از چند روز پیش و در واقع پس از پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، با تحلیل های گوناگون نرخ دلار در سیر نزولی قرار گرفته است و هر چند در روزهای پیش این روند تشدید شده بود اما نوسان ، اجازه کاهش بیشتر را به دلار نداد. اینکه پیروزی بایدن به لحاظ روانی بر بازار ایران تأثیر بگذارد، امری قابل پیشبینی بود، اما آنچه کارشناسان می گویند موضوعی فراتر از جو روانی است. برخی می گویند پشت هر نوسان ارز، دستهایی برای جبران بخشی از کسری بودجه در جریان است و برخی دیگر هم عقیده دارند در آستانه انتخابات سال آینده، عواملی غیراقتصادی به منظور برخی اهداف سیاسی در پشت کاهش ارزش نرخ دلار به کار افتاده است. این موضوعی است که حتی به صورت رسمی توسط یک نماینده مجلس در صدا و سیما مطرح و از دلار ۱۱ هزار تومانی رونمایی شد.
در این میان هر چند کاهش نرخ دلار برای بسیاری از مردم که در شرایط سخت معیشتی قرار دارند جذاب باشد اما تحلیلگران می گویند اگر بدون برنامه ریزی و همچون همیشه بازارارز به حال خود رها شود، تبعات جبرانناپذیری برای مردم به دنبال خواهد داشت.
این موضوع باید مشخص شود که آیا اساسا به نفع اقتصاد کشور است که دلار ۱۵ تومان شود، یاخیر، از سوی دیگر باید دید اگر دلار به این قیمت هم برسد، آیا در این محدوده ماندگار است یا دوباره افزایش خواهد یافت، این در حالیست که به نظر میرسد در کوتاه مدت دلار تا مرز ۱۹، ۲۰ هزار تومان کاهش خواهد یافت، بعد از آن نیز کاهش بیشتر بستگی به متغیرهای زیادی دارد، به طور مثال ما باید روزانه حدود ۲.۵ میلیون بشکه نفت صادر کنیم، تا درآمدهای ارزی افزایش یاید. از سوی دیگر مجراهای قانونی برای مبادلات همچون FATF باید مجددا در مدار گیرد و حداقل بخشی از تحریمهای آمریکا که در دوره ترامپ بر اقتصاد سایه گسترانده باید لغو شود تا اقتصاد نفسی بکشد.
از سوی دیگر بسیاری از تحلیلگران و فعالان بازار سرمایه می گویند به دلیل همین کاهش قیمت دلار( که اتفاقا تاکنون به ارزان شدن هیچ کالایی در کشور منجر نشده است)، شاخص بورس اینگونه نزولی شده و سرمایههای مردم را نابود میکند.
تجربه سال های پیش در این زمینه نشان داده نوسانات ارز در کشور، معمولاً حاصلش این است که ارزش داراییهای شمار بزرگی از مردم به طور اتفاقی از بین میرود و البته همین ضرر بزرگ به صورت سود،به جیب عدهای از نور چشمیهایی که رانت دارند سرازیر میشود. به همین علت است که سیاستگذاران باید بدانند حاصل هر تصمیم غیراقتصادی که بر بازار تحمیل میکنند، چه تاثیر بزرگی بر وضعیت درآمدی و معیشتی مردم دارد.