رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه در شهر استانبول ترکیه با احمد شرع، رئیس دولت موقت سوریه دیدار کرد.این دیدار غیرمنتظره، پس از ملاقات شرع با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا در عربستان سعودی انجام شد. شرع که ۲۹ ژانویه (۱۰ بهمن ۱۴۰۳) به عنوان رئیس دولت انتقالی سوریه معرفی شده بود، نخستین سفر خود به ترکیه را در ماه فوریه و به دعوت اردوغان انجام داد.او که با هواپیمای اختصاص‌یافته از سوی دولت ترکیه وارد آنکارا شده بود، در سخنرانی خود بر تمایل کشورش برای تبدیل روابط با ترکیه به «همکاری راهبردی عمیق» تأکید کرد.تصاویر ویدیویی پخش‌شده از تلویزیون ترکیه نشان می‌دهد که اردوغان هنگام پیاده شدن شرع از خودرو در کاخ دلمه‌باغچه در ساحل تنگه بسفر، با او دست می‌دهد.خبرگزاری رسمی آناتولی ترکیه نیز گزارش داد که در این دیدار، وزرای امور خارجه دو کشور، وزیر دفاع ترکیه و رئیس سازمان اطلاعات ملی ترکیه (میت) نیز حضور داشتند.به گزارش خبرگزاری دولتی سوریه (سانا)، مرهف ابوقصره، وزیر دفاع سوریه نیز در هیأت سوری است.به گفته منابع مطلع، محور گفت‌وگوها درباره توافق دفاعی ترکیه و سوریه است.گفته شده آموزش نیروهای جدید ارتش سوریه و استقرار پایگاه‌های هوایی ترکیه در خاک سوریه از جمله مفاد این توافق است.بنابر گزارش رسانه‌های دولتی ترکیه، هاکان فیدان وزیر امور خارجه، یاشار گولر وزیر دفاع و ابراهیم کالین رئیس سازمان اطلاعات ترکیه هم در این دیدار حضور داشته‌اند.ترکیه که از حامیان جنبش مخالفان بشار اسد بود و پس از سرنگونی حکومت پیشین سوریه در پی تقویت نفوذ خود در منطقه از طریق گسترش روابط با حاکمان جدید دمشق است.احمد شرع، رئیس دولت موقت سوریه روز چهارشنبه ۱۴ مه (۲۴ اردیبهشت) در عربستان سعودی با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، دیدار کرد. این نخستین دیدار میان رهبران دو کشور طی ۲۵ سال گذشته بود؛ دیداری تاریخی که در آن ترامپ رسما از لغو تحریم‌های واشنگتن علیه دمشق خبر داد. ترامپ در سخنانی پس از این دیدار اعلام کرد که دستور توقف تحریم‌ها علیه سوریه را صادر کرده است تا «فرصتی دوباره» به این کشور داده شود. او گفت: «این تصمیم به آن‌ها شانس بزرگی می‌دهد. تحریم‌ها واقعا فلج‌کننده و بسیار قدرتمند بودند.»لغو تحریم‌های ۵۰ ساله آمریکا علیه سوریه، به گفته ترامپ به درخواست محمد بن سلمان و رجب طیب اردوغان، صورت گرفته بود.با لغو این تحریم‌ها راه برای سرمایه‌گذاری عمده شرکت‌های عربستان و ترکیه در سوریه باز می‌شود.بعدتر کارولین لیویت، سخنگوی کاخ سفید، در پستی در شبکه ایکس نوشت که اردوغان و محمد بن سلمان از دونالد ترامپ برای لغو تحریم‌های سوریه تشکر کردند.دونالد ترامپ هم در جریان پروازش به دوحه قطر به خبرنگاران گفت احمد شرع مردی «جوان، جذاب، سرسخت و جنگجو» است. ترامپ گفت «او شانس خوبی برای نگه داشتن کشور دارد. با پرزیدنت اردوغان هم که روابط خیلی دوستانه‌ای با او دارد حرف زدم و اردوغان هم فکر می‌کند او شانس خوبی برای اداره کشور به شیوه‌ای مناسب دارد.»سرانجام وزارت دارایی آمریکا اعلام کرد در راستای دستور رئیس‌جمهور آمریکا، بخشی از تحریم‌ها علیه سوریه را لغو کرده است.ترکیه که روابط نزدیکی با شرع دارد، بلافاصله پس از سرنگونی بشار اسد، دفاتر دیپلماتیکش را در سوریه بازگشایی کرد و از جمله وزیر امور خارجه خود را برای رایزنی با او به دمشق فرستاد.
تشکیل پرونده امنیتی برای یک‌سوم سوری‌ها
نورالدین البابا، سخنگوی وزارت کشور سوریه، اعلام کرد در حکومت بشار اسد، برای یک‌سوم از جمعیت حدود ۲۴ میلیون نفری این کشور پرونده امنیتی تشکیل شده بود.البابا در یک نشست خبری در دمشق گفت دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی وابسته به حکومت اسد، بیش از هشت میلیون نفر از سوری‌ها را به دلایل سیاسی تحت تعقیب قرار داده بودند.او افزود: «ما درباره تقریبا یک‌سوم مردم سوریه صحبت می‌کنیم که به‌خاطر مسائل امنیتی از سوی دستگاه‌های اطلاعاتی و نیروهای سرکوبگر رژیم پیشین تحت محدودیت و تعقیب بودند.»پس از آغاز جنگ داخلی سوریه و سرکوب اعتراضات مسالمت‌آمیز ضد حکومتی از سوی اسد، میلیون‌ها سوری در دام دستگاه‌های امنیتی این کشور گرفتار و با پیگرد قضایی، آزار و نقض حقوق خود مواجه شدند.در این دوره، بسیاری از شهروندان سوری به شرکت در اعتراضات یا تبلیغ آن، «تضعیف جایگاه دولت»، ارتباط با طرف‌های خارجی یا تامین مالی و حمایت از «تروریسم» متهم شدند.اسد اصطلاح «تروریسم» را برای توصیف همه شورشیان و گروه‌های مخالف حکومت خود به کار می‌برد.در سال‌های اخیر صدها هزار سوری مخالف اسد به زندان افتادند، بسیاری شکنجه شدند و هنوز نام هزاران نفر از بازداشت‌شدگان در فهرست مفقودانی قرار دارد که نشانی از اجساد یا سرنوشتشان در دست نیست.دولت بشار اسد ۱۸ آذر سال گذشته و ۱۱ روز پس از آغاز حملات گروه‌های مسلح مخالف، سرانجام سقوط کرد و بدین ترتیب، پنج دهه حکومت خاندان اسد بر سوریه پایان یافت.بر اساس گزارش‌های نهادهای حقوق بشری، حدود ۱۴ سال جنگ داخلی خونین در سوریه، بیش از نیم میلیون کشته و میلیون‌ها آواره بر جای گذاشت.مقامات جدید دولت انتقالی سوریه پس از رسیدن به قدرت، هزاران زندانی سیاسی را به‌ویژه از زندان بدنام صیدنایا آزاد کردند.دولت جدید سوریه پیش‌تر نیز از کشف چندین گور جمعی از زندانیانی خبر داد که در زیر شکنجه جان باخته بودند.مقام‌های سوری در ماه‌های اخیر ساز و کاری را برای شمارش تعداد مفقودان در جریان جنگ و پیگیری سرنوشت آن‌ها راه‌اندازی کرده‌اند.سخنگوی وزارت کشور سوریه سوم خرداد در نشست خبری خود، از تاسیس اداره‌ای ویژه برای زندان‌ها و اصلاحات خبر داد که هدف آن اجرای قوانین حقوق بشر است.دولت جدید از زمان به قدرت رسیدن بارها اعلام کرده برای احیای ساختارهای عمومی و زیرساخت‌های فرسوده و همچنین تشکیل کمیسیون‌هایی برای رسیدگی به موضوع مفقودان و عدالت انتقالی خواهد کوشید.گروه‌ها و فعلان حقوق بشری و جامعه بین‌المللی بارها بر اهمیت عدالت انتقالی در این کشور ویران‌شده از جنگ تاکید کرده‌اند.با این حال، نگرانی‌ها درباره وضعیت حقوق بشر در سوریه همچنان پابرجاست، به‌ویژه در مورد اقلیت‌های مذهبی مانند دروزی‌ها و علویان.