محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران،هم گفت: ایران با اذعان آمریکا به غلط بودن اقدام قبلی موافق است، اما برای بازگشت به محدودیتهای برجام همچنان خواهان لغو فوری تحریمها است. در آستانه این ضربالاجل تلاشهای دیپلماتیک برای عبور از بنبست در مسیر احیای برجام تشدید شده است. آمریکا به دنبال جلسه وزیر خارجهاش با سه قدرت اروپایی اعلام کرد حاضر است دعوت اروپا برای شرکت در جلسهای با حضور ایران را بپذیرد. همزمان دولت آمریکا محدودیتهای تردد دیپلماتهای ایرانی در مقر سازمان ملل در نیویورک را کاهش داد. این محدودیتها در زمان ریاستجمهوری دونالد ترامپ تشدید شد.بنا بر محدودیتهای که دولت دونالد ترامپ اعمال کرده بود، تردد مقامات ایرانی از جمله وزیر امور خارجه این کشور حین سفر به نیویورک، به میان مقر سازمان ملل متحد، دفتر نمایندگی ایران در این سازمان، اقامتگاه سفیر ایران در سازمان ملل و فرودگاه جان اف کندی نیویورک محدود شده بود.آسوشیتدپرس گزارش داده که ریچارد میلز، سرپرست نمایندگی آمریکا در سازمان ملل در نامهای به شورای امنیت گفته از نظر آمریکا تحریمهای سازمان ملل که شش سال پیش برداشته شدند، فسخ شده باقی میمانند.اقدام دونالد ترامپ برای بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل با مخالفت اعضای توافق هستهای و شورای امنیت مواجه شد، چرا که از نظر آنان آمریکا عضو برجام نبود و نمیتوانست چنین درخواستی را مطرح کند.با این حال دولت آمریکا اکنون به طور رسمی از این سیاست خود عقبنشینی کرده است.این را میتوان اولین اقدام عملی دولت جو بایدن در چرخش از سیاستهای دولت دونالد ترامپ درباره ایران تلقی کرد.محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، در واکنش به این اقدام با ارجاع به قطعنامه شورای امنیت درباره برجام گفت: آمریکا اذعان کرد که ادعاهای پامپئو درباره قطعنامه ٢٢٣١ هیچ اعتبار قانونی ندارد. ما هم موافق هستیم. ظریف از آمریکا خواسته در پایبندی به این قطعنامه، همه تحریمهای آمریکا را که در دوران دونالد ترامپ بازگردانده شد به طور بیقید و شرط و موثر بردارد.او وعده داده که ایران متقابلا فورا از تمام اقداماتی که در عبور از محدودیتهای برجام انجام داده صرف نظر میکند.
در همین حال آمریکا اعلام کرد که حاضر است دعوت اتحادیه اروپا برای شرکت در یک نشست احتمالی گروه ۱+۵ با ایران برای یافتن راه حلی دیپلماتیک درباره توافق هستهای (برجام) را بپذیرد. این موضع پس از آن اعلام شد که وزیران امور خارجه آمریکا، بریتانیا، فرانسه و آلمان در بیانیهای مشترک به ایران هشدار دادند که «پیامدهای» اقدام «خطرناک» احتمالی خود برای تعلیق اجرای پروتکل الحاقی و محدودیت دسترسی بازرسی آژانس اتمی را در نظر بگیرد. آنتونی بلینکن، دومینیک راب، ژان ایو لودریان و هایکو ماس پس از یک نشست مجازی با صدور بیانیهای ضمن هشدار در مورد سیاست ایران در کاهش تعهدات هستهای خود، از جمهوری اسلامی خواسته اند که به طور کامل به برجام پایبند بماند.آنها تصمیم ایران برای توقف اجرای پروتکل الحاقی و محدود كردن دسترسی بازرسی آژانس به سایتهای مورد نظر این نهاد را دارای یک «ماهیت خطرناک» توصیف کرده و از ایران خواستهاند که «پیامدهای این عمل وخیم» را در نظر داشته باشد.
ایالات متحده و سه کشور اروپایی همچنین نگرانی های مشترک خود را در مورد اقدامات اخیر ایران در تولید اورانیوم غنی شده تا سطح ۲۰ درصد و نیز تولید اخیر فلز اورانیوم ابراز داشتند.
آنها گفتند: «این فعالیت ها توجیه معتبر غیرنظامی ندارد.» این بیانیه میافزاید: « تولید فلز اورانیوم یک گام اساسی در تولید سلاح هستهای است.»
در پی برگزاری این نشست مجازی ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، با صدور بیانیهای اعلام کرد که ایالات متحده حاضر است که دعوت مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای شرکت در جلسه گروه ۱+۵ با ایران برای یافتن یک راه حل دیپلماتیک را بپذیرد.این اظهارات پس از آن بود که انریکه مورا، مدیر سیاسی اتحادیه اروپا، در توییتر پیشنهاد ملاقاتی غیررسمی با شرکت ایران و آمریکا را مطرح کرد.یک مقام بلندپایه آمریکایی که نخواست نامش فاش شود گفت: دولت بایدن با این تصمیم حسن نیت نشان میدهد و چنین ملاقاتی را شروع مسیر طولانی احیای توافق هستهای و تقویت آن میداند.او گفت: اگر ایران از شرکت در چنین نشستی خودداری کند هم تاسف آور است و هم با دیدگاه اعلام شده آنها دایر بر اینکه اگر شما (آمریکا به برجام) برگردید ما هم برمیگردیم در تضاد است.
در مقابل محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، در شبکه توییتر نوشت که قدرتهای اروپایی باید به جای سفسطه و تحمیل مسئولیت به ایران، به تعهدات خود پایبند باشند و خواستار پایان دادن به میراث تروریسم اقتصادی ترامپ علیه ایران باشند. او نوشت: اقدامات اصلاحی ما پاسخی به تخلفات ایالات متحده / سه قدرت اروپاییست. در صورت ترس از نتیجه، علت را برطرف کنید. ما عمل را با عمل دنبال خواهیم کرد. این جلسه، دومین نشست مجازی این گروه از وزیران خارجه از زمان روی کار آمدن دولت جو بایدن رئیسجمهوری آمریکا بود. در بیانیه آنها آمده است که آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا در این نشست گفت: «همانطور که رئیسجمهور بایدن پیشتر تاکید کرد، اگر ایران به طور سفت و سخت به تعهدات خود در برجام عمل کند، ایالات متحده نیز همین کار را انجام خواهد داد و آماده است تا در این راستا با ایران گفتوگو کند.» وزیران امور خارجه آمریکا و طرفین اروپایی برجام همچنین از احتمال بازگشت ایران و آمریکا به برجام و تعهدات سابق در چارچوب توافق هستهای استقبال کرده و گفتهاند در پی آن هستند که در کنار شرکای منطقهای و جامعه بین المللی برجام را «تقویت کنند» و به نگرانیهای مرتبط با برنامه موشکی و فعالیتهای منطقهای ایران بپردازند.
آنچه ایران انجام میدهد، بازی با آتش است!
وزیر امور خارجه آلمان از ایران خواست به تعهدات و الزامهای پیشبینی شده در توافق برجام عمل کند. هایکو ماس تأکید کرد محدود کردن دسترسی و نظارت بازرسان آژانس انرژی اتمی بر تاسیسات هستهای بازگشت آمریکا به برجام را دشوار میکند. جمهوری اسلامی ایران روز پنجم اسفند را به عنوان ضربالاجل برای توقف اجرای پروتکل الحاقی تعیین کرده است. ایران به آمریکا اولتیماتوم داده است که هرگاه تا آن زمان، تحریمها علیه این کشور از سوی آمریکا لغو نشوند، جمهوری اسلامی اجرای این پروتکل را متوقف خواهد کرد.نتیجه چنین کاری محدود کردن سفر، دسترسی و نظارت بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تاسیسات هستهای ایران خواهد بود.در همین رابطه، وزیر امور خارجه آلمان به ایران هشدار داد. ماس گفته است که ایجاد هرگونه محدودیتی برای فعالیت بازرسان آژانس میتواند بر سر راه بازگشت آمریکا به توافق هستهای مانع ایجاد کند.
وزیر امور خارجه آلمان گفت: «آنچه در حال حاضر ایران انجام میدهد، بازی با آتش است!اکنون موضوع بر سر حمایت و پشتیبانی از ایالات متحده برای بازگشت به توافق هستهای با ایران است.»وزیر امور خارجه آلمان گفت که برای دولت آمریکا تحت زمامداری جو بایدن ساده نیست که سیاستی که در چهار سال گذشته از سوی دولت ترامپ دنبال شده را از بنیاد تغییر دهد.
ماس گفته است: چنانچه جمهوری اسلامی به جای تنشزدایی سیاست افزایش تنش را در پیش بگیرد، بازگشت آمریکا به توافق هستهای و مذاکرات آتی به مخاطره خواهد افتاد.
برجام برای آمریكا یک کف است و نه سقف
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت: ایران در مسیر اشتباهی قرار گرفته اما راه دیپلماسی همچنان باز است. ند پرایس تاکید کرد: ایران باید از هرگونه اقدامی که به اعتماد آژانس اتمی ضربه میزند خودداری کند.
ند پرایس، در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت: ایالات متحده و متحدانش از ایران خواستهاند به تعهداتش بازگردد و از هرگونه اقدامی که به اعتماد آژانس بینالمللی انرژی اتمی ضربه میزند، خودداری کند.جمهوری اسلامی اعلام کرده که از سهشنبه آینده اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف میکند. این بدان معناست که بازرسیهای سرزده آژانس بینالمللی انرژی اتمی از سایتهای ایران متوقف میشود.او اظهارات جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا را مبنی بر اینکه ایران باید در اولین قدم به تعهداتش در برجام باز گردد، تکرار و تاکید کرد که در این صورت آمریکا نیز دوباره به این توافق ملحق میشود.سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در ادامه گفت، همانگونه که از ما شنیدهاید، این توافق (برجام) برای ما یک کف است و نه سقف. ما میخواهیم از توافق سال ۲۰۱۵ فراتر رفته و آن را مستحکمتر و طولانیتر کنیم و همچنین آن را مبنایی قرار دهیم که سایر مسائل موارد نگرانی در ارتباط با ایران از جمله نگرانیهای مشترک ما و متحدانمان، از جمله برنامه موشکی بالستیک را نیز شامل شود.وی اضافه کرد، البته مسیر دیپلماسی همچنان باز است. امیدواریم که آن را همراه با متحدان و شرکای خود دنبال کنیم.
مرکل به روحانی: ایران باید علائم مثبت بفرستد
آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، در گفتوگو با رئیسجمهور ایران گفت که اکنون زمان ارسال علائم مثبت برای ایجاد اعتماد و افزایش شانس برای حل دیپلماتیک مناقشه هستهای است.
استفن سیبرت، سخنگوی مرکل، با اعلام این خبر گفت صدراعظم آلمان در گفتوگو با حسن روحانی از ادامه عدول ایران از تعهدات هستهایش اظهار نگرانی کرده است. مرکل به روحانی گفت: که اکنون زمان ارسال علائم مثبت برای ایجاد اعتماد و افزایش شانس حل دیپلماتیک مناقشه هستهای است.تماس تلفنی این دو مقام بلندپایه ایران و آلمان در آستانه دیدار وزیران خارجه اعضای اروپایی برجام شامل بریتانیا، فرانسه و آلمان در پاریس، انجام شده است.وزیر خارجه فرانسه اعلام کرده که این اجلاس قرار است هفته جاری برگزار شود و آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا نیز به صورت مجازی در آن حضور خواهد داشت.این دیدار در ارتباط با نحوه احیای برجام خواهد بود. در همین حال، پایگاه اطلاعرسانی ریاستجمهوری ایران روایت خود از تماس تلفنی روحانی و مرکل را منتشر کرده و نوشته که رئیسجمهوری ایران گفته است تنها راه حفظ برجام لغو تحریمهای «غیرانسانی» آمریکا است.او همچنین ورود موضوعات جدید به برجام را «امری غیر ممکن» خوانده و گفته است «برجام یک چارچوب مشخص دارد و غیر قابل تغییر است».
روحانی همچنین با انتقاد از عملکرد اروپا در زمینه عمل به تعهدات برجامی پس از خروج آمریکا از این توافق گفته است: «اگر واقعا بدنبال حفظ برجام و اهداف آن هستیم، باید کارآمدی آن را در عمل و در چارچوب ساختار تدوین شده ببینیم و اروپا باید در عمل آن را ثابت کند».رئیسجمهور ایران میگوید اگر تحریمها برداشته شود ایران هم «بهطور کامل» تعهدات خود را در قالب برجام انجام خواهد داد.
تاکید آمریکا بر مقابله با اقدامات ایران
لوید آستین، وزیر دفاع ایالات متحده، در گفتوگوی تلفنی با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی گفت: دولت آمریکا با عربستان سعودی برای مقابله با «فعالیتهای بیثباتکننده ایران و مبارزه با تندرویهای خشن در منطقه تعهد مشترک دارد». بر اساس بیانیه پنتاگون،وزیر دفاع آمریکا با توصیف عربستان سعودی به عنوان «ستون معماری امنیت منطقهای در خاورمیانه»، حملات حوثی ها به عربستان را محکوم کرد و گفت: آمریکا عربستان سعودی را در دفاع از مرزهای خود یاری خواهد کرد.لوید آستین همچنین با اشاره به سیاست جدید دولت بایدن درباره جنگ یمن، خواستار پایان جنگ یمن و یافتن راه حل سیاسی برای این بحران شده است.
ایران از پایبندی به برجام «فاصله طولانی» دارد
سخنگوی کاخ سفید اعلام کرد:ذ ایالات متحده از نزدیک در حال کار با متحدانش برای تعامل و هماهنگی در زمینه آینده توافق هستهای با ایران است. جن ساکی با بیان اینکه ایران «فاصلهای طولانی از پایبندی» به برجام دارد، افزود: تمرکز دولت آمریکا معطوف به جلوگیری از دستیابی تهران به قابلیتهای هستهای است.