بهار ۱۴۰۴ برخلاف نامش که با شکوفایی و روشنایی پیوند دارد، برای بسیاری از خانوادهها یادآور تاریکی، خاموشیهای مکرر و شبهایی با شمع و اضطراب است. قطعیهای برق در شهرها و حتی روستاهای کشور، دیگر به یک حادثه غیرمنتظره تبدیل نشده؛ بلکه به بخشی از واقعیت زندگی روزمره درآمده، اما چرا بهار که نه سرمای زمستان را دارد و نه گرمای طاقتفرسای تابستان، دچار بحران برق شد؟ ریشه این خاموشیها چیست؟ آیا ادامه دارد؟ و از همه مهمتر، چه باید کرد؟
گزارشهای متعدد مردمی حاکی از قطعی مکرر و بیبرنامه برق در نواحی مختلف استان تهران و البرز از جمله کرج و اندیشه است. جمشید عدالتیان، کارشناس اقتصادی در گفتوگو با «رویداد ۲۴» درباره اولویت بندی دولت برای تأمین برق بخش صنعتی یا شهری گفت: «خاموشیها در فصل گرم سال موضوع جدیدی نیست و ۲ سال است که اتفاق میافتد. متأسفانه بخش صنعت کشور با چالش تأمین گاز در زمستان و تأمین برق در تابستان مواجه است.»وی با اشاره به برنامه قطعی برق کارخانه خود افزود: «کارخانه ما دوشنبهها برق ندارد، این موضوع بعد از تعطیلات نوروز شروع شد. هرچند صنایع با خرید ژنراتور برای حل این مشکل اقدام کردند، اما تأمین گازوئیل برای ژنراتور نیز برای خود داستانی دارد. اگر بخواهیم به این سئوال جواب دهیم که تأمین برق بخش شهری اهمیت دارد یا بخش صنعتی؟ باید ببینیم که از چه زاویهای میخواهیم به این موضوع نگاه کنیم. از لحاظ اقتصادی برای کشور تولید اهمیت دارد بنابراین باید با تأمین برق اجازه داد که صنعت تولید کند، چون رشد اقتصادی کشور، اشتغال زایی، صادرات، کنترل تورم و ... به تولید بخش صنعت وابسته است، اما اگر از لحاظ سیاسی به موضوع نگاه کنیم دولت باید حداکثر آدمها را درنظر بگیرد تا محبوبیت خودش را حفظ کند. برای دولت موضوع مردمداری و حفظ محبوبیتش اهمیت دارد، به این معنا که وقتی میبیند اگر یک کارخانه برق نداشته باشد در عوض ۱۰۰ خانه برق خواهد داشت، طبیعتا تأمین برق آن ۱۰۰ خانه را اولویت میدهد، اما تبعات این اتفاق آن است که کارخانهها با مشکل تأمین برق برای تولید مواجه میشوند، تولید کاهش مییابد، پیامد آن این است که علاوه بر کاهش رشد اقتصادی، کمبود کالا، رشد قیمتها در بازار و تورم از دیگر مشکلاتی خواهند بود که اقتصاد کشور با آن مواجه میشود».
وی درباره احتمال تعدیل کارگران به دلیل کاهش تولید کارخانهها اظهار کرد: «چون این اتفاق جدیدی نیست، اکثر صنایع سعی میکنند با کارگران خود کنار بیایند و روزهای تعطیلی آنها را از پنجشنبه و جمعه به روزهایی تغییر دهند که قطعی برق دارند، البته همه صنایع از این امکان برخوردار نیستند و برخیها مجبورند ۳ شیفت کار کنند. در هر صورت امیدواریم که قطعی برق صنایع به همین یک روز در هفته محدود شود.»
عدالتیان با اشاره به راهکارهای عبور از بحران خاموشیها میگوید: «صنایع از ۲ سال پیش به این تکاپو افتادند که برق مورد نیاز خود را با خرید ژنراتور یا احداث پنلهای خورشیدی (البته با کمک یارانه دولت) تأمین کنند؛ معتقدم الان بهترین موقعیت است که مدل آلمان را پیش بگیریم. آلمان به هر خانهای ۱۵ هزار یورو بلاعوض کمک کرد تا پنل خورشیدی روی پشت بام خود نصب کنند و به این ترتیب توانست خیلی از مشکلات خود را در حوزه تأمین انرژی حل کند».اگر دولت به خانهها یارانه دهد خیلی از مردم میتوانند روی پشت بام منزل پنل خورشیدی نصب کنند. در مجموع هر چند قطعی برق یک تهدید برای اقتصاد کشور است، اما میتواند یک فرصت هم باشد و برای بهرهمندی از این فرصت نیاز به برنامهریزی دولت داریم.»