم می‌کند فاصله می‌گیرد.این پس از آن است که ایران از روز سه شنبه محدود کردن بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی براساس پروتکل الحاقی را شروع کرد. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارشی - که خبرگزاری رویترز جزییات آن را منتشر کرد - گفت که ایران ۱۷.۶ کیلوگرم اورانیوم با غلظت ۲۰ درصدی غنی کرده است که ورای ۳.۶۷ درصد غنی سازی است که براساس برجام مجاز است. ماس گفت: در نهایت ایران باید درک کند که مهم کاستن از تنش است و پیشنهاد دیپلماسی که از جمله از طرف آمریکا روی میز است را بپذیرد. ماس گفت: ما در کنار سایر طرف‌های توافق هستهای همچنان می‌خواهیم از این فرصت سه ماهه برای بحث درباره چگونگی بازگشت گام به گام آمریکا به این توافق استفاده کنیم، به خصوص اینکه ترتیب این گام‌ها چه خواهد بود. یعنی چه کسی باید کدام گام را بردارد تا دستیابی به توافقی کلی ممکن شود، توافقی که در پایان با پیوستن دوباره آمریکا به برجام همراه است. وزیر امور خارجه آلمان هفته پیش گفته بود مذاکرات در حال حاضر به طور قابل توجهی پیچیده شده، به این دلیل که ایران آشکارا به دنبال تنش زدایی نیست، بلکه اوضاع را تشدید می‌کند و این بازی با آتش است.همچنین اسرائیل اقدام ایران در محدود کردن دسترسی بازرسان بین‌المللی به برخی سایت‌ها را تهدیدی دانست که نیازمند واکنش است. گبی اشکنازی وزیر خارجه در بیانیه‌ای گفت: اسرائیل این گام را یک تهدید می‌داند و این گام نباید بی‌پاسخ بماند.
برنز: باید برای ایران برنامه داشته باشیم
گزینه پیشنهادی دولت آمریکا برای ریاست سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) رقابت با چین را یکی از چالش‌های امنیت ملی پیش روی کشورش توصیف کرد.
ویلیام برنز که برای بررسی صلاحیتش در جلسه کمیته اطلاعاتی مجلس سنا حضور داشت «ایران متخاصم» را یکی از چالش‌های پیش روی آمریکا توصیف کرد. او گفت: «وضعیت دنیا در حال حاضر بسیار پیچیده و رقابت‌محور است. ما در دنیایی هستیم که تهدیدهای آشنا کماکان حضور دارند- از تروریسم گرفته تا اشاعه هستهای، تا روسیه ستیزه‌جو، کره شمالی تنش‌طلب و ایران متخاصم.»ویلیام برنز به سئوال یک سناتور مبنی بر اینکه آیا ایران مسلح به سلاح هستهای قابل اعتماد است پاسخ منفی داد و در ادامه گفت آمریکا باید هر آنچه در توان دارد را برای جلوگیری از دستیابی ایران به «سلاح هستهای» انجام دهد.ویلیام برنز در بخش دیگری از این جلسه در پاسخ به سئوال یک سناتور دیگر گفت به نظر او آمریکا باید «راهبردی جامع»، فراتر از مسائل هستهای در قبال ایران داشته باشد.او گفت: «نظر من همیشه این بوده که باید راهبرد جامعی برای مقابله با تهدیدهای ایران داشته باشیم که جلوگیری از دستیابی به سلاح‌های اتمی فقط یکی از بخش‌های آن است.»برنز در ادامه گفت: «چنین راهبردی باید با اقدامات تهدیدآمیز ایران اعم از ساخت موشک‌های بالیستیک و اقدامات بی‌ثبات‌کننده در منطقه، دخالت در امور کشورهای دیگر و یا نقض حقوق مردم خودش مقابله کند.» او تصریح کرد: «در تمام آن حوزه‌ها باید این را به خاطر داشته باشیم که حتی اگر ایران به پایبندی به توافق هستهای برگردد و ایالات متحده هم همین‌کار را مطابق آنچه بایدن گفته انجام دهد، لازم است چارچوبی برای ایجاد محدودیت‌های قوی‌تر و طولانی‌تر هستهای و رسیدگی به سایر اقدامات تهدیدآمیز ایران داشته باشیم.می‌دانم که تحقق این هدف در حرف آسان‌تر از عمل است، اما راهبرد آشکار ما باید این باشد.»
جمهوری‌خواهان: تحریم‌های ایران را لغو نکنید
شماری از نمایندگان جمهوریخواه مجلس نمایندگان آمریکا در نامه‌ای به جو بایدن، رئیس‌جمهوری این کشور از او خواستند در مذاکرات برای احیای توافق هستهای موسوم به برجام، از لغو تحریم‌های ایران خودداری کند.جان کاتکو، نماینده جمهوریخواه مجلس نمایندگان از ایالت نیویورک به همراه چهارده تن دیگری از نمایندگان جمهوریخواه این مجلس در نامه خود تاکید کرده‌اند، آمریکا می‌بایست فشار گسترده‌ای بر ایران اعمال کرده و اجازه ندهد در این موضوعات مهم برای امنیت ملی ضعیف یا متزلزل تلقی شود.در این نامه تاکید شده است که «مماشات» نمی‌تواند باعث ایجاد تغییر شود.این نمایندگان جمهوریخواه کنگره تصریح کرده‌اند، سیاست ایالات متحده این است که اجازه ندهد ایران به سلاح هستهای دست یابد.آنها اضافه کرده‌اند، اگر ما قصد داریم به صورت دیپلماتیک و صلح آمیز به این هدف برسیم، تحریم‌ها اهرم مهمی برای اعمال فشار هستند. لغو تحریم‌ها تنها باعث به عقب راندن ایالات متحده به گوشه‌ای گریزناپذیر خواهد شد و قدرت ما را در تلاش برای عادی سازی روابط ایران و ایالات متحده از بین می‌برد.نمایندگان جمهوریخواه در این نامه به جو بایدن نوشته‌اند: ما از شما می‌خواهیم که در لغو این تحریم‌ها تجدید نظر کنید. مقام‌های دولت جو بایدن می‌گویند، توافق هستهای موسوم به برجام تا پیش از خروج دولت دونالد ترامپ از این توافق در مهار برنامه هستهای ایران موفق عمل می‌کرد و اکنون در صورتی که ایران تعهدات هستهای خود را طبق برجام به طور کامل اجرا کند، آمریکا نیز به برجام بازخواهد گشت.در همین زمینه، ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا تصریح کرد، پیشنهاد روی میز با ایران این است که آمریکا آماده است با ایران در چارچوب ۱+۵ دیدار و تعامل کند.ایران هنوز به پیشنهاد آمریکا برای حضور در مذاکرات غیر رسمی ۱+۵ پاسخ نداده است.
گروسی: لغو اجرای پروتکل الحاقی
شکستی جدی بود
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با اشاره به لغو اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی از سوی ایران، درباره پیامدهای به نتیجه نرسیدن قدرت‌های جهانی با ایران بر سر فعالیت هستهای آن هشدار داد. رافائل گروسی هشدار داد که اگر ایران و قدرت‌های جهانی از جمله آمریکا درباره فعالیت هستهای ایران به توافقی نرسند، جامعه بین‌المللی به خاطر پیشرفت هستهای ایران با «شرایطی کاملا جدید» مواجه خواهد شد.گروسی با اشاره به هشدار ایران در زمینه کاهش جدی دسترسی آژانس برای انجام دادن بازرسی‌هایش در ایران در پی لغو اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی، گفت که این موضوع را «از همان ابتدا بستر جدی دانسته بود» و همین امر باعث تعجیل او برای سفر به تهران برای مذاکرات شد. او لغو اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی از سوی ایران را «شکستی جدی» برای جامعه بین‌المللی تلقی کرد. مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت که این نهاد بین‌المللی برای مدتی تا سه ماه، سامانه‌ای برای تداوم گردآوری اطلاعات با دوربین ها و دیگر تجهیزات نظارتی نصب شده در تاسیسات ایران ایجاد کرده است. او ادامه داد که اگر ایران و کشورهایی که در این باره نگرانی‌هایی دارند، به توافقی سیاسی برسند، آژانس قادر خواهد بود به این داده ها دسترسی داشته باشد و به خاطر متوقف شدن اجرای پروتکل الحاقی از سوی ایران، «راه دیگری» برای گردآوری چنین اطلاعاتی وجود ندارد. گروسی با اشاره به روزنه‌ای که تا سه ماه باز است، اظهار کرد که «فضایی برای تمامی بازیگران از جمله ایران برای ادامه دادن به مذاکراتشان وجود دارد.