بنا بر اعلام حسن روحانی در صحن مجلس، افزایش حقوق کارمندان دولت در سال ۱۳۹۹ بالغ بر ۱۵ درصد خواهد بود. این رقم در سال جاری ۲۰ درصد بود. بررسی میزان افزایش حقوق کارمندان امیدواری چندانی را ایجاد نمی‌کند چراکه با استناد به رقم بالای تورم، دولت حقوق کارمندان را به مراتب کمتر از تورم افزایش داده است.
در سال جاری نرخ تورم بالای ۴۰ درصد بوده در حالی که حقوق کارمندان ۲۰ درصد افزایش یافت. در سال گذشته هم نرخ تورم ۳۱ درصد بود اما حقوق کارمندان به طور متوسط ۱۰ درصد بیشتر شد. در سال آینده هم پیش‌بینی‌ها حکایت از نرخ تورم ۳۰ درصدی دارد، اما دولت می‌خواهد حقوق کارمندان را ۱۵ درصد بیشتر کند؛ بنابراین در سه سال ۱۳۹۷، ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ شدیدترین سقوط قدرت خرید کارمندان را شاهد خواهیم بود به طوری که قدرت خرید کارمندان کمتر از نصف خواهد شد.
گرانی ۳۰۰ درصدی قیمت کالاهای اساسی
یک تحلیلگر مسائل اقتصادی در این باره اظهار داشت: کالاهاى ضرورى نظیر لبنیات، حبوبات، گوشت قرمز، گوشت سفید، صیفى جات، برنج، نان، لوازم التحریر، هزینه هاى کودکان، بهداشت، دارو و درمان، آموزش و خدمات برق و آب و تلفن و موبایل و اینترنت و حمل ونقل، اقلام مهم سبد معیشتى هستند که پس از جهش نرخ دلار در سال ۹۷ تا حد۲۰ هزار تومان بیشتر آنها ۳۰۰ درصد افزایش قیمت داشتند و با وجود تعدیل نرخ دلار هفته‌اى نیست که دچار افزایش قیمت نشوند. افزایش قیمت‌ها معمولا با رشد نقدینگى همراه است.
محمود جامساز با بیان این نکته که در برخى از کشورها اگر تورم هست قدرت خرید جامعه هم به حدی است که توان تامین معیشت را داشته باشند، گفت: در کشور ما از تورم باید به عنوان گرانى نام برد که به هیچ وجه در ارتباط منطقى با سطح حقوق‌ها و دستمزدها و درآمد طبقات متوسط نیست. به همین دلیل در ایران شاخص فلاکت رشد یافته و به ۵۳ درصد رسیده است که این به معنای افزایش فقر در جامعه است. حال مردم باید چه کنند که سبد معیشتی شان در کوره گرانى‌ها ذوب می‌شود. به راستى آستانه تحمل مردم نسبت به افزایش قیمت‌ها به سر رسیده که نتیجه آن چیزی جز اعتراض برای معیشت نیست.
تأثیر افزایش قیمت بنزین در بازار ارز؛
چرا دلار گران شد؟
گروه اقتصادي:
یک کارشناس اقتصادی با تأکید بر اینکه افزایش قیمت دلار ریشه سیاسی دارد، گفت: تورم افزایش قیمت بنزین اثر خود را در بخش‌های مختلف گذاشته و رشد قیمت دلار نیز به‌خاطر افزایش ۳برابری قیمت بنزین است.
سید بهاءالدین حسینی هاشمی در گفت‌وگو با تسنیم، در خصوص دلایل افزایش قیمت ارز در بازار آزاد، اظهار داشت: بازار ارز تابع عرضه و تقاضاست و هر زمان یکی از این متغیرها تغییر کند، قیمت ارز نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد، هرچند افزایش قیمت دلار در هفته‌های اخیر دلیل اقتصادی و علمی ندارد و بیشتر ریشه سیاسی دارد. وی با تأکید بر مشخص بودن منابع ارزی ایران، افزود: بازیگران ارزی نیز در بازار شناخته‌شده‌اند؛ ضمن آنکه بازار ارز از وقایع داخلی و خارجی تأثیر می‌پذیرد، بنابراین زمانی که دولتی‌ها رسماً اعلام می‌کنند که اداره کشور مشکل است و بدون نفت نمی‌توانیم اداره کنیم، به بازار سیگنال منفی داده می‌شود. وی ضمن اشاره به اینکه محدودیت‌ها برای نقل و انتقال ارز نیز در نوسان قیمتی دلار مهم است، گفت: بازار نیما در ماه‌های اخیر درحال تقویت بود ولی بعد از تغییر شرایط برای عرضه ارز در این بازار، استقبال کم و بعد از آن در مقطعی قیمت‌های بازار آزاد از نیما ارزانتر شد.
وی با بیان اینکه تقاضاهای نیمایی در هفته‌های اخیر به‌سمت بازار آزاد رفت، تصریح کرد: همچنین مشخص شدن درآمدهای ارزی در بودجه ۹۹، پایان سال میلادی، زمان واریز شهریه‌های دانشگاهی برای‌ترم جدید، مسافرت‌های نوروزی، دورنمای منابع ارزی، صادرات نفت و البته افزایش قیمت بنزین از دیگر دلایل افزایش قیمت دلار در هفته‌های اخیر است.
حسینی هاشمی راجع به اهمیت افزایش قیمت بنزین در تشدید نوسانات ارزی گفت: افزایش قیمت بنزین تأثیر زیادی روی سایر قیمت‌ها دارد هرچند دولت تلاش دارد از طریق سرکوب قیمت‌ها مانع از افزایش قیمت کالا و خدمات بعد از افزایش قیمت بنزین شود ولی در این زمینه چندان موفق نبوده است. وی با تصریح به تورم ۸ــ۹درصدی افزایش قیمت بنزین در سایر کالاها و خدمات، ادامه داد: هرچند اعلام شده بعد از افزایش قیمت بنزین، صرفه‌جویی ۲۰ــ۳۰ میلیون لیتری در مصرف بنزین داشتیم، بنابراین دولت می‌تواند تدابیری برای افزایش صادرات بنزین به کشورهای همسایه و ورود درآمدهای ارزی جدید به کشور داشته باشد تا از این طریق بازار ارز هم به آرامش برسد. وی ضمن تأکید بر اینکه اقتصاد به‌شدت تحت تأثیر آرامش سیاسی است، افزود: چالش‌های داخلی تأثیر مستقیم در بازار ارز دارد، بنابراین اتفاقاتی که در هفته‌های اخیر رخ داد بی‌تأثیر در رفتار مردم و نگرانی‌ها در خصوص آینده قیمت‌ها نبوده است.
چرا دلار دوباره بالا رفت؟
یک کارشناس مسائل اقتصادی انتظارات تورمی و جو روانی ناشی از افزایش قیمت بنزین را دلیل بالا رفتن قیمت دلار دانست.
علی حیات‌نیا با اشاره به افزایش قیمت ارز از حدود دو هفته پیش، گفت: یکی از مهمترین دلایل این افزایش، انتظارات تورمی ناشی از بالا رفتن قیمت بنزین و افزایش تقاضا برای ارز است. مردم به دلیل آنکه تصور می‌کنند بعد از افزایش قیمت بنزین احتمال تورم هست، به سمت جایگزین‌های پول نقد شامل طلا، ارز و بازار سهام می‌روند و این افزایش تقاضا به بالا رفتن قیمت ارز منجر شده است. از سوی دیگر بانک مرکزی به عنوان یک وزنه سنگین در تعیین نرخ ارز طی این دو هفته مداخله‌گری در بازار ارز نداشته است.
حیات‌نیا عنوان کرد: اگرچه دلیل دقیق اینکه چرا بانک مرکزی مداخله نکرده مشخص نیست، اما شاید محدودیت درآمدهای ارزی در این زمینه اثرگذار باشد یا شاید قرار است اجاز دهند نرخ به صورت شناور در بازار باقی بماند.
وی درباره اینکه آیا این افزایش قیمت ادامه خواهد داشت، نیز اظهار کرد: همه چیز به سیاست‌های بانک مرکزی بستگی دارد، اما نباید فراموش کرد که معمولا هر سال در ایام پایان سال به دلیل سفرهای خارجی و یا واردات برخی کالاها از سوی تجار، افزایش قیمت ارز خواهیم داشت و بانک مرکزی باید از هم اکنون برنامه‌ریزی و پیش‌بینی‌های لازم را در این زمینه انجام دهد.
انتظارات تورمی بنزین
یک کارشناس اقتصادی درباره عوامل تاثیرگذار بر نوسان نرخ ارز در روزهای اخیر، گفت: چهار عامل باعث افزایش قیمت دلار و سایر ارزها در کشور شده‌اند.
وحید شقاقی با بیان اینکه عامل نخست، انتظارات تورمی پس از افزایش قیمت بنزین است، افزود: معمولا هر افزایش قیمتی در بنزین انتظار افزایش قیمت‌ها در سایر کالاها را به دنبال دارد که دلار نیز یکی از آنهاست. البته تاثیر افزایش قیمت بنزین بر نرخ دلار، کوتاه مدت بوده و نمی‌تواند بلند مدت باشد. وی اضافه کرد: عامل سوم نزدیک شدن به زمان تسویه حساب‌های بانک و شرکت‌هاست که تقاضا برای دلار و ارز را بالا برده و به تبع آن، قیمت‌ها رشد می‌کند.
این کارشناس بازار ارز اظهار داشت: چهارمین و مهمترین عامل افزایش قیمت دلار، ناآرامی‌های اخیر در کشور عراق به عنوان مهمترین شریک تجاری ایران است. شقاقی با اشاره به حجم بالای همکاری اقتصادی و تجاری ایران با عراق گفت: تا پیش از ناآرامی‌های اخیر در عراق، بیشتر بازرگانان عراقی حاضر بودند از ریال در مبادلات تجاری خود با ایران استفاده کنند، اما پس از تشدید درگیری‌ها در عراق تقاضای آنها برای دلار، درهم و دینار بالا رفته است. مبلغ بالای مبادلات تجاری بین دو کشور باعث افزایش زیاد تقاضا برای دلار و سایر ارزها شده است. در ماه‌های اخیر به علت همراهی امارات با بازرگانان و صرافان ایرانی، شرایط برای مبادلات تجاری و نقل و انتقال ارز بهتر شده و آرامش در بازار برقرار بود. وی درباره چشم‌انداز بازار ارز گفت: در صورت کاهش ناآرامی‌ها در عراق، میزان تقاضای دلار و سایر ارزها در بازار کاهش یافته و بازار ارز به ثبات می‌رسد.