لیز تراس، افزود: ایران اکنون باید انتخاب کند که آیا میخواهد توافقی را نهایی کند یا مسئول فروپاشی برجام (توافق هستهای) باشد؛ و اگر برجام فرو بپاشد، همه گزینهها روی میز است.
در همین حال، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در یک کنفرانس خبری به سؤالاتی درباره آمادگی دولت آمریکا برای مذاکره مستقیم با ایران و ارتباط موضوع آزادسازی آمریکاییان زندانی در ایران به مذاکرات وین پاسخ داد.
ند پرایس، در پاسخ به این سئوال که با توجه به اظهارات اخیر وزیر امور خارجه ایران مبنی بر آمادگی تهران برای مذاکرات مستقیم با واشنگتن در صورتی که احساس کنند میتوانند به توافقی خوب و با ارائه تضمین دست یابند، آیا هیچ حرفی در این باره زده شده است و آیا دولت آمریکا به مذاکرات مستقیم با ایران فکر میکند، گفت: همان طور که میدانید، ما آمادگی داریم مستقیما دیدار کنیم. موضع ما طبق معمول این بوده است که تعامل مستقیم با ایران هم در زمینه مذاکرات وین و هم در زمینه مسائل دیگر، پربارتر خواهد بود. این به چارچوبهای دوجانبه و چندجانبه تعمیم داده میشود. دیدار مسقیم باعث میشود تعامل کارآمدتری انجام شود که برای سریع به تفاهم رسیدن بر سر بازگشتی دوجانبه به پایبندی به برجام ضرورت دارد. پرایس درباره مذاکرات مستقیم با ایران، ادامه داد: ما این نکته را قبلا هم گفتهایم، اما با توجه به سرعت پیشرفتهای ایران، زمان باقی مانده کوتاهتر میشود تا وقتی که مزایای عدم اشاعهای برجام، به همان شکلی که اول در سال ۲۰۱۵ پیشنویس شده و در سال ۲۰۱۶ اجرایی شد، تحتالشعاع پیشرفتهای هستهای ایران قرار میگیرد. بنابراین، ما دنبال این هستیم فورا این دیپلماسی را به کار ببندیم و به وضوح گفتهایم که تعامل مستقیم در خدمت این اهداف خواهد بود. سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در پاسخ به این سئوال که آیا با توجه به موضع فعلی دولت آمریکا، انتظار این میرود به زودی چنین اتفاقی بیفتد؟ و آیا به طور غیرمستقیم حرفی درباره این که این کار به زودی انجام شود، زده شده است یا نه، بیان کرد: باید از مقامات تهران بپرسید. این اولین باری نیست که ما چنین چیزی را مطرح کردهایم. ایرانیها بر مذاکرات غیرمستقیم در وین پافشاری کردهاند. ما مدت زیادی است به این امر مسلم اشاره کردهایم که مذاکرات غیرمستقیم، به ویژه در زمینه مسئلهای به این پیچیدگی و با این اهمیت، یک مانع دستوپاگیر است. بنابراین، موضع ما واضح بوده است. من شما را به مقامات ایران ارجاع میدهم. پرایس در پاسخ به سئوال دیگری درباره آزادسازی زندانیان آمریکایی در ایران، مبنی بر این که با توجه به اظهاراتی که اخیرا رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در این باره داشته و گفته است تصور بازگشت به برجام بدون آزادسازی شهروندان آمریکایی زندانی در ایران دشوار است، چرا دولت آمریکا با صراحت نمیگوید تا زمانی که شهروندان آمریکایی آزاد نشوند، به برجام باز نمیگردد، توضیح داد: این نکتهای است که رابرت مالی قبلا بارها به آن اشاره کرده است، بنابراین نباید تازگی داشته باشد. باید به شما بگویم برای ایرانیها هم تازگی ندارد. آنها این موضع را هم قبلا به طور غیر مستقیم از ما شنیدهاند. اما نماینده ویژه آمریکا در ایران همچنین گفته است این مسائل در مسیرهای جداگانهای جریان دارند و دلیل آن بسیار ساده است؛ بازگشت دوجانبه به پایبندی در بهترین حال، یک طرح نامعلوم است. ما مایلیم ببینیم این آمریکاییها که سالها بر خلاف خواست خود از خانوادههایشان جدا افتادهاند، هرچه سریعتر بازگردند. این که سرنوشت آنها را به طرحی گره بزنیم که همان طور که قبلا گفتم، در بهترین حالت، نامعلوم میباشد، نه در راستای اهداف ماست و نه به نفع خود آنها. او در پاسخ به این که به نظر میرسد این موضوع یک پیششرط برای مذاکرات باشد، گفت: این طور نیست که [این دو موضوع]ارتباطی مستقیم یا آشکاری به هم داشته باشند، دقیقا به این خاطر که بازگشت دوجانبه به برجام در بهترین حالت، طرحی نامعلوم است. ما میخواهیم بازگشت این آمریکاییها موضوعی حتمی باشد و به همین خاطر است که این دو موضوع را از هم جدا میکنیم.
واکنش روسیه به مذاکره مستقیم ایران وآمریکا
نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی واقع در وین در واکنش به سخنان وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران مذاکره مستقیم میان ایران و آمریکا در وین را مفید خواند. میخائیل اولیانوف، در واکنش به سخنان اخیر حسین امیرعبداللهیان، در توییتی نوشت: مذاکره مستقیم در سطح پیشرفته مذاکرات وین میتواند مفید واقع شود. امیرعبداللهیان در سخنرانی اختتامیه همایش ملی ایران و همسایگان گفته بود: امروز در نقطهای قرار داریم که باید نتیجه کار کمیتههای سهگانه را در یک تعامل سیاسی با همه طرفها مورد توجه قرار دهیم و تصمیم بگیریم که چه چیزی در مقابل چه چیزی اتفاق میافتاد. در عین حال طرف آمریکایی از طرق مختلف پیامهایی را به ما میدهد که خواهان سطحی از مذاکرات مستقیم با ایران است. مذاکرات ما با ۱+۴ به طور مستقیم است و مذاکرات با آمریکا از طریق non paper و آقای مورا و یکی دو کشور عضو برجام در وین است. از این رو اینکه بعضا در برخی از کانالهای مجازی منتشر میشود که ایرانیها در حال مذاکره مستقیم با آمریکا هستند، صحت ندارد اما در عین حال اگر در روند مذاکرات به مرحلهای برسیم که رسیدن به یک توافق خوب با تضمین بالا لازمه اش این باشد که سطحی از گفتوگوها را با آمریکاییها داشته باشیم این را هم نادیده نخواهیم گرفت.
شرط ارتباط با آمریکا در وین
دبیر شورای عالی امنیت ملی گفت: روش ارتباطی با آمریکا تنها زمانی با روشهای دیگر جایگزین میشود که توافق خوب در دسترس باشد. علی شمخانی در توییتی نوشت: تا کنون ارتباط با هیئت آمریکایی حاضر در وین با مبادله نوشتار غیررسمی انجام شده و نیازی به بیش از این نیز نبوده و نخواهد بود. این روش ارتباطی تنها زمانی با روشهای دیگر جایگزین میشود که توافق خوب در دسترس باشد.
اختلاف در تیم مذاکرهکننده آمریکا بر سر ایران
پس از ریچارد نفیو، معاون نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، دو نفر دیگر نیز از تیم مذاکرهکننده آمریکا در وین جدا شدهاند. این افراد خواستار موضعگیری سختتری علیه ایران هستند. به گزارش روزنامه وال استریت ژورنال، یک مقام ارشد در وزارت امور خارجه آمریکا تایید کرد که ریچارد نفیو، معاون فرستاده ویژه آمریکا در امور ایران دیگر در سمت خود فعالیت نمیکند. نفیو خواستار موضع سختگیرانهتر در مقابل ایران بود اما پس از اختلافنظر با رابرت مالی، فرستاده ویژه آمریکا در امور ایران، از اوایل ماه دسامبر (میانههای آذرماه) در مذاکرات وین حاضر نشده است.از نفیو به عنوان معمار تحریمهای آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران در دوره ریاست جمهوری باراک اوباما نام میبرند.در همین حال و به نوشته وال استریت ژورنال، دو نفر دیگر نیز از تیم از مذاکرهکننده آمریکا جدا شدهاند چرا که آنها هم خواستار موضع سختتری از سوی آمریکا در قبال ایران بودند.مقام ارشد وزارت امور خارجه آمریکا میگوید که تغییر در میان کارمندان، یک سال پس از آغاز به کار یک دولت امر بسیار رایجی است.او افزود: «ما درباره بحثهای مربوط به سیاست داخلی خود وارد جزئیات نمیشویم».
این مقام وزارت امور خارجه آمریکا در عین حال تاکید میکند: کار بر روی پرونده ایران به تصمیمهای دشوار و متعادل زیادی نیازمند است و ممکن است که در این زمینه، اختلافنظر منطقی وجود داشته باشد.در همین خصوص، شبکه خبری انبیسی نیز از تغییرات در تیم مذاکرهکننده آمریکایی خبر داده و علت آن را اختلافنظر افراد جداشده از این تیم با رابرت مالی درباره نحوه جهتگیری گفتوگوها اعلام کرده است.