در کنار مخارج آغاز مدرسه، شیرینی و کمک به مدارس نیز که گاها خانوادهها مجبور به پرداخت آن میشوند، بیش از پیش کام والدین را تلخ میکند، کمکهایی که مدارس گاهی راضی به میزان کم آن هم نیستند و از خانوادهها وعده میگیرند که در طول سال هم ادامه داشته باشد. از سویی دیگر، امسال سرویس مدارس و هزینه غیرمعقول آن یکی دیگر از چالشهای خانوادههاست. به دلیل تراکم جمعیت مدارس دولتی یا به دنبال پیدا کردن مدرسه بهتر، گاها خانوادهها مجبورند دانشآموزانشان را به مدرسهای در محلهای دیگر بفرستند که این کار هزینه سرویس را برایشان به همراه دارند.
با توجه به نیاز و تقاضای خانوادهها به وسایل و لوازم تحریر سری به بازار میزنیم؛ اولین کسی که با او وارد صحبت میشویم، مادرِ مهتا، دختر ۱۰سالهای است که خریدهایش را برانداز میکند. او در مورد هزینهای که امسال صرف فرستادن فرزندش به مدرسه دولتی که طبعا باید رایگان باشد، کرده است، میگوید: امسال علاوه بر مهتا، پسرم هم به کلاس اول میرود و میدانید که مقطع دبستان بیشترین هزینه را به لحاظ لوازم مورد نیاز دارد. تا به امروز برای اینکه بتوانم فرزندانم را آماده آغاز سال تحصیلی کنم، برای دخترم مهتا نزدیک به حدود دو میلیون هزینه کرده ام. او در خصوص جزئیات این هزینه اینطور توضیح میدهد: ما برای فرم مدرسه مهتا ۵۸۰ هزار تومان هزینه کردهایم. لباس مدرسه دخترانه که شامل روپوش، شلوار و مقنعه میشود را سه تکه حساب میکنند و از لباس پسران کمیگرانتر است. البته این روپوشها نه زیبایی و طراحی خاصی دارند نه کیفیت ویژه. اما ما جز خرید فرمیکه مدرسه دستور به خریدش میدهد چاره دیگری نداریم. این مادر در مورد نوشت افزارها و لوازم تحریرهایی که خریده نیز اینطور اظهار میکند: کیفی که برای دخترم خریداری کردم ۴۰۰ هزار تومان بود. به هر حال باید کیفی میخریدم که برای یک یا دو سال تحصیلی مقاومت داشته باشد، به خصوص که به هرحال بچهها بازیگوشی میکنند و وسایلشان زود خراب میشود. در مورد نوشتافزار هم دفترهایی که انتخاب کردیم حداقل ۲۵ و حداکثر ۶۵ هزار تومان بود، البته دفترهای کمیارزانتر و خیلی گرانتر هم بود که ما با توجه به بودجهای که داشتیم این موارد را خریداری کردیم. مجموع خریدهای دیگر دخترم شامل مداد، مداد نوکی، خودکار، دفترچه یادداشت، جلد کتاب، چسب و... بود که حدودا ۲۵۰ هزار تومان شد. روی هم رفته با کمک به مدرسهای که به میزان ۵۰۰ هزار تومان پرداخت کردیم، مخارج مهتا برای سال تحصیلی جدید تا به امروز بیش از دو میلیون تومان شده است که قطعا بیشتر خواهد شد چون تجربه سالهای قبل ثابت کرده، وقتی بچهها به کلاس درس میروند باز هم احتیاجاتی خواهند داشت.
در ادامه گشتزنی در بازار، مادر علی که امسال به کلاس دهم میرود را میبینم؛ با او که درحال پرسیدن قیمت اجناس است صحبت میکنم؛ مادر علی نیز معتقد بود، گرانیهای لوازم تحریر او را شوکه کرده است و نتوانسته حتی نصف وسایلی که سالهای قبل برای فرزندش تهیه میکرده را بخرد. او در این رابطه توضیح میدهد: هرچند گرانی لوازم التحریر واقعا اذیت کننده است، اما حالا که فرزندم قرار است دوباره به صورت حضوری به کلاس درس برگردد، حاضرم وسایلی که دوست دارد را هرچند گران باشد برایش تهیه کنم. برخی وسایل مثل خط کش، خودکار و... از سالهای قبل در خانه هست و سعی کردیم در ابتدای سال از همان نوشت افزارها استفاده کند، اما احتمالا در میانه سال تحصیلی مجبور به خرید دوباره این اقلام خواهیم بود. پسرم خودش وقتی دید قیمت کوله پشتی چقدر گران شده است، از ما خواست کیف برایش تهیه نکنیم و اگر طی سال کیفش خراب یا پاره شد و ضرورت بود آن وقت برای تهیه کیف اقدام کنیم. مادر علی با بیان اینکه یکی از پسرانش که حالا دانشجو است هم مخارج خودش را دارد این طور توضیحاتش را ادامه میدهد: وقتی به زمانی که پسر بزرگم مدرسه میرفت فکر میکنم میبینم در مقایسه با آن زمان که خیلی دور هم نیست، قیمتها به شکل سرسام آوری افزایش یافته و خیلی از وسایلی که شاید جنبه فانتزی داشت یا ضروری نبود را آن زمان به خاطر علاقه فرزندم خریداری میکردم که حالا واقعا قادر به خرید چیزی جز ضروریات برای پسر کوچک ترم نیستم. او درباره مجموع مخارجی که تا امروز برای آغاز سال تحصیلی جدید متحمل شده است، گفت: فکر میکنم حدود ۳۰۰ هزار تومان هزینه دفترهایی بود که خریداری کردیم. به جای مداد فقط یک مداد نوکی و چند بسته نوک خریدیم که همین چند قلم چون خارجی بود، بیش از ۱۵۰ هزار تومان شد. از او پرسیدم که آیا حین ثبت نام در مدرسه کمک هزینه هم پرداخت کرده است و مادر علی به این سوال پاسخ مثبت داد. از او در مورد علت این کار و احتمال اجبار مدرسه سوال کردم و گفت: نه عملا اجباری برای پرداخت نیست، اما نکتهای که وجود دارد این است که بر اساس تجربه سالهای قبل، هربار به مدرسه و مسئولان کمک نقدی کردهام هم با بچهام ارتباط بهتری داشتهاند هم او را در کلاس معلم قویتر و باتجربهتری گذاشتهاند و من به خاطر اینکه بچهام در مدرسه اوضاع بهتری داشته باشد تا جایی که بتوانم به مدرسه کمک میکنم.
مادر علی در مورد میزان کمکی که به مدرسه دولتی پسرش کرده، توضیح داد: من فقط ۲۰۰ هزار تومان به مدرسه کمک کردم و میدانم این پولها در گرانیهای امروز شاید کمک زیادی نباشد، اما به دلیلی که گفتم این کار را میکنم هرچند طی سال و وقتی کارنامه بچهها را میگیریم، هم پولی تحت عنوان شیرینی از خانوادهها گرفته میشود که در آن زمان هم پرداخت نکردن شیرینی کارنامه به مدرسه بخصوص اگر معدل دانش آموز بالا باشد، راحت نیست و به نوعی ما را در معذورات و رودربایستی میگذارند.