حجت‌الاسلام سیدابراهیم رئیسی ، سقوط پرواز ۷۵۲ تهران – کی یف را اتفاقی ناگوار و غم انگیز دانست و با بیان اینکه حقیقتا غم بزرگی بر دل همه مردم و مسئولان نشست، خاطرنشان کرد: یکی از ابعاد مهم این حادثه، مساله حقوقی آن است که باید دنبال شود؛ لذا همه مردم عزیز مطمئن باشند که تمامی حقوق مادی و معنوی جان باختگان و خانواده‌های این عزیزان، به صورت کامل استیفا خواهد شد و اراده نظام نیز بر این استوار است.رئیسی، رسیدگی قضایی به این حادثه را یکی دیگر از ابعاد مهم آن برشمرد و ادامه داد: رسیدگی‌های ابتدایی در کمیسیون‌های تخصصی و فنی انجام شد، زیرا این حادثه، ابعاد فنی پیچیده‌ای دارد که باید مورد توجه باشد. ادامه بررسی‌ها را به سازمان قضایی نیروهای مسلح واگذار کردیم که این سازمان نیز با بهره مندی از قضات برجسته و همچنین استفاده از کارشناسان متبحر به پرونده رسیدگی می‌کند و مردم عزیز ما اطمینان داشته باشند که تاکید ما، اجرای عدالت در این خصوص بدون هیچگونه ملاحظه‌ای است.رئیس قوه‌قضائيه خاطرنشان کرد: در این میان، متاسفانه آمریکا و برخی همدستان آن در عملیات ترور سرداران مقاومت که از سیلی سپاه آسیب شدیدی دیده اند، به دنبال ایجاد فضایی برای سوءاستفاده از خون پاک عزیزان ما در حادثه سقوط هواپیما هستند، اما باید بدانند که امروز جانباختگان این حادثه، عزیزان این ملتند و جایگاه خانواده هایشان برای همه مسئولان و مردم بسیار محترم است و مسئولان نیز به دنبال استیفای حقوق آنها هستند؛ لذا اجازه موج سواری و سوءاستفاده از خون قربانیان این حادثه تلخ را به هیچکس نخواهیم داد.رئیس قوه‌قضائيه تاکید کرد: امروز سپاه بیش از هر مجموعه‌ای به دنبال کشف حقیقت در این حادثه است و همانگونه که همه مشاهده کردند، فرماندهان عالی سپاه که شجاعانه مقابل دشمن می‌ایستند، متواضعانه و خاضعانه به پیشگاه ملت گزارش دادند و بر این مبنا می‌توان آنان را مصداق «اشداء علی الکفار رحماء بینهم» دانست.رئیسی با بیان اینکه این شفافیت و تواضع در گزارش دهی در کنار ایستادگی و شجاعت مقابل دشمن، مورد تقدیر جامعه است، افزود: امروز نباید اجازه داد که دشمنان از این فضا سوءاستفاده کنند. مردم عزیز ما تردید نداشته باشند که با ماموریت مقام معظم رهبری به ستاد کل نیروهای مسلح و پیگیری‌های قضایی موضوع، ابعاد این حادثه روشن خواهد شد و ما بار دیگر از خداوند می‌خواهیم که به خانواده‌های داغدیده، صبر و اجر بدهد و همه ما نیز در غم این عزیزان شریک هستیم.
آمریکا چگونه به سقوط هواپیمای اوکراین پی بُرد؟
رسانه‌هاي آمریکایی گزارش داده اند که در تاریخ هشت ژانویه، ۱۸ دی ماه، ایالات متحده با استفاده از «سامانه مادون قرمز مستقر در فضا» یا SBIRS شلیک یک موشک کوتاه برد روسی در ایران را شناسایی کرد.این سامانه شامل چهار ماهواره و سه حسگر مادون قرمز و دوربین‌هایی است که در فضا، دور زمین می‌گردند و با مراکز کنترل در زمین در ارتباط هستند. «سامانه مادون قرمز مستقر در فضا» هر ۱۰ ثانیه سطح زمین را اسکن می‌کند و به دنبال نشانه‌هاي حرارتی مادون قرمز روی سطح زمین است که پس از پرتاب موشک، به جا می ماند. دستگاه اطلاعاتی آمریکا بعد تر نیز توانست با شنود مکالمات در ایران، اطلاعاتی را به دست آورد که تایید می کرد یک موشک، به هواپیمای پرواز PS۷۵۲ شرکت هواپیمایی بین المللی اوکراین اصابت کرده است. «سامانه مادون قرمز مستقر در فضا» همچنین می تواند به عنوان یک سامانه هشداردهنده اولیه برای تشخیص خطرهای موشکی علیه نیروهای آمریکایی مورد استفاده قرار بگیرد.
نتیجه تحقیق تیم اوکراینی
در همین حال لاشه باقی‌مانده هواپیمای سرنگون شده اوکراینی در آشیانه‌ای در تهران بازسازی شده و ۴۵ متخصص اوکراینی پس‌از سه‌ساعت بررسی خوردن موشک را تایید کردند و نوع موشک را حدس زدند. موشک کنار کابین خلبان منفجر و بدنه کابین با ترکش سوراخ‌سوراخ شده و کادر پرواز در جا کشته شدهاند.
علی مطهری: حادثه هواپیما شبهه پنهان‌کاری بود
علی مطهری در مورد هدف قرار گرفتن هواپیمای اوکراینی توسط پدافند ایران گفت: همانطور که آقای حاجی زاده گفتند سپاه از همان صبح چهارشنبه احتمال این را می داده است که سقوط ناشی از پرتاب موشک بوده است، باید با سازمان هواپیمایی و صداوسیما هماهنگ می شد که اظهارنظری انجام نشود تا علت حادثه روشن شود. نماینده تهران در مجلس ادامه داد: متاسفانه اینها راه خودشان را می رفتند و طبق اطلاعاتی که داشتند اثبات موشک را رد می کردند و تاکید داشتند که علت سقوط آتش گرفتن موتور هواپیما بوده است در حالی که خود همین موضوع نیز زمانی مشخص می شود که جعبه سیاه هواپیما مورد بررسی قرار گیرد. عضو کمیسیون فرهنگی افزود: این ناهماهنگی ها باعث شد که اعتماد مردم به رسانه‌هاي ما کم شود در حالیکه می‌توانستند موضوع را به خوبی اداره کنند. مطهری تاکید کرد: البته در حال حاضر در مورد خود حادثه هم ابهاماتی وجود دارد که ما هنوز اطلاعات درستی دریافت نکرده ایم. اینکه چطور نیروهای مسلح با سازمان هواپیمایی کشور هماهنگ نبودند که پروازها در آن شرایط لغو شود، سپاه پاسداران می‌گوید ما اطلاع داده ایم و سازمان هواپیمایی می گوید به ما مطلبی اعلام نشده است.این نماینده مجلس گفت: اینکه وقتی گفته شده است از سمت بندرعباس موشک کروز به سمت کشور پرتاب شده است و این خبر منتفی شده است چرا خبر منتفی شدن را به سامانه ندادند؟ باید به اپراتور اطلاع داده می‌شد که بداند موشک کروزی در کار نیست، خبر آمدن کروز را گفته‌اند اما خبر منتفی شدن آن را نگفته‌اند .اینها همه نقص است و نباید نادیده گرفته شوند. وی در مورد عدم اطلاع رهبری و رئيس‌جمهوری از این موضوع در همان ساعات اولیه گفت: این رفتارها شبهه پنهان کاری را به وجود می‌آورد و این اشکال و انتقاد جدی وجود دارد که چرا دیر تصمیم به اعلام گرفتند. نماینده تهران در مورد اینکه چرا علی رغم اعلام علت حادثه نه مسئولی استعفا داد و نه کسی برکنار شد گفت: حالا باید منتظر بمانیم شاید این اتفاقات افتاد چراکه هنوز موضوع در حال بررسی است. این عضو کمیسیون فرهنگی در مورد امکان ورود مجلس به استیضاح وزرا مربوطه گفت: اگر ۱۰ نفر استیضاحی را امضا کنند و پای آن بایستند استیضاح اعلام وصل و در صحن مورد بررسی قرار می گیرد، وزیر دفاع و راه وزرا مربوطه با این حادثه هستند.
غرامت سرنگون کردن بوئینگ
در پی اقرار مقامات جمهوری اسلامی به سرنگونی هواپیمای اوکراینی با پدافند سپاه پاسداران، آژانس ایمنی هوانوردی اتحادیه اروپا به شرکت‌های هواپیمایی اروپایی توصیه کرد تا از پرواز بر فراز ایران خودداری کنند.پس از آن رئیس هوانوردی غیرنظامی افغانستان اعلام کرد که ۲۵ درصد پروازهای عبوری از فضای افغانستان افزایش یافته است. این تحولات موجب کاهش شدید درآمد ایران از محل پروازهای عبوری از حریم هوایی این کشور می‌شود.ایران، مانند دیگر کشورها، برای عبور پروازهای خارجی از آسمانش به ازای وزن هواپیما و مسافت عبوری در محدوده آسمان این کشور، از خطوط هوایی هزینه دریافت می‌کند.طبق اعلام شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران، هزینه برای هر یک تن وزن هواپیما، ۴ هزارم دلار در هر کیلومتر است.اگر نرخ برابری دلار بر اساس میانگین نرخ موزون سنا حدود ۱۳ هزار تومان باشد، شرکت فرودگاه‌ها از ایرلاین‌های خارجی در ازای هر هزار کیلوگرم وزن هواپیما، برای هر کیلومتر در حریم هوایی ایران، حدود ۵۲ تومان هزینه می‌گیرد.شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران پیشتر اعلام کرده بود که در سال ۱۳۹۷ از محل پروازهای عبوری ۱۷۰۰ میلیارد تومان درآمد داشته است.سیاوش امیر مکری، مدیرعامل شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران پیش از این به رسانه‌های ایران گفته بود که در سال ۹۷ روزانه حدود هزار سورتی پرواز از آسمان ایران عبور می‌کردند.فرض کنید یک ایرباس ای۳۸۰ خط هوایی امارات از مبدا وین در اتریش به دوبی می‌رود.این هواپیمای پهن‌پیکر، با مسافر و باک پر، در هنگام بلند شدن از باند حدود ۵۹۰ تن وزن دارد. هواپیما در کریدور پروازی این مسیر از روستای مرزی دوستان در شمال غربی‌ترین نقطه ایران تا جزیره سیری در خلیج فارس را در حریم هوایی ایران می‌پیماید، یعنی مسافتی حدود ۱۷۰۰ کیلومتر.حالا حاصل‌ضرب ۵۹۰، وزن هواپیما به تن، در ۱۷۰۰، مسافت طی شده به کیلومتر، در ۴ هزارم دلار؛ می‌شود معادل حدود ۴ هزار دلار، یعنی حدود ۵۲ میلیون تومان درآمد ایران برای پروازی که عبورش از حریم هوایی ایران حدود یک ساعت به طول می‌انجامد.پیش از این در پی تنش میان هند و پاکستان و همچنین التهاب در روابط عربستان و متحدانش در منطقه خلیج فارس با قطر، درآمد ایران از پروازهای عبوری از آسمان این کشور افزایش چشمگیری یافته بود.
اوكراین: حرف‌هاي ایران مزخرف است!
وزیر خارجه اوکراین خبر داد وزیران پنج کشوری که شهروندان آنها بر اثر حمله موشکی سپاه پاسداران به هواپیمای مسافربری کشته شدهاند، روز پنج‌شنبه در لندن ملاقات می‌کنند تا درباره اقدامات قانونی احتمالی علیه ایران گفت‌وگو کنند.وادیم پریستایکو، گفت: «کشورها همچنین در مورد پرداخت غرامت و تحقیقات درباره این حادثه صحبت می‌کنند.»پریستایکو گفت: «گفته‌های ایران مبنی بر اینکه هواپیمای ساقط‌شده خطوط بین‌المللی هواپیمایی اوکراین به هنگام اوج‌گیری تنش‌ها در نزدیکی پایگاه نظامی حساس پرواز می‌کرده مزخرف است.» وزیر خارجه اوکراین گفت که تهران موافقت کرده بود جعبه‌های سیاه هواپیما را برای تحقیقات به کی‌یف تحویل دهد. پریستایکو در ادامه توضیح داد که «ما این گروه از وزیران خارجه کشورهای داغدیده را ترتیب داده‌ایم و قرار است شانزدهم ژانویه، به صورت حضوری در لندن برای گفت‌وگو در مورد شیوه برخورد با موضوع، از جمله راه‌های قانونی، چگونگی پیگیری این موضوع، و نحوه تعقیب قضایی آنها (ایران)، گفت‌وگو کنیم.»