حمله نیروهای آمریکایی به مواضع گروه‌های شیعی عراقی نزدیک به ایران که جزیی از جبهه حشد شعبی به شمار می‌روند، اولین هماوردی نظامی ولو غیرمستقیم دولت بایدن با جمهوری اسلامی ایران تلقی می‌شود. لوید آوستین، وزیر دفاع آمریکا گفته است که در حمله به منطقه بوکمال در مرز سوریه و عراق تنها مواضع گروه‌های شیعه‌ای (کتائب حزب‌الله و کتائب سید الشهدا) مورد حمله قرار گرفته که در حملات به منافع و مواضع آمریکا در عراق سهیم بوده‌اند.در وضعیتی که مذاکرات و تلاش‌های گسترده‌ای برای احیای برجام و شروع احتمالی و دوباره مذاکرات میان آمریکا و ایران در جریان است، شاید نه تصور می‌رفت که گروه‌های نزدیک به ایران در عراق اقداماتی را انجام دهند که به ضرر ثمربخشی تلاش‌های یادشده باشد و نه اقدامات تلافی‌جویانه آمریکا زیاد محتمل شمرده می‌شد.وزیر دفاع آمریکا اما می‌گوید که تحقیقات عراقی‌ها به این نتیجه رسیده است که کتائب حزب‌الله و کتائب سید الشهدا در حملات اخیر به مقرهای استقرار نیروها و پرسنل آمریکایی در عراق نقش داشته‌اند و حمله به مواضع این دو گروه در بوکمال در همین رابطه بوده است. دولت بایدن تا کنون نشان داده است که در تلاش برای متقاعدکردن ایران به آمدن به پای میز مذاکره جهت گشودن چندین و چند پرونده مورد اختلاف، حاضر به قبول شرط و شروط ایران و حذف کل تحریم‌هایی که با خروج دولت ترامپ از برجام احیا شده‌اند نیست، و کاهش این تحریم‌ها را به تابعی از شروع و پیشرفت مذاکرات تبدیل کرده است. حمله به مواضع نیروهای نزدیک به ایران در عراق نیز حاوی این پیام بود که واشنگتن از مواجهه سخت‌افزاری ولو غیرمستقیم با ایران هم ابایی ندارد و تلاش‌های مربوط به احیای برجام ملاحظات و احتیاط‌هایی را در این رابطه ایجاد نمیکند.
تنش میان ایران و آمریکا در صحنه عراق دست‌کم از ابتدای سال میلادی ۲۰۲۰ و از زمان ترور سردار قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه برون مرزی جمهوری اسلامی (قدس) و ابومهدی المهندس، رهبر کتائب حزب‌الله عراق توسط پهپادهای آمریکایی در فرودگاه بغداد رو به تشدید رفته است. در دو هفته گذشته که دولت بایدن زمامدار امور در آمریکا بوده،دست‌کم سه حمله به مراکز آمریکایی در عراق صورت گرفته است بخش دیگری از تلاش‌های تهران برای تحقق‌بخشیدن به خروج نیروهای آمریکایی از عراق تکیه و استناد به مصوبه‌سال پیش در مجلس عراق است که با اکثریت آرا، ولی در غیاب بخش‌هایی از فراکسیون‌های مختلف تصویب شد و به موجب آن نیروهای آمریکایی باید هر چه سریعتر خاک عراق را ترک کنند. دولت مصطفی الکاظمی که قاعدتا باید مخاطب و مجری این مصوبه باشد چندان به اجرای آن پایبند نبوده است. در مذاکراتی که الکاظمی مرداد گذشته با دولت ترامپ در واشنگتن انجام داد با اشاره به نیاز عراق به نیروهای آمریکایی برای آموزش و توسعه نیروهای ارتش و دستگاه‌های امنیتی خود خروج این نیروها در یک بازه زمانی سه ساله ممکن و مطابق با مصلحت‌های دو کشور عنوان شد. مواضع دولت بایدن نسبت به چشم‌انداز حضور نیروهای آمریکایی در عراق هم قرینه‌ای به دست نمی‌دهند که واشنگتن در آینده‌ای نزدیک این نیروها را خارج کند و جمهوری اسلامی به خواست مورد نظر خود برسد. دولت الکاظمی به رغم آن که تاکید دارد که عراق نباید به صحنه تسویه حساب ایران و آمریکا بدل شود، ولی خود را از حضور نیروهای آمریکایی، آن هم در شرایطی که گفته می‌شود نیروهای داعش در حال بازسازی و قدرت‌گیری مجدد هستند بی‌نیاز نمی‌بیند، به خصوص که این دولت نیز مایل نیست که ایران و نیروهای وابسته به آن در عراق، مثل دوره بعد از ۲۰۱۴ در مقابله با تهدیدات داعش و دسته‌جات مشابه نقشی محوری پیدا کنند و حضور و برآمد نظامی‌اشان دوباره با مطالبات سیاسی و سهم‌گیری بیشتر از قدرت توام شود.برای دولت بایدن علاوه بر محدودسازی قدرت منطقه‌ای ایران و کاهش تاثیر و نفوذ آن در صحنه سیاسی این کشور، تداوم حضور نیروهای آمریکایی در خدمت امکان تمشیت بهتر و بهینه‌تر سیاست واشتنگتن در سوریه هم هست.در همین چارچوب است که شاید بتوان اظهارات ریچارد میلز، معاون نماینده آمریکا در سازمان ملل در جلسه ۱۶ فوریه شورای امنیت در مورد چشم‌انداز حضور نیروهای آمریکایی در عراق را درک و فهم کرد. او با تصریح این که نیروهای آمریکایی تا زمانی نامعین در عراق باقی خواهند ماند، گفت: «ایالات متحده در چارچوب عالی‌ترین اولویت‌های خود تلاش خواهد کرد به عراق کمک کند تا این کشور به حراست از حاکمیت و استقلال خود در برابر دشمنان داخلی و خارجی قادر باشد، چه از طریق ممانعت از برآمد دوباره داعش و چه از طریق ایجاد ثبات و امنیت در درون کشور. ورای حضور مستقیم نیروهای آمریکایی در عراق، کشورهای عضو ناتو نیز با مصوبه اخیر خود (احتمالا با درخواست و تشویق واشنگتن) تردیدی باقی نگذاشته‌اند که به حضور خود در این کشور ادامه خواهند داد. ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو، خبر داد که وزرای دفاع کشورهای عضو این سازمان توافق کرده‌اند که شمار نیروهای خود در عراق را ۴۵۰۰ نفر برسانند. هم تصمیم آمریکا به تداوم و تشدید حضور خود در عراق و هم مصوبه ناتو در باره افزایش شمار نیروهای این سازمان در عراق خلاف آن چیزی است که جمهوری اسلامی از همان ابتدای ورود نیروهای آمریکایی به عراق پس از سرنگونی صدام حسین و به خصوص در یک سال اخیر دنبال کرده است. سال ۲۰۰۹ دولت نوری المالکی در عراق با تشویق و حمایت جمهوری اسلامی با ادامه حضور نیروهای آمریکایی در عراق موافقت نکرد و این نیروها سال ۲۰۱۱ خارج شدند. سه سال بعد المالکی که سیاست‌هایش باعث قدرت‌گیری نیروهایی مثل داعش در میان سنی‌های عراق شده بود مجبور شد قدرت را واگذار کند و دولت بعدی عراق برای مقابله با داعش دوباره میزبان نیروهای آمریکایی شود.
ظریف: اتفاقات عراق مشکوک است
وزیر امور خارجه ایران برخی حملات و اتفاقات اخیر در داخل خاک عراق را مشکوک دانست که می‌تواند با هدف اختلال در روابط ایران و عراق و برهم زدن امنیت و ثبات این کشور طراحی شده باشد. در دیدار محمد جواد ظریف و فواد حسین وزیر خارجه عراق ابعاد مختلف همکاری‌های سیاسی، اقتصادی و تبادلات مرزی مورد بحث و گفت وگو قرار گرفت. ظریف اقدام خطرناک آمریکا در حمله به نیروهای عراقی در مناطق مرزی عراق و سوریه را محکوم کرد و این حملات غیر قانونی را نقض حاکمیت کشور قلمداد کرد.وی برخی حملات و اتفاقات اخیر در داخل خاک عراق را مشکوک دانست که می‌تواند با هدف اختلال در روابط ایران و عراق و برهم زدن امنیت و ثبات این کشور طراحی شده باشد.وزیر امور خارجه افزود: ما بر ضرورت اقدام دولت عراق برای یافتن مسببین این حوادث تاکید داریم.ظریف با اشاره به مشکلاتی که برای تانکرهای حامل سوخت ایرانی در مرز تمرچین پیش آمده است ابراز امیدواری کرد با مساعدت مقامات عراقی مشکلات تردد تانکرها بین دو کشور حل و فصل شود.وزیر امور خارجه کشورمان همچنین فراهم شدن مقدمات آغاز ساخت و تکمیل خط آهن شلمچه - بصره را کمک به گسترش مناسبات تجاری بین دو کشور دانست و خواستار سرعت عمل مسئولان مربوطه دو کشور برای اجرایی شدن هرچه سریعتر این خط آهن شد.فواد حسین وزیر امور خارجه عراق نیز در این ملاقات ضرورت مساعی دو طرف برای گسترش همه جانبه روابط را مورد تاکید قرار داد و آمادگی بغداد برای توسعه روابط را به اطلاع وزیر امور خارجه کشورمان رساند.
شمخانی: با برنامه‌های آمریکا مقابله می‌كنیم
فواد حسین، وزیرخارجه عراق در سفر به تهران با ، دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان دیدار و گفت‌وگو کرد. در این دیدارعلی شمخانی با اشاره به تحرکات اخیر آمریکا در عراق، تاخیر در اجرای قانون مصوب مجلس این کشور مبنی بر خروج نیروهای نظامی بیگانه از عراق را موجب افزایش تنش و تصاعد بحران در منطقه دانست. وی بر ضرورت همکاری و تشریک مساعی کشورهای منطقه برای کاهش تنش و انجام گفت‌وگوهای سازنده برای فروکش کردن بحران های موجود تاکید کردو افزود: آرامش و امنیت امروز عراق حاصل اقتدار مرجعیت،تدبیر دولتمردان و مجاهدت حماسی نیروهای مسلح و گروه‌های مقاومت مردمی است و باید از آن حراست شود.دبیر شورای عالی امنیت ملی با بیان اینکه اقدامات اخیر آمریکا برای تقویت و توسعه فعالیت های تروریستی داعش در منطقه و حمله وحشیانه به نیروهای ضد تروریستی مقاومت، آغاز دور جدیدی از تروریسم سازمان یافته است؛ تصریح کرد: ایران و دیگر کشورهای ضد تروریسم اجازه نخواهند داد تروریسم تکفیری وابسته، بار دیگر در منطقه احیاء شود.