محمدصالح نقرهکار، در خصوص اظهارات اخیر رئیس قوه قضائیه درباره امر به معروف و نهی از منکر، اظهار کرد: اصل ۸ قانون اساسی و قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر یک تلقی ابزارانگارانه در جهت نقض حریم خصوصی و مداخله در امور شهروندان و بیتوجهی به حقوق و حریم مردم قلمداد شده است در حالی که امر به معروف و نهی از منکر مطابق اصل ۸ قانون اساسی و نظام هنجاری و افقپنداری قوه مؤسس قانون اساسی ایران در جهت ترویج صلح، وفق، دوستی و حمایت و مدارا نسبت به حقوق اقلیتها و قومیتها و دهها پشتوانه دیگری که در جهت حفظ حقوق عامه و صیانت از حقوق شهروندی و مبارزه با ظلم است، محقق شده است. وی افزود: بالاترین ارزش در نظام حکمرانی، عدم ظلم است و نظام امر به معروف و نهی از منکر بر مبنای سیره گفتمانی در نظام هنجاری جمهوری اسلامی ایران با اتکا به سنت معصومین و ثقلین قرآن کریم، این است که بالاترین ظلمها، ظلم حکمرانی نسبت به شهروندان و مهمترین مصداق امر به معروف و نهی از منکر، نصیحت ائمه مسلمین است بنابراین لازم است که ما بازبینی و بازنگری نسبت به مفهوم امر به معروف و نهی از منکر در دوران کنونی و هزاره سوم داشته باشیم. با این فرض، نظام امر به معروف و نهی از منکر مبتنی بر شفافیت، پاسخگویی، اثربخشی، رعایت حریم خصوصی و رعایت حقوق اقلیتها و قومیتها و توجه به ارکان مصالح عمومی شهروندان است. بنابراین مهمترین تجلی امر به معروف و نهی از منکر در بهبود شاخصهای حکمرانی و کاهش سطح فلاکت مردم و بهتر کردن زیست اجتماعی شهروندان است. با این وصف امر به معروف و نهی از منکر اساساً ابزار یکدستسازی جامعه و بسته کردن شرایط کشور نیست بلکه ابزار آزادی، اراده و دفاع شهروندان از حق آزادی است و آزادی شهروندان از بزرگترین معروفها در کشور است و خیرخواهانه باید در مسیر مطالبه آزادی، عدالت، درستکاری، شفافیت، صداقت و خدمت به شهروندان در راستای استفاده صحیح از منافع عمومی گام برداریم.این حقوقدان اضافه کرد: امروز بزرگترین منکر، افسردگی جامعه است و شادسازی بزرگترین معروف است. امر به معروف و نهی از منکر یعنی جامعه را به سمت شادی، خرد و خودشکوفایی و بالندگی و خلاقیت پیش ببریم و از تفتیش عقاید و شنود غیرقانونی پرهیز کنیم. وی تأکید کرد: از مداخله در امور شهروندان و حریم خصوصی شهروندان اعراض کنیم؛ اینها خیر عمومی و منافع همگانی است و امر به معروف به معنای امر به این خیرها و خوبیهاست.
نقرهکار با بیان اینکه نباید امر به معروف را ابزار سرکوب قلمداد کرد، افزود: از مصادیق امر به معروف و نهی از منکر، افشای فساد است؛ در جامعهای که تبعیض، بیعدالتی، رانت و توزیع ناعادلانه ثروت و فرصت وجود دارد، بزرگترین معروف این است که ما در دسترسی نخبگان به مناصب مانع ایجاد نکنیم. همچنین بزرگترین امر به معروف و نهی از منکر این است که نظارتها به شیوه پیشین استمرار پیدا نکند. آنان که میتوانند جامعه را به نحو احسن اداره کنند، باید در مناصب عمومی مشارکت کنند. این وکیل پایه یک دادگستری بیان کرد: سرانه پرونده، خشونتهای خانگی، دعاوی همجواری و همسایگی، تصادفات جادهای، دعاوی علیه اشخاص و اموال، دعاوی مربوط به مالکیت معنوی بسیار زیاد است. جامعهای که پر از خشم، نفرت و بیتوجهی به حقوق دیگران باشد، جامعهای است که در مسیر معروف حرکت نمیکند. بزرگترین امر به معروف فقط نسبت به حاکمان تجلی ندارد بلکه نسبت به شهروندان، آموزشهای همگانی، ترویج اخلاق، خشونت پرهیزی و کمک به همنوع معروف است. البته کشور ما از حیث اصول انسانی و رفتارهای انساندوستانه سرآمد همه کشورها است و مردم ما در آسیبها و رنجهای همگانی در کنار یکدیگر هستند و از حیث مدارج انسانی بسیار والا هستند اما نظام حقوقی به خصوص نظام آموزشی ما در بزرگترین بستر امر به معروف و نهی از منکر باید آموزشهای همگانی را به سمت ترویج حمایت و رعایت حقوق دیگران فراهم کند. ما امروز به صورت مشخص نیازمند نظام حمایت جدی از آسیبدیدگان و آسیبپذیران و گروههای خاصی نظیر مددجویان بهزیستی هستیم که جامعه باید به صورت خاص از آنها حمایت کند.
برگزاری دادگاه پرواز اوکراین در میان اعتراضات
همزمان با برگزاری دادگاه نظامی متهمان شلیک به هواپیمای اوکراینی در تهران، خانواده قربانیان این پرواز در مقابل محل برگزاری دادگاه تجمع کردند.خانوادهها از نحوه رسیدگی به پرونده و عدم محاکمه متهمان اصلی ناراضیاند.دادگاه رسیدگی به سانحه پرواز pS۷۵۲ اوکراین با حضور متهمان، شکات، خانواده جانباختگان و وکلای آنها به ریاست ابراهیم مهرانفر در دادگاه نظامی استان تهران، برگزار شد. در ابتدای جلسه دادگاه، قاضی مهرانفر اعلام کرد: در جریان رسیدگی به پرونده حاضر، متعاقب صدور کیفرخواست از سوی دادسرای نظامی تهران و ارسال پرونده به دادگاه نظامی و ارجاع به این شعبه دادگاه، کلیه مقررات آیین دادرسی کیفری لحاظ شد و هیات دادگاه، پرونده را آماده رسیدگی دانست و جلسه دادگاه و وقت رسیدگی به تمامی اولیای دم ابلاغ شد و به آنها اعلام گردید که میتوانند در صورت تمایل در جلسات دادرسی حضور بههم رسانند و نسبت به طرح شکایت خود اقدام کنند. تاکید دادگاه بر رعایت اصول دادرسی منصفانه و رسیدگی عادلانه، شفاف، صریح و قاطع به پرونده حاضر است و امید داریم با یاری خداوند و مساعدت اولیای دم، بتوانیم با دقت و سرعت و جدیت به این پرونده رسیدگی و رأی مقتضی را صادر نماییم.
در ادامه جلسه دادگاه با دستور قاضی فصل اول کیفرخواست قرائت شد.در این دادگاه ده متهم از ردههای نظامی مختلف حضور داشتند.نماینده دادستان در جریان قرائت کیفرخواست، با ذکر اسامی شکات، خلاصه شکایت و اظهارات شاکیان را مطرح کرد. وی در ادامه قرائت اظهارات شاکیان پرونده، به بیان درخواستهای آنها پرداخت و گفت: تحقیقات جامع و بیطرفانه دادسرای نظامی برای کشف حقیقت و شناسایی عوامل و اشد مجازات بر اساس نوع مسئولیت آنها؛ تعقیب افراد و عواملی که با عدم اقدام مناسب بعد از وقوع حادثه باعث اخلال در کشف حقیقت شدهاند؛ شناسایی و تعقیب و مجازات کسانی که اقدام به سرقت اشیا جانباختگان کردهاند، مورد توجه بوده است.در اثنای قرائت کیفرخواست برخی از اولیایدم جانباختگان سانحه هواپیمای اوکراینی و تعدادی از وکلای آنها به بیان نقطه نظرات خود در باب فرآیند دادرسی پرداختند و اظهار داشتند که پرونده به سبب اینکه پس از اعلام نظر کارشناسی به شکات و وکلای آنها ابلاغ نشده است واجد نقص میباشد.قاضی در این بخش خطاب به شکات و وکلای آنها تصریح کرد: این ایراد شما وارد است و دادگاه به همین دلیل بخشی از پرونده را برای رفع نقص به دادسرا ارجاع داده است.