یکی از گروه‌هایی که به شدت تحت تاثیر طرح صیانت در صورت اجرا قرار خواهند گرفت، کسب و کارهای مجازی هستند که طی دو سال اخیر در طی شیوع کرونا پیش از قبل هم قوت گرفته و اقتصاد افراد زیادی را با خود درگیر کرده است.
حامد ولی‌پور، مدیرعامل ازکی بیمه با اظهارات درباره عواقب این طرح می‌گوید: «ابعاد این طرح هنوز خیلی نامشخص است و همین موضوع، ناامیدی زیادی به جامعه تزریق می‌کند. یکی از نتایج آن مهاجرت نخبگان است که امروزه به یکی از مشکلات جدی استارتاپ‌ها تبدیل شده‌است.از سوی دیگر با اجرای این طرح ممکن است استفاده از برخی از سرویس‌ها برای کسب‌وکارهای آنلاین محدود شود. ما بیشتر از آن که تمرکزمان بر روی مشکلات درونی کسب و کار باشد، دائم باید نگران این موضوع باشیم که از بیرون چه مشکلی برای ما ایجاد می‌شود.ولی‌پور در این باره توضیح می‌دهد: «کسبوکار ما در حال حاضر از سرویس‌های بین‌المللی مانند گوگل استفاده می‌کند. حال اگر با اجرای طرح صیانت قرار باشد که به مشکل بخوریم و جایگزین مناسبی برای این سرویس‌ها وجود نداشته باشد، کسبوکار نیز متضرر خواهدشد. چرا که سرویس‌های بین‌المللی به شدت هزینه‌های بالایی دارند و کشور ما از نظر اقتصادی نمی‌تواند سرویسی شبیه به گوگل طراحی کند یا توسعه بدهد. چرا که هزینه‌های نگهداری و توسعه این سرویس‌ها اساسا بزرگ‌تر از ابعاد اقتصاد ایران است.»
فضا برای رشد استارتاپ‌ها فراهم نیست
مدیرعامل ازکی بیمه با اشاره به اینکه فضای کشور برای رشد استارتاپ‌ها فراهم نیست، می‌گوید: « یک استارتاپ کوچک در ارمنستان با ۷۰ نفر نیروی انسانی ارزشی بالاتر از یک میلیارد دلار دارند. در حالی که کل اکوسیستم استارتاپی ایران یک تا دو میلیارد ارزش دارند. این نشان می‌دهد که اگر استارتاپ‌ها محدود به یک بازار و فضای کوچک شوند، توسعه‌شان دیگر به‌صرفه نیست. همان‌طور که ما محدود به بازار ایران شدیم و با اجرای طرح صیانت شرایط بازار استارتاپی وخیم‌تر خواهد شد.»
به نظر می‌رسد که طرح حمایت از حقوق کاربران در فضای مجازی یا همان طرح صیانت برای بار دوم، در دستور کار مجلس قرار گرفته است. مشخص نیست که این طرح چه تغییراتی با نسخه‌های قبلی خود می‌کند. اما آنچه که مشخص است، ایجاد مشکلات زیاد دربرابر افرادی است که از طریق وب یا شبکه‌های مجازی درآمدزایی می‌کنند. در صورت ایجاد محدودیت در این فضا، اقتصاد کشور ظرفیتی برای جبران منابع درآمدی میلیون‌ها ایرانی ندارد و شرایط اقتصادی وخیم‌تر از گذشته خواهد شد.
سئوال بسياري از کاربران شبکه‌هاي مجازي اين است که آيا بهتر نيست تمرکز مجلس و دولت به‌جاي اجراي طرح صيانت يا فيلتر کردن واتساپ و اينستاگرام، برروي افزايش حملات سايبري و خسارت‌هاي چند هزار ميلياردي در اين رابطه باشد؟ آيا وقت آن نرسيده که پدافند غيرعامل اعلام کند دليل اين همه حمله به زيرساخت‌هاي مهم کشور که مستقيم برروي زندگي مردم تاثير مي‌گذارد چيست؟ اين سئوالات از منظر امنيتي، اجتماعي، اقتصادي و سياسي مي‌تواند تاثيرگذار باشد، کما اينکه به‌طور شفاف شاهد اين موضوع بوديم که با اختلال در سامانه‌هاي سوخت، هزاران نفر در صف بنزين بودند يا در موضوع هک شهرداري تهران، خدمات آن براي چند روز دچار اختلال شد. بدون ترديد با همه اقدامات و هزينه‌هايي که در طول سال‌هاي گذشته براي اين سامانه‌ها صورت گرفته و مردم بسياري از کارهاي اداري و خدماتي خود را از طريق اين سامانه‌ها دريافت مي‌کنند، هرگونه حمله و باگ در اين باره مي‌تواند هزينه‌هاي هنگفت و خسارت‌هاي بزرگي را به کشور تحميل نمايد.
رضا الفت نسب عضو هیات مدیره اتحادیه کسب و کارهای مجازی بازیگران پشت صحنه تصویب این طرح را طیفی از افرادی می‌داند که به گفته او با منافع عمومی جامعه دشمنی دارند.
او با اشاره به اینکه آنچه در عرصه رسانه می‌بینیم، فقط لایه رویی ماجراست و پشت صحنه این طرح بسیار جدی و تعیین‌کننده است،می‌گوید: برخی معتقدند به این دلیل آقایان عزمشان را جزم کرده که این طرح تصویب شود که آورده اقتصادی برایشان دارد، اما به نظر بنده این تصور اشتباهی است. حتی برای طیف پشت صحنه این طرح هم سود اقتصادی چندانی در انتظار نیست چراکه زیرساخت‌های آن را ندارند و باز باید مثل سایر چیز‌ها سراغ چین بروند. اما نمی‌دانند بستر‌های مجازی مثل جاروبرقی نیست از چین وارد کنیم و به دلیل انحصار محدودیت مشتری برایش فراهم شود.وی تاكید كرد: به جای اینکه تصمیم‌گیران ما بروند دنبال بحران اصلی که تحریم است، همه به دنبال بازی‌های سیاسی هستند و ما هر روز بیشتر از قبل از جهان توسعه و اقتصادی جدا می‌افتیم. صراحتا باید بگویم اگر این طرح به سرانجامی برسد، ۲ میلیون کسب و کار مجازی طبق آخرین آمارگیری زیان هنگفتی خواهند دید یا کلا از بین می‌روند. این تازه آمار سال گذشته است و طی امسال تعداد کسب و کارهای مجازی بسیار بیشتر شده و محدودکردن اینترنت و رفتن به سمت نسخه‌های بومی پلتفرم‌ها با توجه به عملکرد و کارنامه ناموفق شبکه‌های پیام‌رسانی مانند سروش، این زیان را بیشتر هم خواهد کرد. به همین دلیل هم است که می‌گویم بازیگران پشت این طرح گویا با اقتصاد و توسعه و امنیت در ایران دشمنی دارند.
به گفته وی مهم‌ترین معضل این روز‌های کسب و کارها مهاجرت و از دست دادن نیروی متخصص به خصوص در عرصه برنامه‌نویسی است. او توضیح می‌دهد: نخبگان این صنف مانند برنامه‌نویسان نسبت به ادامه کار دچار یاس و ناامیدی شده‌اند. می‌خواهند اینترنت بین‌المللی را محدود کنند در حالی که نیروی فنی هفتاد تا برنامه از گوگل برای کارش نصب می‌کند. با اجرای این طرح چطور می‌تواند ادامه دهد؟ بسیاری در نقد به این طرح به آسیب مستقیم و دسترسی کسب و کارهای مجازی اشاره کرده‌اند، اما من می‌گویم سنگین‌ترین ضربه این طرح به نیروی متخصص ماست و نتیجه آن محرومیت فقر ایران در داشتن نیروی متخصص خواهد بود.به گفته الفت‌نسب در حوزه خرده‌فروشی ۴ درصد از حجم خرده‌فروشی در بستر مجازی اتفاق می‌افتد و در حوزه عمده‌فروشی هم کسب و کارهای مجازی توانسته‌اند سهمی را به خود اختصاص دهند. تاکنون بحث تحریم باعث می‌شد که این کسب و کارهای مجازی نتوانند در عرصه فناوری مالی توسعه یابند و مثلا از کشور ترکیه که سهم ۱۰ درصدی به خود اختصاص داده جا بمانند، اما حالا با این طرح در کنار تحریم یک خودتحریمی هم اتفاق خواهد افتاد.
این اولین باری نیست که ممنوعیت استفاده از تکنولوژی روز دنیا به تصویب می‌رسد. یک زمان ویدیو و زمانی دیگر ماهواره و حالا نوبت به اینترنت رسیده است. اجرایی شدن این طرح هم به لحاظ علمی و هم به لحاظ اقتصادی ضربه مهلکی به کشور و نظام وارد می‌کند.