بنا بر آنچه مقامهای سازمان هواپیمایی اعلام کردهاند جعبههای سیاه این هواپیما که بر اثر اصابت موشک سقوط کرد به شدت آسیب دیده است و از سویی دیگر امکانات ایران به اندازهای نیست که بتواند اطلاعات آن را بارگذاری کند. مسئولان کشور اما تاکید دارند که بنا بر قوانین بینالمللی تمایلی هم به انتقال جعبه سیاه هواپیمای اوکراینی به کشورهایی که امکان این اقدام را داشته باشند ندارند. در نتیجه جعبه سیاه این هواپیما که شاید بررسی آن بتواند به برخی ابهامها و پرسشها در خصوص این حادثه تلخ و غمبار پاسخ دهد همچنان موضوعی غیر قابل حل باقی مانده است.
«جواد ظریف»، وزیر امور خارجه ایران نیز در گفتوگو با یک رسانه آمریکایی به صراحت اعلام کرد که ایران توان و امکان لازم برای بررسی جعبه سیاه آسیب دیده هواپیمای اوکراینی را ندارد اما با این حال و با وجود آنکه بنا بر آنچه ظریف میگوید ایران بیش از سایر کشورها تمایل به بارگذاری اطلاعات جعبه سیاه دارد، اجازه خروج جعبه سیاه از کشور هم داده نخواهد شد.همانطور که مشخص است ما در این جا با یک تناقض روبرو هستیم. مسئولان از یک سو معترفند که امکانات کافی برای بررسی جعبه سیاه در کشور وجود ندارد اما تاکید دارند که تمایلی هم به انتقال جعبه سیاه به کشورهایی که چنین امکانی در اختیارشان است هم ندارند!
ممکن است برخی معتقد باشند که چرا دیگر کشورهای درگیر در این حادثه امکانات لازم را در اختیار ایران قرار نمیدهند؟ واقعیت آن است که موضوع تحریم حتی بر این مسئله که جنبهای انساندوستانه دارد تاثیرات خود را داشته است و با وجود آن که این پرونده ابعادی بینالمللی داشته هم موانعی جدی بر سر راه این اقدام وجود دارد.اما به نظر میآید میتوان به یک راه میانه اندیشید و به جای موضعگیریهای قطعی مبنی بر عدم انتقال جعبه سیاه به خارج از کشور مسیری را یافت که هم جعبه سیاه مورد بررسی قرار بگیرد و هم برخی نگرانیهای احتمالی مسئولان کشور در این باره مرتفع شد. به عنوان مثال میتوان پیشنهادی مبنی بر تشکیل یک کمیته مشترک بینالمللی را در دستور کار قرار داد. کمیتهای که در آن تمامی کشورهای درگیر در این حادثه حضور داشته باشند و انتقال، بررسی و بارگذاری اطلاعات مرتبط با جعبههای سیاه آسیب دیده هواپیمای اوکراینی تحت نظر این کمیته مشترک که ایران نیز در آن حضور دارد انجام شود.
به نظر میآید بررسی چنین پیشنهادی و یا مانند آن مفیدتر از موضعگیریهای متناقضی است که از سوی وزیر خارجه و مسئولان سازمان هواپیمایی شاهد هستیم.