معاون سیاسی وزیر امور خارجه گفت: امروز در پایان ۶۰ روز اول هستیم و چون خواستههای ما محقق نشده گام دوم را برمیداریم. سید عباس عراقچی در نشست مشترک با ربیعی و کمالوندی برای اعلام آغاز اجرای گام دوم کاهش تعهدات برجامی ایران گفت: در گام دوم نسبت به تعهد خود در میزان درصد و غلظت غنیسازی اعلام عدم پایبندی میکنیم. وی گفت: نامهای را آقای ظریف به خانم موگرینی مینویسند و این نامه تهیه شده و موارد را به طور جزئی بیان میکنیم. عراقچی گفت: روند کاهش تعهدات در راستای حفظ برجام است نه از بین بردن آن. ممکن است به خاتمه حضور ما در برجام منجر شود اما در این مقطع ۶۰ روزه به شکلی فرصتهاست که میتواند طرفهای مقابل از آن استفاده کنند. معتقدیم برجام سند معتبر و مهمی است و خواهان ادامه آن هستیم اما خواستههای ما از این سند هم باید محقق شود و چون این اتفاق نیفتاده ما در تعهدات مان تجدید نظر میکنیم. عراقچی تاکید کرد: حرکت ما داخل برجام و مشروع است و این اقدامات از نظر ما نقض برجام نیست. همزمان ما هم شکایات خود را از آمریکا و اروپاییها ارائه میدهیم. آنها هم در اجرای تعهداتشان کوتاهی کردند و باید پاسخگو باشند.
وی درباره تماس رئیسجمهور با مکرون، رئيسجمهور فرانسه گفت: تماس روحانی و مکرون سازنده بود و مشهود است که تمایل برای پیدا کردن یک راه حل وجود دارد البته به خاطر سیاست فشار حداکثری آمریکا کار آسانی نیست. باید زمینههای ایجاد دور جدیدی از گفتوگوها ایجاد شود تا به راه حلی برسیم. در کمیسیون مشترک برجام بحثهای خوبی داشتیم و قرار است نشست وزیران برگزار شود اما مهم است راههایی پیدا شود تا خواستههای ایران محقق شود. معاون ظریف درباره انتظار ایران از اینستکس گفت: اگر اروپاییها از طریق اینستکس پاسخ خواسته ما را داده بودند امروز در گام دوم نبودیم. اینستکس به عنوان پایهای برای تبادلات تجاری بین دو طرف خوب است اما خیلی طولانی شده و ساز و کار درآمدی ندارد مگر اینکه اعتباراتی را به این کانال اختصاص دهند. اینستکس عملیاتی شده و طرف ایرانی هم مشغول است و دو نهاد با هم در ارتباط هستند و یکی دو مورد کوچک هم انجام شده اما تا وقتی اعتبار لازم و کافی برای آن تامین نشود، مفید نیست. وی افزود: کشورهای بیشتری قرار است به این ساز و کار بپیوندند. عراقچی گفت: اینکه طرفهای اروپایی تلاش میکنند خوب است و امیدواریم راه حل هایی پیدا شود و این روند واقع بینانه است، از این رو رفت و آمدها بین ما جریان دارد و انشاءاله به نتایجی برسیم در غیر این صورت بعد از ۶۰ روز گام سوم را هم برمیداریم. وی درباره باز طراحی راکتور اراک گفت: بحث اراک متفاوت است اما اگر کشورهای باقی مانده در برجام روند باز طراحی را اصلاح نکنند برمیگردیم به رآکتور قبلی اما در دو ماه گذشته پیشرفتهای خوبی انجام شده و جلسات کاری متعدد داشتند و برخی قراردادها امضا و برخی در حال انجام است از این رو کما کان رصد میکنیم روند پیشرفت امور در اراک را و اگر به جدول زمانی مطلوب ما برگردد ادامه میدهیم و الان چون خوب بوده به این روند زمان میدهیم.
عراقچی درباره نفتکش حامل نفت ایران اظهار کرد: این نفتکش حامل نفت ایران بوده و یک سوپر تانکر بوده و چون ظرفیتش بالا بوده از جبل الطارق رفته و برخلاف ادعای انگلیس مقصد سوریه نبوده و از آبراه بینالمللی عبور میکرده و هیچ قانونی اجازه نمیدهد که دولت انگلیس آن را متوقف کند و خواستار آزادی آن هستیم. در تماس مستمر با دولت انگلیس هستیم دیروز مجدد سفیر انگلیس به وزارت خارجه آمد و پیگیری حقوقی هم داریم. برای استیفای حقوق مان از همه امکانات استفاده میکنیم. عراقچی در ادامه در پاسخ به سئوالی در مورد اینستکس تاکید کرد: نکته مهم این است که ایران هیچ امیدی و اتکایی به هیچ کشوری نبسته است. از جمله به هیچ کشور اروپایی و همچنین ساز و کار اینستکس. ولی از هر امکانی که وجود داشته باشد برای بهره مندی کشور از شرایط بهتر اقتصادی استفاده میکند.
وی با اشاره به جنگ اقتصادی کهترامپ به قول خودش علیه ایران آغاز کرده است ادامه داد: ما از هر معبری که بشود و امکانش وجود داشته باشد استفاده میکنیم تا شرایط را باز کنیم و امکان بهره مندی اقتصادی برای کشور ایجاد کنیم. تلاش ما این است که از هر معبری در این زمینه استفاده کنیم.
عراقچی گفت: در حال حاضر معابر اصلی که ما باز کردهایم از مسیر کشورهای چین، روسیه، هند،ترکیه، همسایگان و شرکای مهم اقتصادی ما میگذرد. ما در تعامل با این شرکای اقتصادی که به نام برخی از آنها را اشاره کردم تعاملات جدید اقتصادی تعریف کردهایم که از جمله آنها استفاده از پول ملی دو کشور برای انجام تبادلات اقتصادی است. وی در ادامه ادامه داد: همان طور که اشاره کردم ما از هر مسیری برای باز کردن معابری که وجود دارد استفاده میکنیم که یکی از این مسیرها بحث تعاملات با اروپا و اینستکس است. البته همانطور که گفتم ما اتکا و امیدی به اروپا و ساز و کار اینستکس نداریم. وزارت خارجه به سایر دستگاههای کشور نیز اعلام کرده که به اینستکس امید نبدد البته اگر مسیر باز شد ما از شرایط به وجود آمده استفاده میکنیم ولی هیچ کس در کشور نباید خود را معطل اینستکس بکند. هیچ کس در کشور نباید خود را معطل اینستکس و هیچ چیز دیگر بکند. ما باید بر اساس اقتصاد مقاومتی حرکت کنیم و راهها را باز کنیم و از امکاناتی که وجود دارد استفاده کنیم.
معاون وزیر خارجه کشورمان خاطر نشان کرد: به نظر من در سیاست خارجی تا الان بسیار خوب عمل کردهایم راههای خوبی را در کشور باز کردهایم در حوزه همسایگان و گسترش تعاملات با آنها اقدامات خوبی انجام شده است. معاون وزیر خارجه در پاسخ به سئوالی مبنی بر این که در مذاکره آقای روحانی و رئیسجمهور فرانسه بحث اعلام آمادگی برای آغاز مذاکرات بین ایران و ۱+۵ مطرح شد که این یک موضوع جدیدی است. چرا که با خروج آمریکا از برجام مذاکرات ایران و ۱+۴ در جریان بود. آیا پیشنهاد جدیدی از سوی آقای مکرون مطرح شده که در این گفتوگوی تلفنی از مذاکره بین ایران و ۱+۵ نام برده شده است؟ پاسخ داد: این که اروپاییها هنوز نتوانستند خواستههای ما را از برجام برآورده کنند و ما مجبور شدیم گام دوم کاهش تعهدات برجامی خود را آغاز کنیم به این معنا نیست که رایزنیهای دیپلماتیک تعطیل شده است و یا ابتکاری وجود ندارد. وی ادامه داد: در صورتی که آمریکاییها بخواهند در گفتوگوهای ایران و ۱+۴ حضور داشته باشند از نظر ما مانعی ندارد به شرط این که تحریمها را بردارد و ما به شرایط قبل از تحریمها برگردیم. درواقع برای حضور آمریکا در گفتوگوهای ۱+۴ مانعی وجود نخواهد داشت ولی به همان شرطی که اشاره کردیم البته این به معنای تشکیل ۱+۵ نیست چرا که آمریکا از برجام خارج شده است و ما دیگر واحدی به نام ۱+۵ نداریم بلکه آنچه که مطرح شد به این معنا است که میتواند در مذاکرات حضور داشته باشند البته به شرطی که تحریمها را بردارند و ما به شرایط قبل از تحریمها برگردیم.