مهرداد عربستانی درباره چرایی بروز اعتراضات اخیر گفت: برخی از اعتراضات جنبه مدنی دارند، مانند اعتراضاتی که معلمان و کارگران صورت دادهاند. برخی از اعتراضات نیز به نوعی یک اعتراض خودجوش است که با ابراز خشم مشخصتری همراه است، اما در اعتراضات مدنی هم خشم و سرخوردگی وجود دارد که باعث شده در نهایت به تظاهر و تجمع دست بزنند. یعنی در همه حال احساسی از ناکامی و سرخوردگی وجود دارد که خشمی ایجاد میکند و باعث میشود مردم به خیابان بیایند. وی ادامه داد: این ابراز خشم در عین حالی که در سالهای اخیر شدت گرفته و ما مصادیق آن را به صورت اعتراضات مکرر میبینیم، چیز جدیدی در جامعه ما نیست، یعنی از اواسط دهه دوم قرن ۲۱ یعنی حدود سالهای ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۷ پیمایشهای بینالمللی نشاندهنده این بود که مردم ایران بیشترین تکرار تجربه خشم را در میان کشورهای دنیا دارند و ما یا در رتبه اول و یا رتبه دوم در تکرار تجربه خشم در دنیا قرار داشتیم. الان هم کمابیش از این نظر و همچنین از نظر دیگر هیجانات منفی، همچنان در صدر جدول هستیم. این پیمایش توسط گلوپ انجام شده، البته ممکن است با مقداری از خطا نیز همراه باشد، اما میزان این خطا اینقدر نیست که نتیجه تغییر اساسی کند.عضو هیأت علمی دانشگاه تهران با بیان اینکه این اعداد و ارقام نشان دهنده این است که تجربه خشم در بین ایرانیان چیز جدیدی نیست، تصریح کرد: بنابراین در عین حال که مسئله تحریمها و فشارهای اقتصادی وجود دارد، اما به نظر من مشکل مقداری بنیادیتر است و به چیزهایی بیش از محدودیتهای اقتصادی چند سال اخیر باز میگردد. البته فشارهای اقتصادی اخیر ناشی از تحریمها میتوانند آخرین فشارهایی قلمداد شوند که مازاد بر ظرفیت اجتماعی برای هضم این ناکامیها هستند. به نظر من مسئله خشم و احساسات منفی در جامعه ایرانی امری بسیار جدی است، چرا که هم باعث رنجی بیواسطه و مدام در جامعه میشود و هم نشانگری است که دلالتهای آن به معضلاتی ریشهای در جامعه ما باز میگردد. زمانی که این پیمایشها انجام میشده، ایران در این شدت تحت فشار اقتصادی نبوده و مانند کشورهای همسایه درگیر جنگ داخلی و جابجایی مردم به دلیل جنگ هم نبوده است، یعنی هیچکدام از این بحرانها وجود نداشته، اما این خشم و احساسات منفی وجود داشته و این موضوع بسیار قابل تاملی است. عربستانی با بیان اینکه از لحاظ روانشناسی سیاسی خشم یک نشانگر است، خاطرنشان کرد: کسانی که تصمیمگیر یا تصمیمساز هستند، نباید خشم را به عنوان یک چیز زائد که باید ساکت یا تسکین داده شود، نگاه کنند اگر واقعا کسی به دنبال این باشد که کار بنیادی انجام دهد، باید این خشم را مانند یک نشانگان بداند که دلالت بر امور دیگری دارند که در زیر آنها نهفتهاند. وی در پاسخ به این سئوال که چه مسائلی باعث میشود که یک جامعه خشمگین شود؟ گفت: خشم یک موضوعی است که میتوان هم در سطح روانشناختی بررسی کرد و هم در سطح الگوهای فرهنگی و هم امری موقعیتی به معنای امری که متاثر از شرایط سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و در یک کلام ساختارهای کلانی است که خشم را به منزله یک برساخت اجتماعی تولید میکنند. به طور ریشهای خشم ناشی از ناکامی است یعنی زمانی که وقتی کسی یا گروهی احساس میکنند، مرزهای اساسی وجود یا هویتشان مورد خدشه قرار گرفته است. البته تعرض به مرزهای بنیادی و نیازهای اساسی برای همه اقشار جامعه ناظر به معیشت و اقتصاد نیست.عضو هیأت علمی دانشگاه تهران ادامه داد: به طور مثال وقتی فرد جوری مورد خطاب قرار میگیرد که احساس میکند شایسته نیست، همین امر میتواند مولد خشم باشد. وقتی فرد احساس میکند نادیده گرفته شده و از طریق این خطاب هویتی به او تحمیل شده که از آن او نیست، این امر میتواند به واکنش خشم آگین هیستریک، یعنی واکنشی به تحمیل منجر شود؛ تحمیل موقعیت یا خطابی که آرزوی افراد را نادیده میگیرد، آنچه ایشان میخواهند را نادیده میگیرد و هویت و خواهش دیگری را به او منسوب میکند. اینها همه باعث خشم میشود. باید توجه داشت که این خواهشها یا نیازها، برای همه گروهها و اقشار متفاوت مردم همسان نیست.
وی افزود: براساس هرم نیازهای مازلو نیازهای گروههای اجتماعی و افراد متفاوت است. پایینترین سطح نیاز مسائل فیزیولوژیک مثل تنفس و تغذیه است، مرحله بعدی ناظر به نیازهای مرتبط با امنیت مثل سرپناه، امنیت شغلی و خانوادگی است. مراحل دیگر هم شامل نیاز به احساس تعلق و نیازهای عاطفی، نیاز به احساس کرامت و احترام و ارج دیدن است و در نهایت نیاز به شکوفایی و تحقق خود و معنویات است. پس از برآورده شدن نسبی هر نیاز، بلافاصله نیاز سطح بالاتر جای آن را میگیرد و همان قدر بنیادی و اصیل میشود که نیاز سطح پایین تر پیش از آن حائز اهمیت بوده است.عربستانی خاطرنشان کرد: پس سطوح مختلفی از نیاز وجود دارد، اما میزان شدتی که گروهی از مردم در سطوح مختلف نیاز احساس میکنند یکسان است. یعنی الزاما نمیتوان گفت که در عین حال که مسائل اقتصادی اساسی و پایه ای هستند، الزاماً همه نیازهای جامعه را میتوان به آنها تقلیل داد. لذا شاید یک نفری که علیالظاهر دارای رتبه اجتماعی و منزلت اجتماعی مناسبی است، اگر این انسداد در مقابل نیازها و آرزوهایش را احساس کند به همان اندازه خشمگین و ناکام میشود که فردی با نیازهایی در سطحی پائین تر. کما اینکه در تحقیقات صورت گرفته در خصوص اقشاری مانند پزشکان که تصور بر این است معمولا منزلت اجتماعی نسبتا خوب و درآمد نسبتا مناسبی دارند، نشان داده شده که تمایل به مهاجرت در این قشر زیاد است چراکه عدم ارضای نیاز به ارج و منزلت، یا بی انصافی را نسبت به خود احساس میکنند.
ابراهیم رئیسی در دومای روسیه:
ایران به دنبال تعامل حداکثری با جهان است
گروه سیاسی: رئیس دولت سیزدهم جمهوری اسلامی برای دیدار و گفتوگو با مسئولان روسیه راهی مسکو شد. رئیسی در دوما سخنرانی کرد. او به تحریمها اشاره کرد و خواستار پاسخگویی دستجمعی کشورها در برابر این ابزار سیاسی شد.
پس از دیدار با ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، ابراهیم رئیسی در برابر نمایندگان مجلس دومای روسیه حضور یافت و سخنرانی کرد. رئیسجمهوردر جریان برنامههای سفر خود به روسیه، با حضور در دومای روسیه با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران به دنبال تعامل حداکثری با همه کشورهای جهان، بخصوص کشورهای همسایه و همپیمان خود است، گفت: هدف و مبنای این همکاری و تعامل، منافع متقابل ملتها و شکلدهی فزاینده به یک جامعه جهانی متمدن است.سخنرانی رئیس دولت سیزدهم جمهوری اسلامی از دو بخش عمده برخوردار بود. بخش نخست شامل جملات کلی و تشریفاتی رسمی نظیر تبریک میلاد مسیح و جایگاه عیسی و مریم مقدس در جهان اسلام میشد.او از زیبایی مسکو و میزبانی گرم مسئولان روسیه و از جمله رئیس دوما سخن گفت و دولت و ملت روسیه را دوست ایران خواند.بخش دوم اظهارات ابراهیم رئیسی ناظر بر گسترش همکاریهای دو جانبه جمهوری اسلامی و روسیه بود. او گفت: «جمهوری اسلامی ایران از اراده و آمادگی لازم برای توسعه و گسترش روابط با فدراسیون روسیه برخوردار است.»به باور او، دامنه این همکاریها میتواند در سطوح مختلف گسترش یابد و مناسبات دوجانبه، همکاریهای منطقهای و بینالمللی را شامل شود. رئیسی تاکید کرد که گسترش مناسبات دو کشور نه تنها میتواند باعث رونق اقتصادی دو کشور گردد، بلکه حتی میتواند در تقویت امنیت منطقهای و بینالمللی نیز موثر واقع شود. گفته میشود یکی از اهداف سفر ابراهیم رئیسی و هیات همراه او رسیدن به تفاهم بر سر سند همکاریهای راهبردی بیست ساله با روسیه است. سند همکاری ایران و روسیه در سال ۲۰۰۰، در دوران زمامداری محمد خاتمی امضا شد و به تایید مجلس ششم ایران که ریاست آن را در آن ایام مهدی کروبی برعهده داشت، رسید.
بازه اعتبار این سند در گام نخست ۱۰ سال بود و پس از آن پیشبینی شده بود که این سند به طور خودکار هر بار برای مدت پنج سال تمدید شود.در آن سند گسترش همکاریهای اقتصادی و افزایش قابل ملاحظه بازرگانی خارجی بین دو کشور پیشبینی شده بود. امری که هرگز متحقق نگشت. در بسیاری از سالها، حجم بازرگانی دو کشور کمتر از سه میلیارد دلار در سال بود.علت عدم تحقق آن سند در آن هنگام را باید در تفاوت بین چین و روسیه جستوجو کرد. روسیه برخلاف چین، نیازی به نفت و گاز جمهوری اسلامی ندارد و از این منظر به جمهوری اسلامی همچون هر کشور دیگر تولید و صادر کننده نفت و گاز به چشم رقیب مینگرد.جمهوری اسلامی منهای گاز و نفت، چیز زیادی برای عرضه در بازرگانی خود با روسیه ندارد. از همین رو، موازنه بازرگانی خارجی دو کشور ظرف ۲۲ سال گذشته همواره به شدت به سود روسیه بوده است.اکنون، گفته میشود که کاظم جلالی، سفیر جمهوری اسلامی در مسکو، پیشنویس جدیدی در ارتباط با گسترش همکاریهای اقتصادی به دولت پوتین ارائه کرده است. قرار است حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی پیگیر این سند و کسب توافق با روسیه باشد. روشن نیست، جمهوری اسلامی در این سند جدید چه امتیازی برای جلب نظر مساعد روسیه پیشبینی کرده است.پیش از این، از سپردن نظارت بر تولید و صادرات گاز حوزه چالوس در دریای خزر به طرف روس سخن میرفت. موضوعی که هنوز در حد گمانهزنی باقی است. رئیسی در سخنرانی خود در دوما به دو نکته اشاره کرد که به باور او برای هر دو کشور ایران و روسیه مشترک است: ضدیت با آمریکا و ناتو و مسئله تحریمها.رئیس دولت سیزدهم به همکاری روسیه و جمهوری اسلامی در سوریه پرداخت و آن را الگویی موفق ارزیابی کرد. او گفت در این همکاری نظامی جمهوری اسلامی قدردان راهبری هوشمندانه پوتین است.
نماز رئیسی برکت را به کرملین برد
سید ابراهیم رئیسی در دیدار «راویل عین الدین» رئیس شورای مفتیان روسیه با اشاره به روابط خوب ایران و روسیه، گفت: این سفر نقطه عطفی در روابط اقتصادی، سیاسی و به ویژه فرهنگی میان دو کشور خواهد بود.رئیسجمهور افزود: برای جمهوری اسلامی ایران ارتباط با مسلمانان روسیه اهمیت ویژهای دارد.رئیسی خاطرنشان کرد: از ویژگیهای کشور روسیه آن است که پیروان ادیان الهی و ابراهیمی در کنار هم با اعتقادات خود زندگی می کنند.رئیسی با تاکید بر جایگاه والای مسجد در دین اسلام، خاطر نشان کرد: مساجد مرکز ارتباط مسلمانان با یکدیگر، مرکز عبادت پروردگار، جایگاهی برای اطلاع مردم از مسائل و محلی برای امید آفرینی هستند و بسیاری از یاس ها در مسجد تبدیل به امید می شود. آنچه امروز باید در کنار الحاد و بی دینی نگران آن بود مسأله افراط گرایی است. افراطی گری و تکفیر بسیار به مسلمانان ضربه زد. وی خاطر نشان کرد: عده ای به نام اسلام و لا اله الا الله به دین خدا خسارت وارد کردند و ما باید نسبت به جریان تکفیری حساس باشیم. مواضع ما و روسیه در سوریه علیه کفار نبود بلکه علیه عامل دست استکبار و رژیم صهیونسیتی بود.رئیسی همچنین در این دیدار ضمن پذیرش دعوت رئیس شورای مفتیان روسیه برای بازدید از مسجد جامع مسکو بر جلوگیری از انحراف میان مسلمانان تاکید کرد. «راویل عین الدین» رئیس شورای مفتیان روسیه نیز در این دیدار با اعلام خرسندی از سفر رئیسجمهور ایران به مسکو، تصریح کرد: ما می فهمیم ملاقات شما با رئیسجمهور روسیه چقدر مهم است و برای مسلمانان روسیه هم این دیدار بسیار با اهمیت است.وی تصریح کرد: نماز شما در کرملین بسیار نمادین و شاخص بود و از فنلاند برای من نوشتند که برکت به داخل کرملین آمد.
تلاش برای شکست سلطه دلار
رئیس جمهور گفت: امیدوارم سفر به روسیه نقطه عطفی برای ارتقای روابط با کشور دوست و همسایه روسیه باشد و مجموعه این روابط به ارتقای سطح امنیت در منطقه و رفع بحرانهای منطقهای و جهانی کمک کند.سید ابراهیم رئیسی در بازگشت از سفر دو روزه به روسیه با بیان اینکه در این سفر همچنین درباره مساله پولی و بانکی بین دو کشور گفتوگو داشتیم، اظهار داشت: دو کشور میتوانند در جهت شکست سلطه دلار بر روابط پولی و بانکی گام بردارند و مبادلات خود را با پول ملی انجام دهند.