در نشست هفتگی سران سه قوه که به میزبانی قالیباف در محل مجلس شورای اسلامی برگزار شد مهم‌ترین مسائل و موضوعات ملی مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.سید ابراهیم رئیسی، محسنی اژه‌ای و قالیباف در نشست خود درباره سیاست‌های سه قوه برای حل و فصل مشکلات اقتصادی و بهبود معیشت مردم و راه‌های پشتیبانی و همراهی در این زمینه تبادل نظر کردند.
رابرت مالی: کشورهای حاشیه خلیج‌فارس حامی احیای برجامند
راه برای بازگشت ایران به برجام باز است
گروه سیاسی:
نماینده ویژه آمریکا در امور ایران گفت: کشورهای عرب منطقه خلیج‌فارس آماده‌اند که در صورت بازگشت ایران به تعهدات خود در برجام، روابط دیپلماتیک و اقتصادی خود با ایران را گسترش دهند،تا ایران هم از نظر دیپلماتیک و هم از نظر اقتصادی در منطقه مشارکت داشته باشد.
رابرت مالی که به تازگی از سفر به کشورهای منطقه خلیج‌فارس بازگشته است، گفت: کشورهای عرب چندان شیفته توافق برجام نیستند اما حالا متوجه این واقعیت هستند که نبود این توافق به معنای گسترش برنامه هسته‌ای ایران و رفتار منطقه‌ای خصمانه تر ایران است. به گفته این مقام آمریکایی تمام کشورهای منطقه خلیج‌فارس موافتند که درحال حاضر بازگشت به برجام حیاتی است. مالی یک بار دیگر تاکید کرده است آمریکا حاضر است به برجام بازگردد و تمام تحریم هایی را که با این توافق تناقض دارند لغو کند .بنابراین اگر ایران خواستار بازگشت به برجام است راه آن باز است. مالی گفت: آمریکا با خروج از برجام بحران را به خود نزدیک تر کرده است و تراژدی ماجرا آن است که این کار رئیس‌جمهوری سابق آمریکا به جای دورتر کردن. مشکلات احتمالی بعد از اتمام ضرب الاجل های برجام بوده آمریکا را به این بحران‌ها نزدیک تر کرده است. مذاکرات اتمی بین ایران و گروه ۱+۴ با حضور غیرمستقیم ایالات متحده از روز دوشنبه در وین آغاز شود. حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران در گفت‌وگوی تلفنی با ژوزف بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفته است: اگر طرف مقابل آماده بازگشت کامل به تعهداتش و لغو تحریم‌ها باشد رسیدن به توافق سریع و خوب ممکن خواهد بود. ژوزف بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در حساب توییتری خود تاکید کرده که باید با عملگرایی، واقعگرایی و حسن نیت مسائل پیش رو را حل کرد. بورل گفته است: یک فرصت واقعی پیش روی مذاکره کنندگان است. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس اتمی سازمان ملل متحد این هفته در آستانه نشست شورای حکام آژانس و یک هفته پیش از آغاز مجدد مذاکرات احیای توافق هسته‌ای برجام در وین به تهران رفته بود تا اختلافات ایران و آژانس را حل کند اما روز چهارشنبه در آغاز نشست فصلی شورای حکام آژانس، گفت علیرغم تلاشش این گفت‌وگوها بدون نتیجه به پایان رسیده است. اتحادیه اروپا گفته است از اینکه پیشرفتی برای نزدیک شدن به حل اختلافات برجا مانده میان ایران و آژانس صورت نگرفته عمیقا نگران است و از ایران خواسته بدون هیچ پیش‌شرطی تمام اطلاعات و اسناد، دسترسی‌ها و پاسخ‌هایی را که مدیرکل آژانس نیاز دارد بدون تاخیر فراهم کند.آمریکا نیز ایران را تهدید کرده که اگر فورا همکاری‌های خود را با آژانس از سر نگیرد پرونده هسته‌ای این کشور در جلسه اضطراری شورای حکام بررسی خواهد شد.
ایران به مذاکرات نزدیک، اما
از توافق دور می‌شود
روزنامه القدس العربی نوشت: پیش از شروع مذاکرات وین در تاریخ ۲۹ نوامبر، به نظر می‌رسد ایران و ایالات متحده همچنان در دو موضع متناقض قرار دارند. ایران با قاطعیت می‌گوید تنها با هدف رفع تحریم‌های غیر قانونی به مذاکرات باز می‌گردد و قصد دارد به ضمانت‌های قانونی دست یابد که براساس آن، هیچ دولتی در آمریکا نتواند از توافق هسته‌ای خارج شود. ایران به وضوح می‌گوید هر آنچه به توافق هسته‌ای مربوط است، در سال ۲۰۱۵ مورد بررسی قرار گرفته و مذاکرات جدیدی در این رابطه نخواهد بود.
منطق ایران با قانون بین‌المللی و اصول گفت‌وگو هماهنگ است و پذیرفتنی نیست که ایالات متحده خواستار توافق هسته‌ای جدیدی باشد، چرا که توافق حاصل رأی و نظر چند طرف است و نمی‌تواند با میل یک طرف حاضر تغییر کند. ایالات متحده تصمیم به خروج از توافق گرفت، در حالی که قانون بین‌المللی چنین اجازه‌ای به آن نداده بود و نمی‌توانست باقی شرکای توافق را مجبور به تغییر آن کند، تا بار دیگر به توافق مذکور باز گردد. در واقع، عصر بله قربان گویی در روابط بین‌المللی به سر آمده و این قانون بین‌المللی است که روابط بین دولت‌ها را تنظیم می‌کند. ایالات متحده به تنهایی با برخی متحدان خود تصمیم به ترسیم خطوط کلی گرفت که نام آن را «توافق انتقالی» نامیده و به دنبال جایگزین کردن این توافق و رفع جزئی از تحریم‌های آمریکا، در مقابل پایبندی ایران به بند‌های اصلی توافق اصلی است. اما فقط این نیست، بلکه «توافق انتقالی» دو بند جدید هم دارد، بند اول همان برنامه‌های موشکی ایران است، که تهران به کلی مخالف بحث راجع به آن است و این مهم را مربوط به مسائل حق حاکمیتی خود می‌داند و بند دوم، فعالیت‌های نظامی ایران در منطقه است، که به عقیده این کشور امکان گفت‌وگو در مورد آن، بدون دخالت خارجی وجود دارد. اسرائیل به نوبه خود مخالف توافق انتقالی است و اعلام کرده براساس سیاست خود با ایران رفتار می‌کند. بنابراین، ایران چه توافق انتقالی را قبول کند و چه آن را نپذیرد، در معرض ضربات انتقام جویانه اسرائیل قرار دارد. با وجود بحران اقتصادی، تهران همچنان احساس می‌کند طرف قدرتمندتر در مذاکرات وین است، همانطور که ۵ ماه طول کشید تا ایران تصمیم به از سر گیری مذاکرات بگیرد، یعنی پس از آنکه صبر ایالات متحده و قدرت‌های اروپایی به پایان رسیده بود. تهران به خوبی می‌داند که ایالات متحده خواهان احیای توافق هسته‌ای است و سیاست فشار حداکثری اش را شکست خورده می‌داند، به همین دلیل ایران اطمینان دارد که از موضع قدرت وارد مذاکره می‌شود، نه از موضع ضعف. همچنین ایران موفق شد پیش از بازگشت به مذاکرات وین، از وقت به نفع خود و به بهترین شکل ممکن استفاده کند. ایران ایمان دارد که موضع بایدن از موضع ترامپ متفاوت نیست، از این رو بود که ایران به عدم پایبندی به برخی بند‌های توافق اصلی ادامه داد تا به متعهد نبودن دیگر طرف‌های این توافق، پاسخ داده باشد، چه در قالب محدود کردن بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای و تعطیلی دوربین‌های نظارتی و چه با تسریع در اجرای برنامه‌های هسته‌ای خود در قالب غنی سازی اورانیوم، افزایش تعداد سانتریفیوژ‌های ساخت داخل و اصلاح آسیب‌هایی که به برخی از تاسیسات هسته‌ای اش وارد شده بود. ایران بر این عقیده است که تعهداتش نسبت به آژانس، تعهداتی مربوط به تکنولوژی محض است و آژانس نباید این مسائل را سیاسی کند. در حقیقت ایران در حال حاضر بیش از ۱۰۰۰ سانتریفیوژ پیشرفته و سریع دارد، در حالی که توافق هسته‌ای اجازه در اختیار داشتن تنها ۱۰۰ دستگاه را به آن داده بود. ایران توانست تاسیسات هسته‌ای خود را پس از عملیات خرابکارانه اسرائیل که در تابستان اتفاق افتاد، به فعالیت بازگرداند و ده‌ها دستگاه سانتریفیوژ خود را به نیروگاه «فردو» انتقال داد. اظهارات سیاسی مقامات ایران، حاکی از آن است که این کشور به پیشرفت توانایی‌های هسته‌ای خود «براساس نیازش» ادامه می‌دهد. تهران سقفی برای این نیاز‌های خود تعیین نکرده است. مقامات ایرانی رسما از شروع تولید اورانیوم غنی سازی شده ۶۰ درصدی خبر دادند و با تکیه بر خوانش خطاب سیاسی ایران، می‌دانیم که سران آن قبل از وقوع یک تحول، از آن به صراحت صحبت نمی‌کنند؛ بنابراین می‌توانیم نتیجه بگیریم که ایران نسبت غنی سازی اورانیوم خود را از کمتر از ۴ درصد به ۲۰ درصد و سپس ۶۰ درصد رسانده است. بدین ترتیب، بیش از ۹۰ درصد راه غنی سازی اورانیوم که برای تولید بمب اتمی لازم است را پیموده است.زمانی که تهران این مساله را اعلام می‌کند، در برابر یک آزمون قرار می‌گیرد که «تکنولوژی انفجار» نام دارد. در کنار این تکنولوژی، تکنولوژی ساخت کلاهک‌های هسته‌ای قرار دارد. در بحث ابزار لازم برای دستیابی به این هدف، ایران ظرفیت‌های موشکی در اختیار دارد که به کمک آن می‌تواند به تکنولوژی مذکور دست یابد. برای همین است که اسرائیل اصرار دارد برنامه‌های موشکی ایران را در در داخل توافق وارد کند.
احیای برجام سخت‌تر از آن چیزی که به نظر می‌رسد
روزنامه آمریكایی واشنگتن پست در مطلبی نوشت: پس از ۲۰ ژانویه، سیاست آمریکا در قبال ایران چیست؟ جو بایدن در جریان مبارزات انتخاباتی گفت که وی ایالات متحده را به توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ با ایران بازمی‌گرداند تا زمانی که تهران نیز همین کار را انجام دهد؛ ایران متعهد شده است که پس از لغو تحریم‌ها، از برنامه هسته‌ای خود عقب‌نشینی کرده و به تعهداتش بازگردد.
در ادامه این مطلب آمده است: بنابراین، در تئوری، بازگشت به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) یا توافق هسته‌ای ایران در سال ۲۰۱۵ که توسط چین، فرانسه، آلمان، ایران، بریتانیا، ایالات متحده و روسیه امضا شد، ساده است. بایدن می‌تواند در اولین روز ریاست‌جمهوری خود این تصمیم را بگیرد.اما سیاست داخلی در هر دو کشور و ملاحظات منطقه‌ای آنها، بازگشت فوری به توافق را سخت‌تر از آنچه به نظر می‌رسد، کرده است. پرزیدنت ترامپ در ماه می ۲۰۱۸ خروج ایالات متحده از توافق را اعلام کرد و احیای برجام احتمالاً به زودی پس از خروج او از کاخ سفید اتفاق نخواهد افتاد. دلایلی وجود دارد که در ادامه می‌آید. بازگشت فوری به توافق هسته‌ای ایران ساده به نظر می‌رسد و از این نظر جذاب است. دولت جدید می‌تواند این کار را به صورت یکجانبه با امضای یک فرمان اجرایی، صدور معافیت‌ها و حذف تحریم‌ها انجام دهد. اگرچه ترامپ تلاش کرد تحریم‌های جدیدی را در هفته‌های آخر ریاست‌جمهوری خود علیه ایران اعمال کند، اما هیچ یک از این گام‌ها برگشت ناپذیر یا دائمی نیست. علاوه بر این، بازگشت مستقیم به توافق نیازی به بررسی کنگره ندارد.اما فشار برای بازگشت سریع به برجام می‌تواند هزینه سیاسی زیادی داشته باشد. در سال ۲۰۱۵، دعوای داخلی بر سر اجرای این قرارداد به همان شدتی بود که نبرد برای اصلاحات مراقبت‌های بهداشتی وجود داشت. دولت اوباما انرژی و سرمایه سیاسی زیادی را برای حفظ برجام صرف کرد. دولت اوباما این طور نتیجه گرفت که تعیین تکلیف اولویت اصلی سیاست خارجی واشنگتن، ارزش تلاش سیاسی را دارد.
مشخص نیست که توافق هسته‌ای ایران در دوران بایدن، حداقل در ابتدا، وضعیت مشابه دوران اوباما را داشته باشد یا خیر. بایدن با چالش‌های داخلی و بین‌المللی سرسام‌آوری مانند مبارزه با همه‌گیری ویروس کرونا، احیای اقتصاد و بازسازی اتحاد‌های ایالات متحده روبرو است. ایران در دستور کار سیاست خارجی واشنگتن است، اما به سادگی نمی‌توان گفت که در رأس همه‌ی امور قرار دارد. اگر جمهوری خواهان همچنان در سنا قدرت داشته باشند، چیزی که در دو دور دوم انتخابات در جورجیا در ژانویه تعیین می‌شود، می‌توانند گزینه‌های بایدن را بیشتر محدود کنند، اگرچه این به اولویت‌های قانونی آنها بستگی دارد.دوستان ایالات متحده در خاورمیانه نیز به شدت با بازگشت مستقیم به توافق مخالفت خواهند کرد. به ویژه رهبران اسرائیل و عربستان سعودی، معتقدند توافق هسته‌ای ایران برای محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران عملکرد خوبی نداشت و به تهران در منطقه آزادی عمل داد. آنها نمی‌توانند واشنگتن را از پیوستن مجدد به توافق بازدارند، همانطور که در وهله اول نتوانستند ایالات متحده را از انعقاد برجام باز دارند، اما می‌توانند آن را از نظر سیاسی دشوارتر کنند. مخالفت مداوم شرکای ایالات متحده در منطقه می‌تواند پایداری توافق را به خطر بیندازد.با این حال، میزان مخالفت عمومی اسرائیل تا حد زیادی به تحولات داخلی آن بستگی دارد. در سطح استراتژیک، تهدیدی که ایران ایجاد می‌کند، برای مقامات بلندپایه سیاسی و امنیتی اسرائیل به صراحت مشخص نیست. همچنین در مورد چگونگی تهاجمی بودن اسرائیل در واشنگتن نیز آنان با یکدیگر اختلاف نظر دارند. بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر سابق، مایل به درگیری علنی با باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا بر سر برجام بود، اما دیگر شرکای ائتلاف نتانیاهو، از جمله گابی اشکنازی، وزیر امور خارجه، کمتر متخاصم بودند. اسرائیل به سمت انتخابات جدیدی در سال آینده پیش می‌رود که می‌تواند رهبری آن را متزلزل کند و بر مخالفت صریح با ورود مجدد ایالات متحده به برجام تأثیر بگذارد.حتی اگر بایدن درباره بازگشت فوری به برجام تصمیم بگیرد، ایران ممکن است آماده واکنش متقابل در این زمینه نباشد. اول، بعید است که رهبران ایران بیش از حد مشتاق مذاکره به نظر برسند.