اعمال قانون بازی رودررو در دور برگشت
در تمامیلیگهایی که بازی رودررو به تفاضل گل اولویت دارد، پس از برگزاری دو بازی دو تیم این قانون اعمال میشود. در نیمفصل اول که تیمها هر دو بازی را مقابل هم انجام ندادهاند، در صورت مساوی شدن امتیازها جایگاه دو تیم بر اساس تفاضل گل تنظیم میشود. در دور برگشت اما قانون بازی رودررو از همان ابتدا اعمال خواهد شد. فرضاً اگر دو تیم در پایان هفته اول دور برگشت امتیازشان برابر شد و دو تیم در همان هفته، بازی برگشتشان را با هم انجام داده بودند، دیگر بازی رودررو ملاک میشود. بازی رودررو زمانی نسبت به تفاضل گل اولویت نیست که دو تیم رفت و برگشت باهم بازی نکرده باشند. در لیگ برتر ایران اما از همان اول یک سردرگمیایجاد شد و به اشتباه عنوان شد که قرار است قانون بازی رودررو در پایان هفته سیام و پس از اتمام لیگ اعمال شود. سردرگمیرسانهها موجب شد برخی جدول را بر اساس قاعده درست و پس از انجام دو بازی دو تیم اعمال کنند و برخی هم نمیدانستند باید چکار کنند! سازمان لیگ باید دراینباره صراحتا اعلام کند که اعمال قانون بازی رودررو در شرایط مساوی بودن امتیازها، از شروع دور برگشت خواهد بود و هر زمان دو تیم رفت و برگشت باهم بازی کردند از همان موقع واجد شرایط قانون بازی مستقیم میشوند.
صرفنظر کردن از گل زده در خانه حریف
سردرگمیدیگر در حالتی است که دو تیم در مجموع رفت و برگشت به تساوی میرسند. فرضاً یک تیم بازی رفت را یک بر صفر در خانه برده و در بازی برگشت ۲ بر یک باخته. اینجا در مجموع دو تیم به تساوی ۲-۲ رسیدند. حالا تکلیف چیست؟ باید گل زده در خانه حریف لحاظ شود و یا باید به سراغ تفاضل گل کلی دو تیم در جدول رفت؟ در اواخر لیگ بیستویکم در این باره بین مسئولان لیگ اختلاف نظر به وجود آمد. آن موقع این حالت محتمل بود که شاید امتیاز دو تیم استقلال و پرسپولیس در آخر فصل مساوی شود و چگونه باید قهرمان را تعیین کرد؟ استقلال و پرسپولیس در دربیها به دو تساوی صفر-صفر و ۱-۱ رسیده بودند. سازمان لیگ آن زمان بیانیه داد و عنوان کرد که بر اساس برخی دستورالعملهای قبلی اینجا گل زده در خانه حریف ملاک است. صحبتی که دبیرکل وقت فدراسیون آنرا قبول نداشت. بهتر است اینجا هم با شک و تردید عمل نکرد و از همین حالا یک قانون دراینباره تعیین و صراحتا در آیین نامه گنجانده شود. از آنجا که در بیشتر کشورها و در یوفا دیگر گل زده در خانه حریف ملاک نیست، بهتر است در لیگ ایران هم در این زمینه یک نگاه رو به جلو داشت و از گل زده در خانه حریف صرفنظر کرد.
در صورت مساوی شدن امتیاز سه تیم چه باید کرد؟
مشکل دیگری که در آیین نامه درباره آن سکوت شده به مساوی شدن امتیاز سه یا چهار تیم برمیگردد. در این باره قانون چه میگوید؟ باید نتایج این سه یا چهار تیم مقابل هم را ملاک قرار داد یا اینجا تفاضل کلی اولویت دارد؟ منطق میگوید وقتی قرار است در لیگی بازی مستقیم به تفاضل گل اولویت داشته باشد، این قاعده هم باید شامل دو تیم همامتیاز شود و هم سه تیم. به این صورت اگر امتیاز سه تیم مساوی شد، در یک جدول سه تیمینتایج آنها مقابل هم محاسبه بشود و با این ردهبندی، رتبه تیم برتر، دو و سوم تعیین خواهد شد.
نحوه رتبهبندی در دور رفت
یکی دیگر از موارد اختلافبرانگیز، در تنظیم جدول زمانی است که در همان اوایل فصل امتیاز، تفاضل گل و گل زده دو تیم مساوی میشود. رسانهها باید بههرحال جدول را با یک فرمول مشخص تنظیم کنند و همه رسانهها هم جدول یکدست داشته باشند. بهتر است آن موقع چون از بازی رفتوبرگشت خبری نیست، اولولیت پس از تفاضل گل و گل زده بیشتر به این صورت باشد؛ کسب نتیجه بهتر مقابل حریف (در صورت بازی کردن)، شرایط بهتر انضباطی (گرفتن کارت قرمز و زرد کمتر). همچنین احتمال دارد در یکی، دو هفته اول در شرایطی استثنایی دو تیم در همه موارد شرایط یکسان داشته باشند که میتوان در آن مقطع چون ردهبندی هم اهمیت خاصی ندارد، براساس حروف الفبا دو تیم را رتبهبندی کرد.در مجموع باتوجه به تمامیکاستیها و ایرادهایی که در فصول قبل در آیین نامه مسابقات لیگهای کشور دیده میشود، میتوان آییننامه را با بندهای زیر اصلاح کرد:
■ اولویت ردهبندی دو تیم با امتیاز مساوی، بازی رودررو دو تیم است که این قانون در دور برگشت و بلافاصله پس از برگزاری بازیهای رفت و برگشت تیمها باهم اعمال میشود.
ملاک ردهبندی دو تیم با امتیاز مساوی در صورت انجام بازی رفت و برگشت: بازی رودررو، تفاضل گل کلی در جدول، گل زده بیشتر، عملکرد انضباطی.
■ ملاک ردهبندی دو تیم با امتیاز مساوی در صورت انجام بازی رفت: تفاضل گل کلی در جدول، گل زده بیشتر، بازی مستقیم، عملکرد انضباطی، حروف الفبا.
■ ملاک ردهبندی دو تیم با امتیاز مساوی بدون بازی باهم: تفاضل گل کلی در جدول، گل زده بیشتر، عملکرد انضباطی، حروف الفبا.
■ در دور برگشت برای محاسبه نتیجه کلی بازی رودررو، گل زده در خانه حریف ملاک نباشد. اگر دو تیم در مجموع بازی رفتوبرگشت به نتیجه مساوی رسیده باشند به تفاضل گل کلی در جدول رجوع شود.
■ برای رتبهبندی سه یا چند تیم با امتیاز مساوی، تفاضل گل ملاک قرار نگیرد و بازیهای رودرو تیمها اولویت باشد.
■ جدول انضباطی تیمها مشخص و در دسترس باشد، با تعیین امتیاز منفی برای کارت زرد و کارت قرمز.