سخنانی که با واکنشهایی از سوی مخالفان دولت همراه شد و برخی منتقدان گفتهاند رئیسجمهور نباید اینگونه صحبت کند.
دکتر مسعود پزشکیان در بخشی از سخنان خود گفت: «ما الان در بخشهای مختلف با مشکل روبهرو هستیم؛ آب، برق، گاز، بودجه و تورم. دیگر جایی نیست که مشکل نداشته باشیم. اینها دیگر انتخاب نیست، اجبار است. بخش زیادی از یارانهها به دهکهای پردرآمد میرسد، کسانی که چندین خودرو دارند و بیشترین مصرف را انجام میدهند. این منابع باید به سمت کسانی برود که واقعاً به آن نیاز دارند.»
«مرتضی افقه» اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه چمران اهواز در گفتوگو با فرارو به تحلیل شرایط موجود و سخنان اخیر مسعود پزشکیان پرداخت وگفت: «برخی اعتراض کردهاند که چرا رئیسجمهور، اینطور علنی حرف زده و مشکلات را بیان کرده است. بله قاعدتا رئیسجمهور نباید با استیصال وضعیت مملکت را بیان کند؛ اما حدس میزنم که این سخنان آقای پزشکیان در تقابل با طرفهای مقابل مطرح شده است؛ آنانی که هنوز درک درستی از شرایط موجود ندارند و در برابر فهم شرایط مقاومت دارند. این مقاومت شاید از دید رئیسجمهور، کشور را به شرایط سختی میبرد. برخی میگویند این نوع صحبتها به دشمن اطلاعات میدهد؛ اما حقیقت این است که در تجربه جنگ ۱۲ روزه دیدیم که اتفاقا دشمن به اندازهای که بسیار بیش از این حرفهاست از عوامل نفوذ و جاسوسی استفاده کرده است، همچنین مشکلات آب، برق و کمبودها و تورم و مشکلات پساجنگ به حدی مشهود است که گفتن و نگفتن آن چه توسط رئیسجمهور و چه توسط رسانهها، اطلاعات جدیدی به عوامل خارجی نمیدهد. به نظر میرسد مخاطب دکترپزشکیان جناحی است که اتفاقا در تصمیمگیری کشور هم نقش دارند اما متوجه اوضاع نیستند یا نمیخواهند متوجه شوند. شاید آقای پزشکیان سعی کرده با این سخنرانی، افکار عمومی را با خود همراه کرده و مانع از تندروی طرفهای مقابل شود. به هر حال این نکته هم درست است که آقای پزشکیان، برخی ویژگیهای خاص هم دارند که عمدا یا سهوا مواردی را مطرح میکنند که مرسوم نیست یک مقام مسئول در این سطح مطرح کند. اگر ایشان عمدا این کار را میکنند اتفاقا مثبت است؛ اما اگر سهوی است، نشان میدهد که آقای پزشکیان هنوز با حساسیتهای جایگاه خود کنار نیامدهاند. هر چند حدس میزنم لااقل در این مورد خاص، سخنان رئیسجمهور عمدی است.»
کشور را از نیروی متخصص محروم کرده ایم؛ دولت چه کار کند؟!
این اقتصاددان در ادامه و درباره وضعیت تعطیلیها و تاثیر آن بر اقتصاد و سخنان سخنگوی دولت در این باره اظهارکرد: «این که خانم مهاجرانی میگویند تعطیلات را به استانها سپردهاند، به یک دعوا و جنجال برمیگردیم که بین تندروها و دیگران درباره تعطیلی پنجشنبهها یا شنبهها داشتیم. اکنون که دولت تصمیم گرفته به تعطیلات بیفزاید، برخی، پیشنهاد دادهاند به جای چهارشنبهها، شنبهها تعطیل باشد. شنبه از این جهت توصیه میشود که اغلب کشورهای طرف تجارت ما، شنبه و یکشنبه تعطیل هستند. درواقع با اضافه شدن پنجشنبه و جمعه، عملا کشورمان ۴ روز از مناسبات تجارت بینالملل، عقب خواهد افتاد. فکر میکنم چون دولت متوجه شده که نمیتواند در برابر مخالفت تندروها به شکل رسمی، شنبه را تعطیل کند، تصمیم گرفته به اتکای وضعیت انرژی، این امکان را به استانها واگذار کند که شنبه را تعطیل کنند؛ اما شرایط اقتصادی کشور به شکلی نیست که بتوان تعطیلیها را افزایش دهد. سالهاست که هشدار دادهام که وضعیت اقتصاد کشور رو به بحران است. اگر تولیدکننده به دنبال سود باشد در شرایط فعلی به دنبال سود است؛ اما اگر امید داشته باشد که دوباره به منطقه سود برگردد، در دورهای که در منطقه زیان است تلاش میکند زیان خود را به حداقل برساند. متاسفانه اکنون در شرایط زیان قرار داریم و باید دید در این شرایط این زیانها را باید چگونه به حداقل برسانیم. من معتقدم بخشی از مشکلات کشور به انتصابات و انتخاباتی مرتبط است که انجام میشود. عملا وقتی کشور را از نیروهای متخصص و با تجربه محروم کردهایم، بعید میدانم دولت کار چندانی ترتیب دهد. اخیرا وزیر کشور مصاحبهای انجام داده و گفتهاند برای حل مشکلات ناترازیها و مشکلات جانبی پس از آن در وهله اول باید جلوی مهاجرت بیرویه را بگیریم که البته این حرف، درست است، حتی ایشان به مسئله سیاستهای مهاجرت معکوس غیر اجباری اشاره کردهاند؛ اما بحث مهاجرت بسیار پیچیدهتر از اینها است.»
از اول انقلاب قرار بود سیستان و بلوچستان محرومیت زدایی شود
عضو هیات علمی دانشگاه چمران اهواز در ادامه بیان کرد: «ای کاش وزیر کشور بگویند چه باید کرد که جلوی مهاجرت گرفته شود یا شهروندان شهرهای اطراف تهران راغب نشوند به تهران مهاجرت کنند. از ابتدای انقلاب تا کنون قرار بود مهاجرت به شکل متوازن انجام شود اما اکنون، استان تهران و برخی دیگر از استانهای کشور به لحاظ شرایط و امکانات به حدی با استانهای محروم فاصله دارند که برخی به معنای واقعی کلمه از سر ناچاری به تهران مهاجرت میکنند. آقایان متخصص و سیاستگذار، هنوز با طرز تفکر دهه ۱۹۷۰ به موضوعات نگاه میکنند. هروقت صحبت از بهبود شرایط میشود به افزایش بودجه فکر میکنند؛ اما مشکل ما این است که بخش عمده ای از سرمایه و بودجه را در تهران متمرکز کردهایم و نیروهای متخصص، مسلط و با تجربه را در این استان متمرکز کرده ایم، همچنین نیروی متخصص کافی در سایر استانها نداریم. اگر میخواهیم جلوی مهاجرت را بگیریم یا مهاجرت معکوس ترتیب دهیم باید به فکر عمران و آبادی استانهای مختلف و به ویژه استانهای محروم باشیم. راهحل این شرایط نیز فقط تخصیص بودجه نیست. بلکه باید قویترین نیروهای مدیریتی در این استانها به کار گمارده شوند. نه فقط در حد استاندار. هم اکنون تهران یک روز در میان با قطعی برق مواجه است اما سایر استان ها، تقریبا هر روز و گاهی روزی ۲ مرتبه قطعی برق دارند. این تمایز را وقتی مردم ببینند، راغبتر میشوند که مهاجرت کنند. افراد کم برخوردار و بیکار نیز به علت این که عمده سرمایهها در تهران است و در این شهر، کار بیشتری پیدا میشود، به سمت تهران میآیند. سالهاست این حرفها زده میشود اما ظاهرا بلد نیستند شرایط را بهبود دهند. برای توازن استانها اول باید نیروهای تصمیم گیرنده استانها را تقویت کنیم و از بین افراد شاخص و متخصص دست به انتخاب بزنیم. از اول انقلاب قرار بود سیستان و بلوچستان محرومیتزدایی شود. اکنون نه تنها محرومیت زدایی نشده، بلکه هر روز، بیشتر و بیشتر از سایر استانها فاصله گرفته است.»