«امیرعلی ابوالفتح»، درباره آخرین وضعیت رقابتهای انتخاباتی ریاستجمهوری آمریکا گفت: یک هفته دیگر انتخابات ریاستجمهوری آمریکا برگزار میشود و رقابتها در نقطه اوج خود قرار گرفته و روزهای پرتب و تاب و حساسی را سپری میکند. این کارشناس ارشد مسائل آمریکا ادامه داد: مجلس نمایندگان ۴۳۵ نماینده دارد اما فارغ از اینکه چه تعداد از آنها دموکرات یا جمهوریخواه هستند، هر ایالت دارای یک حق رای میشود که مجموعا تعداد آرا به ۵۰ رای میرسد. در هر ایالت هم تعدادی از نمایندگان جمهوریخواه و تعدادی دموکرات هستند که آنها دور هم جمع میشوند تا برای رای ایالتشان تصمیمگیری کنند.
به گفته ابوالفتح، اگر هر ایالت فقط یک رای داشته باشد، تعداد آرای ایالتهای جمهوریخواه بیشتر از ایالتهایی است که دموکراتها در آنها اکثریت دارند یعنی جمهوریخواهان در ۲۶ ایالت اکثریت دارند که در برابر ۲۴ ایالت دموکراتها است.وی با اشاره به روند دیوان عالی آمریکا گفت: دیوان عالی فدرال آمریکا با صدور حکم قضایی، رئیسجمهور را انتخاب میکند. دیوان عالی دارای ۹ قاضی است که با درگذشت «روث بیدر گینزبرگ» تعداد قضات، به هشت نفر رسید و ترامپ قاضی «ایمی کانی برت» را برای تصدی این مقام معرفی کرده و مجلس سنا در هفته جاری به او رای داد.این پژوهشگر مسائل آمریکا با اشاره به ترکیب آرای قضات دیوان عالی ایالات متحده بیان کرد: با تایید برت از سوی مجلس سنا، تعداد آرای قضات محافظهکار به قضات لیبرال، شش به سه میشود که به سود ترامپ است. این در حالی است که سه نفر از این قضات یعنی «نیل گرساچ»، «برت کاوانا» و «ایمی کانی برت» از سوی ترامپ معرفی شده و حتما به نفع او رای خواهند داد.این تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی در پاسخ به این سئوال که ریاستجمهوری مجدد ترامپ چه تهدیداتی را متوجه ایران میکند، عنوان کرد: تشدید فشار حداکثری علیه ایران و اصرار بر ادامه این روند، افزایش تحریمها و بستن هر گونه ارتباطات مالی و مبادلات تجاری میان ایران و کشورهای دیگر موضوعاتی هستند که ایران را با ریاستجمهوری مجدد ترامپ با آنها مواجه میشود.ابوالفتح گفت: ایران و آمریکا هماکنون نیز در میانه جنگ با یکدیگر هستند ولی شیوه این جنگ مانند قرن بیستم، با توپ و تانک و لشکرکشی نیست بلکه جنگ کنونی، اقتصادی با استفاده از اهرم تحریمها، حملات سایبری و جنگهای نیابتی است. در واقع نخستین جنگ قرن بیست و یکمی ایالات متحده با ایران در جریان است. این جنگ در دولت دوم ترامپ میتواند تقویت و گسترش پیدا کند و حتی در دولت بایدن هم علیه ایران ادامه یابد.وی در پاسخ به سئوالی درباره نوع مواجهه ایران با ریاستجمهوری مجدد ترامپ اظهار داشت: دولت دوم ترامپ اگر فرصتی هم برای ایران ایجاد کند، این فرصت در حوزه مذاکراتی نخواهد بود. دولت ترامپ به شدت ایدئولوژیک است و اگر خودش هم ایدئولوژیک نباشد، دولتمردانی همچون «مایک پنس» و «مایک پمپئو» ایدئولوژیک بوده و اوانجلیست هستند.ابوالفتح اضافه کرد: فرصتی که دولت دوم ترامپ برای ایران ایجاد میکند آن است که ادامه و اصرار به فشار حداکثری، ایران را مجبور به توسعه روابط با کشورها و بلوکهای دیگر مانند روسیه و چین میکند که این مسئله در نهایت میزان آسیبپذیری ایران در برابر تحریمهای غرب را کاهش داده و موجب افزایش توان داخلی میشود.
وی توجه به ظرفیتهای مغفول مانده را از دیگر فرصتهای پیش روی ایران در صورت انتخاب مجدد ترامپ ذکر کرد و افزود: بعید است در حوزه مذاکراتی، ایران به سمت مذاکره و تعامل با آمریکای ترامپ حرکت کند مگر آنکه رفتار ایالات متحده نسبت به جمهوری اسلامی ایران تغییر کند.این پژوهشگر مسائل آمریکا با بیان اینکه معتقدم ترامپ عامدانه کاری میکند ایران وارد مذاکره با آمریکا نشود، خاطرنشان کرد: افرادی مانند مارک دوبوویتز، مدیرعامل اندیشکده بنیاد دفاع از دموکراسیها (FDD) به زعم خود معتقدند ایران در آستانه ناک اوت شدن است و یک مشت لازم دارد و ترامپ باید مشت نهایی را بزند.ابوالفتح درباره شرایط پیش رو در صورت انتخاب بایدن هم گفت: آمریکا هم قدرت اجماعساز دارد و هم قدرت ارعابگری. ترامپ در دوران ریاستجمهوریاش از قدرت ارعابگری علیه ایران استفاده کرد اما بایدن از قدرت اجماعسازی استفاده میکند همانطور که در دوران اوباما، آمریکا از این قدرت برای تحریم ایران استفاده کرد.
وی با اشاره به احتمال بازگشت به برجام توسط بایدن یادآور شد: بازگشت به برجام فرصتی است که تحریمها علیه ایران کاهش یابد ولی این تهدید هم است که برجام وسیلهای برای اعمال فشار به ایران تبدیل شود. آمریکای ترامپ با خروج از برجام خود را از استفاده مکانیزم حل اختلاف محروم کرد ولی اگر بایدن به برجام بازگردد و بعد مدعی نقض توافق هستهای از سوی ایران شود، میتواند مکانیزم اسنپ بک را کلید بزند.به گفته این پژوهشگر مسائل آمریکا، تهدید بازگرداندن تحریمها علیه ایران میتواند شمشیری باشد که دولت بایدن بالای سر ایران نگه دارد و از این طریق تهران را تهدید کند که اگر به خواستههای واشنگتن تن ندهید تحریمها را برمیگردانیم و کاری هم از روسیه و چین برنمیآید. ابوالفتح درباره فرصتهای ریاستجمهوری بایدن برای ایران هم عنوان کرد: اگر آمریکا به برجام بازگردد، ایران و آمریکا میتوانند سیاست فریز را در پیش بگیرند یعنی ایران هم فعالیتهای هستهایاش را متوقف کند و هم آمریکا تحریمهایش را متوقف سازد و پولهای بلوکه شده ایران را آزاد کند تا طرفین بتواند به توافق جامعتری با ایران دست یابند و وضعیت به سطح نرمالی برسد. اینکه دولت بایدن چقدر در این مسیر قرار بگیرد و رخ دهد، من به آن بدبینانه نگاه میکنم و فکر نمیکنم بایدن و دولتش در عمل در این مسیر پیش برود چراکه هم مخالفان ایران در آمریکا به شدت فعالند و هم آمریکا نمیخواهد متحدان منطقهایاش مانند اسرائیل و عربستان سعودی را برنجاند زیرا نتانیاهو به هر کاری دست میزند تا توافقی میان تهران و واشنگتن به دست نیاید. این تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی با تاکید بر اینکه دولت بایدن هر اندازه که در موضوع برجام نرمش نشان دهد در موضوعات غیربرجامی سختگیرانهتر از ترامپ عمل خواهد کرد، گفت: ترامپ تمام افتخار خود را خروج از برجام میدانست و چندان بر مسائل حقوقبشری، منطقهای و موشکی تمرکز نداشت ولی بایدن در ازای نرمش در موضوع هستهای، فشارها را درخصوص مسائل غیربرجامی بیشتر میکند.به گفته ابوالفتح، اگر بایدن اجرای پنج تحریم برجامی را متوقف سازد، ممکن است پنج تحریم غیربرجامی در موضوعات تروریسم، حقوقبشر و منطقهای را اعمال کند که در عمل ماحصل چندانی برای ایران نخواهد داشت.
یک کارشناس دیگر مسائل بینالملل معتقد است، در شرایط احتمالی بعد از رای آوردن مجدد ترامپ نیز، به هیچ عنوان امکان تسلیم شدن تهران وجود ندارد. سید جلال ساداتیان تصریح کرد: «با تحلیل روند کنشهای دونالد ترامپ در عرصه سیاست داخلی و خارجی، میتوان اینگونه نتیجه گرفت که ترامپ در صورت پیروزی مجدد در انتخابات، در دور دوم نیز تغییر چشمگیری در اتخاذ سیاستهای خود نخواهد داشت و در همین راستا تلاش خواهد کرد از تعهدات بینالمللی خود کم کند و دیگر کشورها را وادار به امتیاز دادن بیشتر به واشنگتن مجبور کند. به طور حتم راهبرد اصلی ترامپ در برابر پرونده هستهای ایران و تعامل اقتصادی با کشور چین بر همین مبنا خواهد بود. این روند به طور حتم برآیندی فارغ از افزایش تنشها را به همراه نخواهد داشت. لذا میتوان گفت، در صورت پیروزی مجدد ترامپ سیاست فشار حداکثری او علیه ایران ادامه پیدا خواهد کرد و سطح تنشها میان دو طرف بیش از پیش افزایش پیدا میکند.» ساداتیان در بخشی دیگر از گفتههای خود تاکید کرد: «میان ایران و آمریکا تضاد منافع و سیاستها بسیار جدی است.
حبیبی: دست درازی به بیتالمال مردم را فقیرتر کرده است؛
شرایط مردم در زمان جنگ بهتر از امروز بود
این روزها بحث پیرامون بازگشت سیستم مدیریتی کشور به «نظام پارلمانی» به عنوان یک نقشهراه برای عبور از بحرانهای فعلی توسط برخی از تحلیلگران سیاسی مطرح میشود. البته دستهای هم برای اجرای این امر، پررنگ شدن نقش احزاب را ضروری میدانند و معتقدند بدون نقشآفرینی احزاب، نظام پارلمانی نمیتواند چاره کار باشد.
یك فعال سیاسی در اینباره اظهار داشت: در حالی این روزها برخی از بازگشت سیستم مدیریتی کشور به نظام پارلمانی حرف میزنند که من به شدت با این تغییر مخالفم. چون مردم وقتی به رئیسجموری رای میدهند، این حق رئیس دولت است که اختیاردار مستقیم شرایط باشد و اینکه تصمیم به بازگرداندن پُست نخستوزیری گرفته شود، با اینکه اشکال مهمی پیش نمیآورد، کاری هم نیست که مشکلی از مشکلات را حل کند. به نظر من نمایندگان کمافیالسابق به وزیران رای بدهند و رئیسجمهوری مسئولیت مستقیم دولت را به عهده بگیرد. نجفقلی حبیبی گفت: نظام پارلمانی در صورتی میتواند منشاء خیر باشد که بنشینیم و ببینیم قرار است چه اختیارهایی به نخستوزیر بدهیم؟ بازهم تاکید میکنم به دلیل اینکه رئیس دولت مستقیما با رای مردم روی کار آمده است، باید اختیاردار اصلی امور باشد.او همچنین تصریح کرد: البته نمیتوان فراموش کرد که در سالهای سخت جنگ دولت توسط نخستوزیر اداره میشد و با همه بدبختیها مردم از آرامشی نسبی برخوردار بودند. در آن سالهایی که با عراق رویارویی مسقیم داشتیم، در کشور اسلحه وجود نداشت و حتی گندم موجود به قدری نبود که نیازمان را برطرف کند. اساسا ایران در آن سالها ۶ میلیارد دلار درآمد نفتی داشت که دقیقا نیمی از آن منبع مالی صرف امور مربوط به جنگ میشد و برای اداره کشور فقط ۳ میلیارد دلار میماند، اما با این حال شرایط مردم بهتر از امروز بود.وی همچنین توضیح داد: بسیاری از کسانی که الان خانهدار هستند، در دهه شصت از دولت زمین گرفتند و به ساخت خانه اقدام کردند. دولت حتی در آن شرایط که درآمد ملی کشور پایین بود و جنگ منابعمان را هدر میداد، به خانوار اقلامی چون فرش و یخچال میداد تا مردم از کاستیها رنج نبرند. اما الان برخی از کاستیها، سوءمدیریتها و حتی متاسفانه دست درازی به بیتالمال باعث شده تا مردم روز به روز فقیرتر شوند و امیدشان به آینده را به کل از دست بدهند.نجفقلی حبیبی در پایان گفت: دوگانه نظام پارلمانی یا ریاستی، در شرایط کنونی کشور در اولویت چندم اهمیت قرار دارد. مساله مهم چیزی جز این نیست که همه باید در کنار هم تلاشی مُجدانه و البته صادقانه داشته باشیم تا انشاءالله بتوانیم از این بزنگاه سخت به سلامت عبور کنیم.