پروفسور حمید شریفی درباره وضعیت این روزهای کشور از لحاظ شیوع بیماری کووید ۱۹ گفت: وضعیت این روزهای اپیدمی کرونا در کشور نامناسب است و هر روزه تعداد زیادی از مردم مبتلا و متاسفانه تعداد زیادی نیز به دلیل ابتلا به کووید جان خود را از دست می‌دهند.وی روند اشغال تخت‌های بیمارستانی در کشور را افزایشی دانست و بیان کرد: اگر امروز فکری نکنیم بنا به دلایل متعددی روزهای آینده و با شروع شدت سرما وضعیت وخیم‌تر خواهد شد و حتی این احتمال می‌رود که وضعیت به جایی برسد که تخت کافی برای بستری بیماران در بخش‌های عمومی و به ویژه بخش‌های مراقبت‌های ویژه (ICU) نداشته باشیم.این استاد تمام اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی کرمان ادامه داد: از این رو لازم است مردم و حکومت همراه با هم اقدامات موثری جهت کاهش روند بیماری و فوتی‌های ناشی از ابتلا به کووید ۱۹ در جامعه انجام دهند.وی از علل خطر ماه‌های آینده سخن به میان آورد و تصریح کرد: به چند علت خطر ماه‌های آینده بیشتر از ماه‌های اخیر است؛ از این‌رو، ممکن است وضعیت اپیدمی کرونا در ماه‌های آذر، دی و بهمن‌ماه وخیم‌تر شود.
کرونا، سرما و خشکی را بیشتر دوست دارد
شریفی افزود: کرونا ویروس‌ها مانند ویروس‌های آنفلوآنزا شرایط سرما و خشکی را بیشتر دوست دارند و فعالیت آنها در طی ماه‌های سرد و خشک سال و احتمال انتقال آنها از یک فرد مبتلا به افراد سالم نیز در این ماه‌ها و این شرایط آب و هوایی افزایش پیدا می‌کند.وی با اشاره به اینکه در این فصول به علت سردی هوا معمولا تهویه هوا کمتر صورت می‌گیرد و افراد در محیط‌های سربسته بدون تهویه مناسب هستند، اظهار کرد: عدم تهویه و تراکم بیشتر مردم در محیط‌های سربسته مانند منازل، محیط‌های اداری و تجاری باعث افزایش انتقال ویروس می‌شود.وی عنوان کرد: وسایل گرم‌کننده معمولا خشکی هوا را افزایش می‌دهند و این افزایش خشکی هوا هم به انتقال ویروس کمک می‌کند. همچنین در این روزها، گردش ویروس در حال حاضر در جامعه خیلی زیاد است و این گردش بالای ویروس در جامعه می‌تواند به سرعت انتقال ویروس کمک کرده و احتمال آلودگی را افزایش دهد.
وی بیان کرد: هیچ اعتقادی به رنگ‌بندی مناطق ندارم. اکنون همه کشور در وضعیت شدید اپیدمی کرونا قرار دارد پس باید این رنگ‌بندی‌ها را دیگر کنار بگذاریم. معمولا رنگ‌بندی برای اپیدمی‌هایی مطرح می‌شود که خیلی سریع وضعیت آنها تغییر پیدا می‌کند و این رنگ بندی‌ها می‌تواند در شناخت بهتر مناطق و اقدامات فوریتی برای آنها کمک‌کننده باشد این در حالی است که در حال حاضر هیچ منطقه کم خطری در کشور نداریم.این استاد تمام اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی کرمان درباره سیاست تعطیلی که به ستاد ملی مقابله با کرونا پیشنهاد شده است، به ایسنا گفت: باید برای قبل، حین و بعد تعطیلی‌ها برنامه داشته باشیم و اگر برنامه داشته باشیم حتما موفق خواهیم شد ولی اگر بی‌برنامه بخواهیم اقدامی انجام دهیم موفق نخواهیم شد. همه ارگان‌ها و نهادها از جمله نهادهای سیاسی، امنیتی، نظامی و در کل تمام ساختار حکومتی جامعه، بخش خصوصی و مردم باید دست به دست هم دهند تا این مشکل حل شود. این مشکل وزارت بهداشت به تنهایی نیست و نیاز است همه مشارکت و کمک کنند. وی با اشاره به اینکه باید دقیقا تکلیف مردم مشخص شود و اپیدمی فقط با بستن فضای فروشگاهی و اداری جمع نمی‌شود، افزود: ممکن است مردم دوباره به سمت مهمانی‌های خانوادگی بروند. مدنظر داشته باشید که دیگر شرایط تعطیلات نوروز نیست زیرا مردم در حال حاضر دیگر خسته شده‌اند و یکسری توصیه‌ها را جدی نمی‌گیرند ولی مردم در عید نوروز مسائل را بیشتر جدی می‌گرفتند.شریفی تاکید کرد: باید تعطیلی‌ها کاملا با برنامه باشد و این برنامه‌ها باید توسط همه افرادی که تعهد می‌دهند به خوبی پیگیری شود. تعطیلی فقط در صورتی موفق خواهد بود که برنامه داشته باشیم. اگر بدون برنامه کشور تعطیل شود، اثر لازم برای کنترل بیماری ایجاد نخواهد داشت، ضمن آنکه مشکلات اقتصادی و روانی برای مردم هم در پی خواهد داشت.
وی با طرح این سؤال که آیا بعد از تعطیلات سراسری، یک دفعه بازگشایی‌ها صورت می‌گیرد؟ اظهار کرد: اگر بازگشایی‌ها و شروع فعالیت‌ها پس از تعطیلات یک دفعه انجام شود مانند یک فنری است که یک دفعه آزاد می‌شود زیرا مردم مدت‌ها کار اداری و سایر کارهای بیرون از منزل خود را انجام نداده‌اند و مدت‌ها بیرون نبودند دوباره هجوم می‌آورند و ازدحام‌ها بیشتر می‌شود فقط با این اقدام موج را چند هفته جابجا کرده‌ایم لذا باید برای اینکه چگونه به تعطیلات پایان دهیم نیز برنامه داشته باشیم و به مرور بازگشایی‌ها انجام شود.
این اپیدمیولوژیست با اشاره به کتاب ایران جامعه کوتاه‌مدت گفت: در این کتاب تحلیل شده است که ایران همیشه از حکومت نامسئول و مردمان نافرمان رنج می‌برده است و متاسفانه این دو موضوع اکنون نمود پیدا کرده است و باید سیستم حکومتی (همه ارکان جامعه که قدرت سیاسی و اداری دارند) دست در دست هم دهند و تکلیفی برای مردم مشخص کنند و مردم نیز باید به توصیه‌ها عمل کنند.وی با تاکید برآنکه اپیدمی را با همکاری مردم و سیستم حکومتی می‌توان کنترل کرد، تصریح کرد: این بحران، بحرانی نیست که سیستم یا مردم بتواند به تنهایی برای عبور از آن کاری انجام دهند و به اتحاد هر دو گروه نیاز است.شریفی با یادآوری آمار مبتلایان و مرگ و میرهای ناشی از کووید ۱۹ در کشور اظهار کرد: متاسفانه تعداد مبتلایان و مرگ ومیر ناشی از کرونا در کشور روند افزایشی دارد و اگر از الان کاری نکنیم احتمال انتقال ویروس در ماه‌های آینده بیشتر می‌شود و این موجی کنونی در ماه‌های آینده می‌تواند بزرگتر باشد و ممکن است سیستم درمانی دیگر جوابگو نباشد و مرگ‌ها به حدی برسد که حتی توان سیستم‌های تدفین هم نباشد که بتوانند این جسدها را دفن کنند.
مردم؛ دلتان برای جان خود و عزیزانتان بسوزد
وی خطاب به مردم گفت: دلتان برای سلامتی خود و عزیزانتان بسوزد و مرگ برای همسایه نیست و کرونا شوخی ندارد؛ آن را جدی بگیرید و کوچکترین علامت، آن را کروناویروس فرض کنید و اکنون بسیاری از علایم کووید ۱۹ گوارشی یا خفیف است و گلودرد و تب خفیف است. همه باید کمک کنیم تا چرخه ویروس در طبیعت و جامعه کاهش یابد.این استاد تمام اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی کرمان با بیان این مطلب که در بین ویروس‌ها بحث رقابت نیز وجود دارد، اظهار کرد: حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد از ویروس‌هایی که هر سال باعث سرماخوردگی می‌شدند از خانواده کروناویروس‌ها هستند که ممکن است امسال ویروس‌های ایجاد کننده سرماخوردگی عادی که هر سال داشتیم به علت رقابت با این ویروس جدید در جامعه کم باشند و سرماخوردگی‌هایی که افراد به صورت خفیف مبتلا می‌شوند هم عامل آن ویروس جدید باشد. از این‌رو افراد باید هر سرماخوردگی و هر تغییر سیستم بدن را دلیلی برای ابتلا به سرماخوردگی در نظر بگیرند. تحقیقات مختلف نشان داده‌اند که علایم ابتلا به این ویروس می‌تواند خیلی متنوع باشد مانند علایم چشمی، چشایی، بویایی، تنفسی، گوارشی، اسکلتی و .... . البته ترس بی‌جا هم نمی‌تواند کمکی به ما برای کنترل بیماری کند. باید از سوی تک‌تک افراد جامعه به صورت منطقی خطر بیماری جدی گرفته شود.وی خطاب به سیستم حکومتی عنوان کرد: باید یک برنامه و نقشه راهی داشته باشید و باید برای همه مردم جامعه فکری بکنید و برنامه‌ای نیز برای بیماران داشته و بیماران را ردیابی و ایزوله کنید تا باعث آلوده کردن دیگران نشوند.شریفی پیشنهاد کرد: اگر دولت در این زمستان قیمت حامل‌های انرژی را کاهش دهد تا مردم بتوانند تهویه هوا را در خانه‌هایشان داشته باشند و در روزها بتوانند پنجره‌های خانه‌های خود را باز بکنند تا هوای خانه عوض شود بار ویروس در خانه‌ها قطعا کمتر خواهد شد. گفتنی است هر ساله به دلیل آنکه قیمت حامل‌های انرژی زیاد است مردم معمولا پنجره‌های خانه خود را تا پایان زمستان باز نمی‌کنند و این بار ویروس را در محیط‌های بسته به ویژه منازل افزایش داده و می‌تواند باعث افزایش سرعت اپیدمی شود.وی خاطرنشان کرد: مردم حتما در خانه‌هایشان از بخور استفاده کنند زیرا بخور باعث مرطوب شدن سطح هوای خانه می‌شود و این ویروس‌ها سطح مرطوب را دوست ندارند و هر زمانی که هوا مربوط باشد ویروس در قطرات مرطوب روی زمین نشسته و خطرش کمتر شده و در هوای مرطوب این ویروس زودتر از بین می‌رود.
تبعات کرونا تا ۴۰سال در زندگی مردم می‌ماند
همچنین یک عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس گفت: نزدیک به ۹ ماه از شروع بیماری کرونا می‌گذرد و تنها ۵۰ درصد از یک میلیارد یورویی که قرار بود در اختیار وزارت بهداشت و درمان قرار گیرد، محقق شده است.
محمدعلی محسنی بندپی خاطرنشان کرد: هر فردی که جان خودش را از دست می‌دهد یک خانواده برای خودش دارد که فقدانش می‌تواند عوارض اجتماعی را برای اعضای خانواده‌اش به همراه داشته باشد. شاید شخصی که فوت می‌کند، فرزند خانواده‌ای باشد و پدر و مادر را داغدار کنند. ممکن همسر و نان‌آور باشد که با نبودش اقتصاد خانواده بهم بخورد، ممکن است مادر خانواده باشد که با فقدانش کانون گرم خانواده از هم بپاشد. باید گفت، این تبعات شاید تا ۳۰ الی ۴۰ سال باقی بماند، بنابراین ضمن این که باید از افزایش تعداد فوتی‌هایی که هر روز داریم جلوگیری کنیم از سوی دیگر هم با اقدامات لازم نگذاریم افراد جدیدی مبتلا شوند.
محسنی بندپی با اشاره به این که دولت از ساعت ۱۸ به بعد تعطیلی اجباری برخی از مشاغل را اعلام کرده است، اظهار داشت: درست است که هر کدام از افراد جامعه نقطه نظرات خاص خودشان را دارند، اعتراضات شدیدی را هم مبنی بر این که آیا کرونا از ساعت ۱۸ به بعد می‌آید؟ بیان می‌کنند، اما هر تصمیمی که برای محدود کردن جامعه در نظر بگیرید با انتقاد مواجه می‌شود و مردم برای اینکه به نوعی از زیر بار این محدودیت‌هاخارج شوند سعی می‌کنند با سیاست‌های ستاد ملی کرونا مقابله کنند و بحث‌های مختلفی در کشور مطرح می‌شود.
چرا برخی مردم نسبت به شرایط بحرانی کرونا
بی‌تفاوت شده‌اند؟
یک رفتارشناس اجتماعی معتقد است که نحوه تبیین و ارائه دستورالعمل‌های بهداشتی مقابله با کووید ۱۹ باید به گونه‌ای خلاقانه باشد که بتواند مردم را به رعایت این دستورالعمل‌ها ترغیب و تشویق کند چراکه ذهن انسان به طور ناخودآگاه، برخوردی حساسیت زدایانه با این هشدارها دارد.علیرضا احمدیان با بیان اینکه رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی از سوی مردم و بدون نیاز به تذکر مسئولین طی رشد عمیق فردی و درون پذیری انجام می‌شود، اظهار کرد: درون پذیری و رشد عمیق فردی فرآیندی طولانی است که طی آن افراد جامعه بدون نیاز به هشدار و تذکری از سوی مسئولین دستورالعمل‌های اجتماعی را رعایت می‌کنند. همچنین بخشی از این درون پذیری می‌تواند از طریق توصیه‌های گروه‌های صاحب نفوذ نظیر اساتید محترم دانشگاه‌ها، آموزگاران، روحانیون و مراجع معظم تقلید، نویسندگان و دانشمندان برجسته، هنرمندان، ورزشکاران، بازیگران و... به مردم انجام گیرد. به گفته وی، بخشی از بی‌تفاوتی مردم نسب به رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی و در خانه نماندن، به عدم توجه افراد به مسئولیت اجتماعی بازمیگردد به گونه‌ای که افراد نسبت به جان خود، جان هموطنان خود و زحمات کادر درمان بی‌تفاوت می‌شوند البته بخشی از تقویت این مسئولیت اجتماعی می‌تواند از طریق توصیه‌های افراد دارای کرسی و جایگاه شکل گیرد. احمدیان درباره دلایل روانشناختی عدم رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی از سوی مردم، ادامه داد: از جمله این دلایل می‌توان به مخدوش کردن قدرت و تاثیر رسانه‌های ملی توسط جنگ روانی دشمنان علیه رسانه‌های رسمی داخلی کشور، مستثنی دانستن خود از جریان جامعه و تصور مصون ماندن از هرگونه آسیب اشاره کرد که باعث شده افراد متناسب با نوعی از سبک روانشناسی رفتار کنند که با رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی در تناقض است. وی با بیان اینکه فشارهای روانی ناشی از حضور دائم در خانه منجر به تمایل و گرایش شدید مردم برای خروج از خانه و تخلیه این فشارها شده است، ادامه داد: برخی بر ابعاد چنین رفتاری آگاه نیستند و باور ندارند با چنین رفتاری چه آسیب‌هایی بر افراد جامعه و کادر درمان وارد می‌شود به همین علت در اوایل شیوع بیماری، مردم نسبت به رعایت دستورالعمل‌ها حساس‌تر بودند اما با گذشت زمان این حساسیت‌ها کاهش پیدا کرد.این روانشناس افزود: این نکته را نیز باید در نظر گرفت که بخشی از مردم به دلیل سهل انگاری از رعایت دستورالعمل‌ها سر باز نمی‌زنند بلکه به خاطر درد و مشکل نان از جان می‌گذرند و برای امرار معاش مجبور به حضور در مجامع اجتماعی و عمومی هستند و در این زمینه انتظار می‌رفت دولت و مسئولان بیشتر همت کنند. احمدیان همچنین درانتها گفت: به کارفرمایان، صاحبخانه‌ها و مالکان مغازه توصیه می‌کنم با گذشت بیشتری در این مقطع تاریخی و سخت با افراد رفتار کنند چرا که بسیاری از اصناف و مشاغل با زیان شدیدی مواجه شده‌اند و توان پرداخت حق اجاره را ندارند. همچنین بنا بر حس نوع دوستی به خاطر شرایط سخت کشور و بهم خوردن ریتم کسب و کار بخشی از اجاره‌ها در این ماه و ماه‌های آتی بخشیده شود چرا که شاید در کاهش مراودات اجتماعی تاثیر اندکی داشته باشد و از جان مردم حفاظت بیشتری شود.