دکتر حمید سوری با تاکید بر این که میانگین مرگ ناشی از کرونا در کشور حدود ۲.۵ برابر میانگین جهانی به ازای یک میلیون نفر جمعیت است، گفت: ایران یکی از ۱۰ کشوری است که هفتههاست رتبههای بالای مرگ و میر را ثبت میکند.وی، فقدان تعادل منطقی بین بیم و امید در پاندمیها را مهمترین عامل شعله ور تر شدن آتش اپیدمی دانست و خواستار ارائه راهکارهای موثر برای مهار ویروس کرونا را از سوی سیاست گذاران و متولیان بهداشت و درمان کشور شد.استاد اپیدمیولوژی با یادآوری این که وضعیت شیوع کرونا، به چالش پیچیدهای در جهان مبدل شده است، اظهار داشت: برخی کشورها با تدابیری که اتخاذ کرده در مهار این اپیدمی موفق بوده اند.
شیوع کرونا در کشور بحرانی است
این اپیدمیولوژیست با بیان این که وضعیت کشور به لحاظ گسترش اپیدمی، در شرایط بحرانی است، توضیح داد: این نگرانی وجود دارد که تغییرات آماری همچنان ادامه داشته باشد، چرا که در اپیدمیها تغییرات حتی اگر هیچ اقدام مداخلهای انجام نشود به صورت طبیعی ایجاد میشود.سوری یادآور شد: اپیدمیها در طول تاریخ همواره دستخوش نوساناتی بوده اند، به این شکل که در گذشتهها و زمانی هم که بشر توانایی مداخلات جدی را در اپیدمیها نداشت همچنان و به صورت طبیعی با نوساناتی کنترل یا بیشتر میشدند.وی افزود: بخشی از این تغییرات به طبیعت بیولوژیک بیماری و بخش دیگری به رفتارهای مردم وابسته است.
سوری، ترس از سرعت انتشار بیماری در اپیدمیها را یکی از مهمترین عوامل رفتارهای بازدارند مردم دانست و خاطرنشان کرد: زمانی که آمار مبتلایان و مرگ و میرها بالامی روند ترس افراد بیشتر میشود و مردم بیشتر ملاحظات بهداشتی را رعایت میکنند و متاسفانه به محض کاهش آمارها مردم دچار خوش خیالی کاذب میشوند و رفتارهای پرخطر انجام میدهند. وی تصریح کرد خوش خیالی در پاندمیها به مراتب وضعیت را در خطرناکترین حالت موجود قرار خواهد داد.
ترس بی اندازه و خوش خیالی کاذب در اپیدمیها
دو روی یک سکه
این اپیدمیولوژیست ترس و اضطراب بی اندازه و در عین حال خوش خیالی کاذب را در پاندمیها دو روی یک سکه توصیف کرد و گفت: هرکدام از این رفتارها درصورتی که باعث وسواس، اضطراب و یا خوش خیالی کاذب و در نهایت انجام رفتارهای پرخطر باشد آسیب زننده و مشکل آفرین است.وی اعلام کرد: ایجاد تعادل منطقی بین بیم و امید در پاندمیها را مهمترین عامل شعلهور تر شدن آتش اپیدمی ذکرکرد و ارایه راهکارهای موثر تر برای مهار بیماری را از سوی سیاستگذاران و متولیان این حوزه خواستار شد.وی با بیان این که کشور ما همچنان در موج اول اپیدمی کووید ۱۹ قرار داد، افزود: ایران در موج اول کرونا و وارد پیک سوم بیماری شده است.
تفاوت بین موج و پیک چیست؟
این استاد دانشگاه با یادآوری این که واژههای موج و پیک، دو معنای کاملا متفاوت دارند گفت: زمانی که اعلام میشود به موج دوم یا سوم بیماری رسیده ایم، یعنی این که که توانسته ایم اپیدمی را در مرحلهای خاموش و یا به مهار کامل بیماری برسانیم و در بازه زمانی دیگری دوباره شاهد پیدایش نمونههای دیگر بیماری باشیم ولی از زمان شیوع کرونا تا به امروز چنین تجربهای نداشته ایم که بیماری به مرحله خاموشی برسد بنابراین ایران همچنان در موج اول بیماری کرونا قرار دارد. سوری ادامه داد: نوسانات کاهش و یا افزایش موارد بیماری نیز پیک نامیده میشود، در ماههایی که گذشت دو مرتبه شاهد طغیان بیماری بوده ایم و طبق شواهد و مطالعات در حال حاضر پیک سوم کرونا هم در کشور شکل گرفته است، برای مثال در آنفلوآنزا فصلی هر ساله موجهای مکرری به دنبال هم ایجاد میشوند به این شکل که یک یا دوهفته موارد حاد بیماری را شاهد هستیم و پس از رسیدن بیماری به قله یا پیک، نهایتا بیماری کنترل شده و در ادامه ممکن است یک یا دوماه بعد مجددا موجهای دیگری بیماری را داشته باشیم.
ایران با موج اول کرونا دست و پنجه نرم میکند
وی گفت: کشورهایی همانند استرالیا، نیوزلند، ایسلند و هنگ کنگ وارد پیک دوم شدهاند ولی ایران و آمریکا با توجه به آمار همچنان درگیر پیک اول هستند.سوری ادامه داد: در اپیدمیها کلماتی همانند مهار، موج، پیک، کنترل و یا خاموشی هر کدام معنایی خاص خود را دارند، بنابراین صرفا نمیتوان با کلمات بازی کرد چرا که برای هر مرحلهای از اپیدمی باید اقدمات خاصی صورت گیرد.
وی همچنین درباره کاربرد رنگهایی که در توصیف وضعیت کرونا در مناطق مختلف کشور استفاده میشود، توضیح داد: در مورد وضعیت شهرها هم همین موضوع است به این شکل که ما شهرها را با عناوین مختلف رنگبندی میکنیم همانند قرمز، نارنجی، زرد، سبز و غیره، این موارد تعاریف استانداردی دارند و به این شکل نیست که هر مسئول محلی و یا استانداری برای نشان دادن حاد بودن وضعیت ادعا کند قرمز تیره هستیم یا به سیاهی میرویم.
سوری با یادآوری این که در حال حاضر هیچ منطقه سبزی در کشور وجود ندارد، گفت: اگر چنانچه دو هفته از دوره بیماری بگذرد و هیچ مورد جدیدی مشاهده و یا گزارش نشده باشد اصطلاحا به این منطقه، منطقه سبز میگوییم، ضمن اینکه این منطقه میتواند در حد یک روستا، شهر، استان و یا کل کشور باشد.وی با تاکید براین که از آغاز اپیدمی تا به امروز هیچ استانی و یا منطقه سبزی در کشور نداشته ایم خاطرنشان کرد: مجامع بینالمللی با اهدف و مزامین خاصی مناطق را رنگ بندی میکنند و این شاخصهای عمومی با رنگهای سبز، زرد، نارنجی و قرمز تفکیک میشوند.سوری ضمن تشریح وضعیت کشور به لحاظ شیوع گفت: زمانی که بیش از ۲۵ مورد بیمار جدیدی طی دوهفته تایید شود در تعاریف قرمز نامگذاری میشود بنابراین در حال حاضر تمامی نقاط کشور قرمز است.وی در ادامه در مورد زمان توزیع واکسن کرونا نیز توضیح داد: سازمانها و موسسات علمی معتبر در دنیا در حال انجام کارآزماییهای علمی برای تولید واکسن هستند ولی تا به امروز واکسنی که برای استفاده عمومی عرضه شده باشد، در شلف داروخانهها قرار نگرفته است. سوری خاطرنشان کرد: به طور معمول و در شرایط عادی تولید واکسن موثر و جدید از زمان تحقیقات تا عرضه بین ۱۰ تا ۱۵ سال زمان میبرد ولی امید داریم با توجه به شرایط اورژانسی و بحرانی ویروس کووید ۱۹ این تحقیقات با تلاش شبانه روزی شرکتهای دارویی در سطح دنیا به حداقل زمان ممکن تقلیل یابد.
ایمنی و اثربخشی مهمترین فاکتور تولید واکسن
وی ایمنی و اثربخشی واکسن کرونا را از جمله مهمترین نکات اساسی در تولید واکسن ذکر کرد و افزود: ممکن است واکسنی که در اختیار عموم قرار میگیرد اثر بخشی لازم را داشته باشد ولی به میزان کافی ایمنی نداشته باشد، به این معنی که افراد را در مقابل کرونا ایمن کند ولی عوارض دیگری را برای افراد ایجاد کند بنابراین باید تمامی جوانب دربالاترین سطح ایمنی و اثربخشی اعمال شود.
سوری تایید سازمان بهداشت جهانی را برای استفاده عموم از واکسن کرونا ضروری ذکر کرد و گفت: زمانی که واکسن و یا دارویی به تایید سازمان بهداشت جهانی میرسد به این معنی است که از فیلترهای جهانی عبور کرده و اثر بخشی و ایمنی لازم را دارد. تنها در این مورد است که بازارهای جهانی و مصرف کنندگان اطمینان بیشتری نسبت به این داروها و یا واکسنها پیدا میکنند.
وی درباره ضرورت استفاده از واکسن آنفلوآنزا در زنان باردار نیز توضیح داد: تزریق این واکسن در زنان باردار نیزصرفا بسته به ماه بارداری و شرایط به نظر پزشک متخصص وابسته است.وی در ادامه توصیه کرد: اگر چنانچه کسی نیاز به تزریق واکسن آنفلوآنزا ندارد، نباید خودخواهانه این امکان را از فرد نیازمند دیگری بگیرد چرا که با اینکار به سایرگروهها ظلم کرده است.